Bourdieu’s Concept of Masculine Domination and Forms of Feminist Resistance in Suna (2022)

Yıl 2025, Sayı: 1, 105 - 130

Ayşegül Saf , Zehra Cerrahoğlu

Öz

This study analyzes Çiğdem Sezgin’s 2022 film Suna around Pierre Bourdieu’s concept of masculine domination and the main character’s resistance. The film follows Suna, who comes to a coastal town to marry due to financial issues. She devises escape routes to cope with the challenges posed by her husband and his daughter.
Bourdieu focuses on the body’s reflective function while analyzing the relationship between the masculine and feminine body with the concept of masculine domination. Analyzing the violence exerted by the masculine individual on the feminine body, he also discusses the social dimension of this domination. This makes male domination important for gender practices and intersects with feminist literature’s observations on the dynamics of male-female relationships.
The film explores masculine domination and highlights feminist forms of resistance through the layered structure of the character Suna. To this end, character representations, plot, and primary debates were examined using content analysis and thematic coding methods. The study explains how the film exemplifies the possibility of layered female characters and their socially relevant representations, alongside the debate on the existence of women’s cinema in Turkey.

Anahtar Kelimeler

masculine domination , Pierre Bourdieu , feminist film theory , woman’s cinema in Türkiye , forms of feminist resistance

Suna (2022) Filminde Bourdieu’nün Eril Tahakküm Kavramı ve Feminist Direniş Biçimleri

Öz

Bu çalışmada Çiğdem Sezgin’in 2022 yapımı Suna filmi, Pierre Bourdieu’nun eril tahakküm kavramı ve ana karakterin bu tahakküm karşısındaki duruşu etrafında incelenmektedir. Filmde, Suna’nın maddi zorluklardan dolayı evlenmek için bir sahil kasabasına gelmesi üzerine yaşanan olaylar anlatılmaktadır. Suna, hem geldiği kasabaya hem de eşi ve eşinin kızıyla yaşadığı zorluklara katlanabilmek için kendine kaçış yolları yaratır.
Bourdieu, eril tahakküm kavramıyla eril ve dişil beden arasındaki ilişkiyi incelerken bedenin yansıtıcı işlevine odaklanmaktadır. Eril bireyin dişil beden üzerinde uyguladığı şiddeti çözümlerken bu tahakkümün toplumsal boyutundan da söz eder. Bu da eril tahakkümü toplumsal cinsiyet pratikleri için önemli hale getirir ve feminist literatürün kadın-erkek ilişki dinamiklerine ilişkin tespitleri ile kesiştirir.
Eril tahakküm çerçevesinde çözümlenen film, odağına aldığı Suna karakterinin katmanlı yapısıyla feminist direniş biçimleri üzerine de temsiller sunmaktadır. Bu amaçla filmin karakter temsilleri, olay örgüsü ve temel tartışmaları içerik analizi ve tematik kodlama yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada filmin Türkiye’de kadın sinemasının varlığı tartışması ile birlikte, katmanlı kadın karakterlerin ve toplumsal karşılığı olan temsillerin mümkünlüğüne nasıl bir örnek oluşturduğu açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

eril tahakküm , Pierre Bourdieu , feminist film kuramı , Türkiye’de kadın sineması , feminist direniş biçimleri

Kaynakça

• Beauvoir, S. de. (2025). İkinci cinsiyet. Cilt 1 ve 2 (G. Acar Savran Çev.). Koç Üniversitesi Yayınları.
• Berktay, F. (2010). Tarihin cinsiyeti. Metis Yayınları.
• Berktay, F. (2021). Tek tanrılı dinler karşısında kadın. Metis Yayınları.
• Bourdieu, P. (1996). Masculine domination revisited.
• Berkeley Journal of Sociology, (41), 189–203. https://www.jstor.org/stable/41035524.
• Bourdieu, P. & Passeron, J. C. (1997). Reproduction in Education, Society and Culture (Richard Nice Çev.). Sage Publications.
• Bourdieu, P. (2015). Eril tahakküm (Bediz Yılmaz, Çev.). Bağlam Yayınları.
• Bourdieu, P. (2018). Bir pratik teorisi için taslak: kabiliye üzerine üç etnoloji çalışması (Nazlı Ökten, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bourdieu, P. (2022). Pratik nedenler: eylem kuramı üzerine (Hülya Uğur Tanrıöven, Çev.). Hill Yayınları.
• Bourdieu, P. & Wacquant, L. (2004). Symbolic violence. N. Scheper-Hughes & P. Bourgois (Eds.), Violence in war and peace (272 – 274). Blacwell Publishing.
• Buroway, M. (2019). Symbolic violence: conversation with Bourdieu. Duke University Press.
• Butler, J. (2014). Cinsiyet belası: feminizm ve kimliğin altüst edilmesi (Başak Ertür, Çev.). Metis Yayınları.
• Carroll, N. (1990). The image of women in film: a defense of a paradigm. The journal of aesthetics and art criticism, 48(4), 349–360. https://doi.org/10.2307/431572.
• Cemiloğlu, M. (2021a). Tarihsel perspektiften Türk sinemasında kadın yönetmenler. Türkiye Film Araştırmaları Dergisi, 1(2), s.152-164.
• Cemiloğlu, M. (2021b). Türkiye’de kadın sinemasına bir bakış. Litera-Türk Academia.
• Choudhuri, S. (2006). Feminist film theorist: laura mulvey, kaja silverman, teresa de lauretis, barbara creed. Routledge.
• Donovan, J. (2021). Feminist teori (Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek, Fevziye Sayılan Çev.). İletişim Yayınları.
• Elmacı, T. (2011). Yeni türk sinemasında kadının temsil sorunu bağlamında gitmek filminde değişen kadın imgesi. Gazi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 33, 185-202.
• Elmacı, T. (2017). Türk sinemasında yün eğiren kadınlardan yeni sinemaya: kadın emeği meselesi: zerre film örneği. Art-Sanat, 8, 451-470.
• Gürkan, H. & Ozan, R. (2015). Feminist cinema as counter cinema: is feminist cinema counter cinema?. Online Journal of Communication and Media Technologies, 5(3), 73-90.
• Hekman, S. (1991). Reconstituting the subject: feminism, modernism, and postmodernism. Hypatia, 6(2), 44–63. http://www.jstor.org/stable/3810095
• Hollinger, K. (2012, 12 Ağustos). What is feminist film theory. Taylor & Francis Group. https://www.taylorfrancis.com/books/mono/10.4324/9780203146804/feminist-film-studies-karen-hollinger?context=ubx&refId=13fa9137-d4a5-447f-bf26-de5f6db27abb
• Johnston, C. (2004). Women’s cinema as counter cinema. Philip Simpson, Andrew Utterson & K. J. Sheperdson (Ed.), Film theory critical consepts in media and culturel studies içinde (ss.183-192). Routledge.
• Kaplan, E. A. (1983). Women and film: Both sides of the camera. New York: Routledge.
• Kaplan, E. A. (2004). Global feminisms and the state of feminist film theory. Signs, 30(1), 1236–1248. https://doi.org/10.1086/421879.
• Karaian, L., Mitchell, A. (2009). Third Wave Feminisms. Nancy Mandell (ed.). Feminist Issues: Race, Class and Sexuality (Fifth Edition) içinde (63 – 86). Pearson Education Canada.
• Krais, B. (2006). Gender, Sociological Theory and Bourdieu’s Sociology of Practice. Theory, Culture & Society. Vol. 23(6): 119–134.
• Lauretis, T. de. (1984). Alice doesn’t: Feminism, semiotics, cinema. Bloomington: Indiana University Press.
• Lauretis, T. de. (1987). Technologies of gender. Indiana University Press.
• Lauretis, T. de. (1990). Eccentric subjects: feminist theory and historical consciousness. Feminist Studies, 16(1), 115–150. https://doi.org/10.2307/3177959.
• Mayne, J. (1985). Feminist film theory and criticism. Signs, 11(1), 81–100. https://www.jstor.org/stable/3174288.
• Miller, D. L. (2014). Symbolic capital and gender: evidence from two cultural fields. Cultural Sosyology, 8(4), 462-482. https://doi.org/10.1177/1749975514539800.
• Mulvey, L. (1975). Visual pleasure and narrative cinema. Screen, 16(3), 6-18. https://doi.org/10.1093/screen/16.3.6.
• Oakley, A. (1972). Sex, gender and society. London: Temple Smith.
• Özdemir, H. & Aydemir, D. (2019). Dördüncü dalga feminizm üzerine”, International Social Sciences Studies Journal, 5(32): 1706-1711.
• Öztürk, S. R. (2000). Sinemada kadın olmak sanat filmlerinde kadın imgeleri. Alan Yayıncılık.
• Öztürk, S. R. (2004). Sinemanın dişil yüzü. Om Yayınevi.
• Reeser, T. W. & Seifert, L. C. (2003). Oscillating masculinity in bourdieu’s “la domination masculine.” L’Esprit Créateur, 43(3), 87–97. http://www.jstor.org/stable/26288652.
• Rhode, D. L. (1990), Feminist critical theories, Stanford Law Review, 42(3), 617–638.
• Scott, J. W. (2007). Toplumsal cinsiyet: Faydalı bir tarihsel analiz kategorisi. (A. T. Kılıç Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Smelik, A. (2007). Feminist film theory. İçinde P. Cook (Ed.), The cinema book (ss.491-504). The British Film Enstitute.
• Smelik, A. (2008). Feminist sinema ve film teorisi ve ayna çatladı (Deniz Koç, Çev.). Agora Kitaplığı.
• Thompson, J. B. (1991). Editor’s Introduction (Gino Raymond and Matthew Adamson Çev.). İçinde John B. Thompson (Ed.). Language and symbolic Power, 1-31. Polity Press.
• Thorpe, H. (2009). Bourdieu, feminism and female physical culture: gender reflexivity and the habitus-field complex. Sociology of Sport Journal, 26, 491-516.
• Wacquant, L., Akçaoğlu, A. (2017). Practice and symbolic power in Bourdieu: The view from Berkeley. Journal of Classical Sociology. Vol. 17(1). 55 –69.
• Welsch, J. R. (1987). Feminist film theory/criticism in the United States. Journal of Film and Video, 39(2), 66–82. https://www.jstor.org/stable/20687771.
• Yamak, S. Ergür, A. Özbilgin, M.F. Alakavuklar, O.N. (2016). Gender as symbolic capital and violence: the case of corporate elites in turkey. Gender, Work&Organization, 23(2), 125-146. https://doi.org/10.1111/gwao.12115
• Yaşartürk, G. (2022). Sinema ve toplumsal cinsiyet. Nika Yayınevi.