İnsan Hakları Bağlamında Göçün Güvenlikleştirilmesi

Yıl 2022, , 252 - 268, 28.11.2022

İbrahim Mavi

https://doi.org/10.56074/msgsusbd.1148047

Cited By: 1

Öz

Günümüzde göç; yoksulluk, küresel savaş politikaları, iç çatışma, terör, küresel iklim krizi ve kültürel çatışmalar gibi nedenlerle uluslararası bir niteliğe bürünmüştür. Artan göçmen ve mülteci sayısına bağlı olarak ülkeler yeni politikalar geliştirmek durumunda kalmışlardır. Bazı ülkeler düzensiz göçmenlerin, ekonomik, siyasal ve sosyal haklarını tanırken, bazı ülkeler ise göçü güvenlik kapsamında ele almış ve göçmen karşıtı politikalar izlemişlerdir. Bu çalışmada artan göçmen sayısına bağlı olarak göçün güvenlikleştirilmesinde etkili olan siyasal söylemler, uluslararası gelişmeler, insan hakları hukuku, göçmen hakları ve vatandaşlık konuları incelenmiştir. Göçün güvenlikleştirilmesi süreciyle beraber, insan hakları taleplerinin gelişmiş ülkelerden makul bir karşılık alıp almadığı sorusunun cevabı aranmıştır. Teorik olarak incelenmiş olan bu çalışmada 1980’lerden itibaren güvenlik teorileri incelenmiş olup, bu teoriler klasik ve çağdaş yaklaşımlar çerçevesinde ikiye ayrılmıştır. Çağdaş yaklaşımların geliştirdiği yeni güvenlik çözümlemelerinden yola çıkarak göçmenler de bu kapsamda değerlendirilmektedir. Ayrıca insan hakları belgeleri, göçmenlerle ilgili ortaya çıkan sözleşmeler, vatandaşlık hukuku ve göçmen hakları hukuku gibi konular incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Göç, uluslararası göç, insan hakları, göçmen hakları, göçün güvenlikleştirilmesi.

Securitizing Migration in the Context of Human Rights

Öz

Today immigration has taken on an international character due to reasons such as poverty, global war policies, internal conflict, terrorism, global climate crisis and cultural conflicts. Countries have had to develop new policies depending on the increasing number of immigrants and refugees. While some countries recognize the economic, political and social rights of irregular migrants, some countries have considered immigration within the scope of security and followed anti-immigrant policies. In this study, political discourses, international developments, human rights law, immigrant rights and citizenship issues, which are effective in the securitization of immigration due to the increasing number of immigrants, are examined. With the process of securitization of migration, the answer to the question of whether human rights demands received a reasonable response from developed countries has been sought. For this reason, security theories have been examined since the 1980s, and these theories have been divided into two within the framework of classical and contemporary approaches. Based on the new security solutions developed by contemporary approaches, immigrants are also evaluated within this scope. In addition, human rights documents, contracts related to immigrants, citizenship law and immigration rights law were examined.

Anahtar Kelimeler

Migration, International Migration, Human Rights, Migrant Rights, Securitization of Migration.

Kaynakça

• 2020 Türkiye insan ticaretiyle mücadele yıllık raporu (2020). Ankara, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayını.
• ABD insan ticareti raporu (2021). Trafficking in persons report. 15 Ocak 2021 tarihinde https://www.state.gov/wp-content/uploads/2021/07/TIP_Report_Final_20210701.pdf.
• Akçapar, Ş. K. (2012). Uluslararası göç alanında güvenlik algılamaları ve göçün insani boyutu. S. Gülfer Ihlamur-Öner, N. Aslı Şirin Öner (Ed.), Küreselleşme çağında göç, kavramlar tartışmalar içinde (s. 563-576). İstanbul, İletişim Yayınları.
• BBC.com (2016). BM: Türkiye en çok mülteciye ev sahipliği yapan ülke. 20 Haziran 2016 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/06/160620_bm_multeci. Benhabib, (2006). Ötekilerin hakları. İstanbul, İletişim Yayınları.
• Betts, A. (2017). Zorunlu göç ve küresel politika (Seher Meltem Türkaslan, Çev.). Ankara, Hece Yayınları.
• Canatan, K. (2020). Toplumsal değişim perspektifinde göç sosyolojisi. Ankara, Eski Yeni Yayınları.
• Cnntürk (2021). Türkiye, doğu sınırına hem görünür hem görünmez duvar çekiyor. 21.08.2021 tarihinde https://www.cnnturk.com/dunya/turkiye-dogu-sinirina-hem-gorunur-hem-gorunmez-duvar-cekiyor.
• Consern (2022). Refugee vs. IDP vs. Migrant… what’s the difference?. https://www.concernusa.org/story/refugee-migrant-asylum-seeker-idp-difference/.
• Convention and Protocol Relating to the Status of Refugees (1951). https://www.unhcr.org/3b66c2aa10.
• Douzinas, C. (2017). İnsan hakları ve imparatorluk, (Kasım Akbaş ve Rabia Sağlam, Çev.). İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Dünya Göç Raporu (2020). 17 Ocak 2021 tarihinde https://publications.iom.int/system/files/pdf/wmr_2020.pdf.
• Erbaş, H. (2019). Gidişlerden kaçışlara göç ve göçmenler, kuram, yöntem ve alan yazıları. Ankara, Phoenix Yayınları.
• Erdener, (2020). Göçmenlik, mültecilik ve değişen “uyum” anlayışı. Songül Sallangül, Saniye Dedeoğlu ve Özlem Kâhya Nizam (Ed.), Türkiye’de mültecilik, zorunlu göç ve toplumsal uyum içinde (s. 21-37). İstanbul, Bağlam Yayıncılık.
• Erdoğan, M. M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler, toplumsal kabul ve uyum. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi.
• Erdoğan, M. M. (2020). Suriyeliler barometresi, Suriyelilerle uyum içinde yaşamın çerçevesi. Ankara, Orion Kitapevi.
• Euronews (2021a). Yunanistan göç akımına karşı Türkiye sınırında inşa ettiği 40 kilometre uzunluğunda duvarı tamamladı. 21.08.2021 tarihinde https://tr.euronews.com/2021/08/21/yunanistan-goc-ak-m-na-kars-turkiye-s-n-r-nda-insa-ettigi-40-kilometre-uzunlugunda-duvar-t.
• Euronews (2021b) Litvanya Belarus'tan gelen göçmen akınını durdurmak için çelik duvar inşaatına başladı. 05.11.2021 tarihinde https://tr.euronews.com/2021/11/05/litvanya-belarus-tan-gelen-gocmen-ak-n-n-durdurmak-icin-celik-duvar-insaat-na-baslad.
• Geçici Koruma Yönetmenliği (2019). https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma-kanunu-ve-yonetmeligi.
• Giddens, A. (2012) Sosyoloji. (Cemal Güzel vd., Çev. ve Haz.). Ankara, Kırmızı Yayınları.
• Goodman, Jack, Luxen, Micah (2019). Reality Check. BBC. 9 Ocak 2019 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-46804549.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2014). Geçici koruma yönetmenliği. https://www.goc.gov.tr adresinden erişildi.
• Grant, (2011). The Recognition of migrants’ rights within the un human rights system, the first 60 years. Marie-Benedicte Dembour, Tobias Kelly (Ed.), Are human rights for migrants? Critical reflections on the status of ırregular migrants in Europe and the United States içinde (s. 1-38). Routledge.
• Hammarberg, T. (2012). Avrupa’da insan hakları, (Ayşen Ekmekçi, Çev.). İstanbul, İletişim Yayınları.
• Human Rights Watch (2016). World Report. https://www.hrw.org/sites/default/files/world_report_download/wr2016_web.pdf, adresinden 1 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.
• IOM (2011). World migration report 2011. 12 Ocak 2012 tarihinde https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2011.
• IOM (2020). Reducing global ınequalities. https://www.iom.int/reducing-global-inequalities.
• IOM (2021). World Migration Report 2020. https://worldmigrationreport.iom.int/wmr-2020-interactive/.
• İbrahim, M. (2005). The securitization of migration, a racial discourse. International Migration. 43, (5):163-186.
• İçduygu, A., Şimşek, D. (2016). Syrian refugees in Turkey, towards integration policies. Turkish Policy Quarterly, 15, (3), 59-69.
• İçli, T. G. (2016). Kriminoloji, 9. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Kapar, R. (2020). Uluslararası sözleşmeler çerçevesinde türkiye’de düzensiz göçmenlerin ekonomik ve sosyal hakları. Songül Sallan Gül, Saniye Dedeoğlu, Özlem Kahya Nizam (Edt.), Türkiye’de mültecilik, zorunlu göç ve toplumsal uyum geri dönüş mü birlikte yaşam mı? içinde (s. 146-173). İstanbul, Bağlam Yayıncılık.
• Kartal, A. B. (2018). Uluslararası terörizmin değişen yapısı ve terör örgütlerinin sosyal medyayı kullanması, Suriye’de DAEŞ ve YPG örneği. Güvenlik Stratejileri Dergisi. 14, (27):39-77.
• Kümbetoğlu, B. (2012). Göç çalışmalarında “nasıl” sorusu. S. Gülfer Ihlamur-Öner, N. Aslı Şirin Öner (Ed.), Küreselleşme çağında göç, kavramlar tartışmalar İçinde (s. 49-88). İstanbul, İletişim Yayınları.
• Nuhoğlu Soysal, Y. (2021). Vatandaşlığın sınırları-avrupa’daki göçmenler ve ulusötesi üyelik. Ankara, GAV Perspektif Yayınları.
• Oruç, M. (2021). Türkiye’de bulunan Suriyelilerin hukuki statüleri ve sahip oldukları haklar. Mehmet Karakaş, Demet Çak (Ed.), Göç ve etkileri içinde (s. 123-130). Ankara, Pegem Akademi Yayınları.
• Öner, N. A. Ş. (2012). Göç çalışmalarında temel kavramlar. S. Gülfer Ihlamur-Öner, N. Aslı Şirin Öner (Der.), Küreselleşme çağında göç, kavramlar tartışmalar içinde (s. 13-28). İstanbul, İletişim Yayınları.
• Öz Yıldız, (2017). Kent güvenliği ekseninde kitlesel göç ve nefret suçları ilişkisi. Coşkun Taştan ve Ayşe Çolpan Kavuncu (Der.), Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar içinde (s. 105-118). Ankara, Polis Akademisi Yayınları.
• Özçürümez:, İçduygu, A. (2020). Zorunlu göç deneyimi ve toplumsal bütünleşme. İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Özer, E. (2012). Kimse duymaz, Türkiye’de insan ticareti mağdurları üzerine bir araştırma. İstanbul, Ayizi Kitap.
• Sarp, Ç. (2021). Sığınmacılık açmazı-zorunlu göç sosyolojisi üzerine nitel bir araştırma. Ankara, Orion Yayınları.
• Sayın, H. (2019). Uluslararası göç ve uluslararası güvenlik. Ankara, Berikan Yayınevi.
• Taş, E. N. (2020). Göçün güvenlikleştirilmesi çerçevesinde Meksika duvarı örneği. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı, Göç, 59-70 https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijar/issue/58716/819387, adresinden 15 Ocak 2022 tarihinde alınmıştır.
• Taştan, C., İrdem, İ., Özkaya, Ö. (Haz.) (2018). Politika ve uygulama boyutlarıyla göç ve uyum. Polis Akademisi Başkanlığı Ropuru. Ankara, Polis Akademisi Yayınları.
• TBMM (2003). Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun. https://www5.tbmm.gov.tr/kanunlar/k4803.html.
• Telatar, G. (2019). Göç ve güvenlik, kavramsal ve teorik bir analiz. Gökhan Teleatar, Umut Kedikli (Ed.), Uluslararası Göç ve Güvenlik içinde (s. 7-38). Ankara, Nobel Yayınları.
• UNHCR (2016). Mülteciler ve göçmenler için New York deklarasyonu. https://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/71/1, adresinde 14 Ocak 2021 tarihinde alınmıştır.
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (2013). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6458.pdf.
• Williams, P. (2008). Security studies as an introduction. New York, Routledge.