X. Yüzyıldan Önce Güney Sibirya’da Yaşayan Türk Boyları Hakkında

Yıl 2010, Sayı: 1, 143 - 172, 01.04.2010

Ahmet Taşağıl

Öz

İslamiyet Öncesi Türk tarihini incelediğimiz zaman en eski bilgileri Çin kaynaklarında görmekteyiz. Biz de bu çalışmamızı, Çin kaynaklarından yararlanarak 10. yüzyıldan önce Güney Sibirya ve yakın bölgesi hakkındaki bilgiler doğrultusunda iki ana döneme ayırdık. İlk dönem Hun dönemidir. Bu dönemde Ting-ling’ler hakkında bilgi verilmektedir. İkincisi ise 6-10. yüzyıllar arasında eski Kırgız boyları, Tuvalılar, Tölengitler gibi gruplar anlatılmaktadır

Anahtar Kelimeler

İslamiyet Öncesi Türk tarihi, Çin kaynakları, Hun dönemi, Ting-ling’ler

About Turkic Tribes Lived in South Siberia 10th. Century

Öz

The oldest bits of information on the pre-Islamic Turkish history are found in the Chinese sources. Relying on the information we acquire from these sources about Southern Siberia and nearby regions before the 10th century, we have specified two main periods in this work. The first period is the Hun period. This period provides information about the Ting-lings. The second period describes the old Kirghiz clans, groups such as the Tuvas and the Tolengits between the 6th and 10th centuries

Anahtar Kelimeler

The pre-Islamic Turkish history, Chinese sources, the Hun period, the Ting-lings

Kaynakça

• Ak, Ahmet Şahin, Türk Musikisi Tarihi, Akçağ Yayınları , İstanbul, 2003.
• Altar, Cevat Memduh vd., Atatürk Türkiye’sinde Müzik Reformu Yılları, 1987.
• Anadol, Cemal; Mehmet Kara, Atatürk ve Sanat, Yaylım Yayıncılık, İstanbul, 2001.
• Aynı makamdan çeşitli formlardaki eserlerin, belli bir kural çerçevesinde sıralanması ile yapılan konsere “fasıl” denmektedir. Zamanla klasik fasıl anlayışında değişiklikler olmuş ve günümüzde peşrev ile başlayan fasıl ağır aksak şarkılarla başlayıp, daha yürük ve canlı ritimli şarkılara doğru birbirine aranağmelerle bağlanmıştır. Fasıl; türküler, köçekçeler ve çok hareketli şarkılarla, nadiren de bir saz semaisi ile bitirilmektedir. Çetin Körükçü, TÜRK SANAT MÜZİĞİ “bir şarkıdır yaşamak...”, 1998, s. 190–193.
• Burhanettin Ökte, Türk Musikisi Dergisi, No: 13, 1948. (Atatürk Dönemi’nde, Riyaseti-Cumhur Musıki Heyeti’nde neyzen olarak beş yıl süre ile görev yapmıştır)
• Kemal Arıburnu, ATATÜRK’TEN ANILAR, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1998, s. 130.
• Radi Dikici, Cumhuriyetin Divası MÜZEYYEN SENAR, Biyografi, Remzi Kitabevi, 2005, s. 73-82.
• Refik Ünal, Atatürk’ün Sevdiği Türküler, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Cumhuriyet’in 50. Yıldönümü Yayınları, 1973, s. 29.
• Arel, Hüseyin Sadettin, “Türk Musikisi Nasıl İlerler?”, Musiki Mecmuası; No:11, 1948, ( 1998
• Sayı: 462, “Dünden Bugüne Arel”, Arel’den -2 ). Arel, Hüseyin Saadettin, “Türk Musikisinin Tarihine Dair”, Musiki Mecmuası, Sene 1, No. 3, , s. 3. Atatürk Devrimleri İdeolojisinin Türk Müzik Kültürüne Doğrudan ve Dolaylı Etkileri, Açık Oturum, Boğaziçi Üniversitesi Türk Müziği Kulübü Yayını, Birinci Baskı, İstanbul, 1980 (Konuş- macılar: Murat Belge, Ercüment Berker, Muammer Sun, Çinuçen Tanrıkorur, Hilmi Yavuz, Faruk Yener).
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I 1919–1938; İkinci Baskı, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayın- ları, Ankara, 1961.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri II 1906–1938; İkinci Baskı, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1959.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri III 1918–1937; İkinci Baskı, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1961.
• Arıburnu, Kemal, ATATÜRK’TEN ANILAR, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1998.
• Atay, Falih Rıfkı, ÇANKAYA, İstanbul, 1984.
• Aydemir, Şevket Süreyya, TEK ADAM Mustafa Kemal, 3. cilt, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1992.
• Bora, Bülent, ZİYA GÖKALP Eserlerinden Seçmeler “Türkçülüğün Esasları”, İstanbul, 1992.
• Budak, Ogün Atilla, Türk Müziğinin Kökeni-Gelişimi (Deneme), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2000.
• Cengiz, H. Erdoğan, Yaşanmış Olaylarla Atatürk ve Müzik: Riyâset’i Cumhûr İnce Saz Hey’eti Şefi Binbaşı Hafız Yaşar Okur’un Anıları (1924–1938), 1993.
• Dikici, Radi, Cumhuriyetin Divası MÜZEYYEN SENAR, Biyografi, Remzi Kitabevi, 2005.
• Hindemith, Paul, Türk Küğ Yaşamının Kalkınması İçin Öneriler 1935/1936, Çeviren: Gültekin
• Oransay, Küğ Yayını, İzmir, 1983.
• Kili, Suna, ATATÜRK DEVRİMİ: Bir Çağdaşlaşma Modeli, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Baskı, İstanbul, 2006.
• Körükçü, Çetin, TÜRK SANAT MÜZİĞİ “bir şarkıdır yaşamak...”, İstanbul, 1998.
• Lord Kinross, ATATÜRK: Bir Milletin Doğuşu, Çeviren: Necdet Sander, 16. Basım, Akdeniz Yayıncılık, İstanbul, 2005.
• Musiki Mecmuası, Tarihi Vesikalar: İstanbul Belediye Konservatuarı Hakkında Prof. Joseph Marx’ın Raporu, No.11, 1949, s.18.
• Nutku, Özdemir, Atatürk ve Cumhuriyet Tiyatrosu, Özgür Yayınları, İstanbul, 1999.
• Ökte, Burhanettin, Türk Musikisi Dergisi, No: 13, 1948.
• Özalp, Mehmet Nazmi, Türk Musikisi Tarihi, Derleme, 2. Cilt, TRT Müzik Dairesi Başkanlığı, Saygun A. Adnan, Atatürk ve Musiki, Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Yayınları, Ankara, 1987.
• Sun, Muammer, Türkiye’nin Kültür-Müzik-Tiyatro Sorunları, Ajans Türk Kültür Yayınları, 1969.
• Tombul, Enis, “Musikide Devrim: Cumhuriyet Döneminde Türk Musikisine Devlet Müdahale- sinin Hikâyesi”, Musikişinas Dergisi, Boğaziçi Üniversitesi Türk Müziği Kulübü Yayını, İstanbul, Tura, Yalçın, Türk Musikisinin Meseleleri, 1988.
• Ünal, Refik, Atatürk’ün Sevdiği Türküler, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Cumhuriyet’in 50. Yıldönümü Yayınları, 1973.
• Yektâ, Rauf, “Ziya Gökalp Bey ve Milli Musikimiz Hakındaki Fikirleri”, Musiki Mecmuası, Yayına Hazırlayan: İsmail Akçay, 1997. Kitap Tanıtımı
• D vân Edebiyatı’nın Yükselen Güneşi Mihr Hâtûn Figen Özlem KARAKAŞ Arslan, Mehmet, Mihrî Hâtûn Dîvânı, Amasya Valiliği, Aralık, 2007.