Görsel Sanatlarda Kültürlerarası Etkileşim ve Melezlik

Yıl 2014, Sayı: 9, 27 - 37, 01.04.2014

Benal Dikmen

Öz

Görsel sanatlarda, tarih öncesi dönemlerden beri kültürler arasında var olan ilişki ve etkileşimler, çağımızda, iletişim ve ulaşım teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte, küreselleşme bağlamında, büyük bir ivme ve yoğunluk kazanmıştır. Kültür kavramının farklı tanımları yapıla gelmiştir. Antropolojik anlamıyla, kültür, halk olarak adlandırılan bir insan topluluğunu birleştiren nitelikleri anlatır. Görsel sanatlar, bu anlamda, kültürün öğelerinden birisidir. Kültürün bir diğer anlamı ise, kültürlü olmak anlamında, kazanılmış olan belli bir bilgi birikimi kastedilerek, sınıflar arası sıradüzene işaret etmektedir. Farklı kültürlerin sanat yapıtlarını yorumlarken gözetilen estetik değer yargılarının nitelikleri, farklı görüşlere neden olmuştur. Kimi çevreler, estetik değer yargılarının evrensel olduğunu, bütün insanların ortak estetik ve beğeni yargılarına sahip olduklarını öne sürmektedirler. Kimileri ise, kültürel görecelik ilkesinden yola çıkarak, kültürlerin sanat yapıtlarının, kendi kültürlerinin bağlamı içinde değerlendirilmesi gerektiği görüşüne inanmaktadır. Kültürel melezlik kavramından, farklı kültürlere ait özelliklerin birleşmiş bir anlatım içinde karışması anlaşılmaktadır. Melezlik; kültürel yayılma, kültürel türdeşleşme, kültürel benzeşim gibi kavramları da içeren geniş bir süreçler takımının sonucudur. Görsel sanatlarda melezlik, geçmişte, bazı yerlerde ve belli özel dönemlerde kültürlerin karşılaşmalarıyla sınırlıyken, günümüzde gelişen teknolojiye ve küresel ekonomiye bağlı olarak, hemen hemen tüm dünyada, yoğun bir biçimde görülmektedir. Çağımızın kültürü kültürler arasıdır

Anahtar Kelimeler

Görsel sanatlar, Kültür, Etkileşim, Melezlik

Cultural interrelation and hybridity in visual arts

Öz

Intercultural relations and interactions existing in the visual arts domain from prehistoric times on, have today acquired a great speed and density thanks to recent developments of the communication technologies. Among multiple definitions of culture, the anthropologic one indicates the qualities which unify the members of a human community, called people. So, visual arts constitute a cultural element. Another sense of culture meaning some potential of knowledge, the same concept signifies order between classes. Precepts serving the interpretation of art works from different cultures reveal different points of view on the universality of aesthetic value judgments. Some art circles pretend that these are universal, and all the human beings have the same aesthetic findings. However, some other ones think, that culture is relative; therefore we must valorize each artwork within the cultural context that has produced it Cultural hybridity means the mixing up particularities belonging to different cultures in a unified
expression. It is the result of a wide range of processes such as cultural homogenization, cultural
similarity etc.
While, in the past, hybridity in visual arts emerged in definite places and epochs where and
when cultures met, today’s technology and economy have changed this fact. Indeed, we witness
visual arts’ hybridity all over the world. The culture of our epoch is intercultural.

Anahtar Kelimeler

Göktürk (Kök Türk), Kültigin (Köl Tigin), bird of prey, eagle. Umay, Huma

Kaynakça

• BURKE, Peter (2011), Kültürel Melezlik, Çev. Mustafa Topal, Asur Yayınları, İstanbul.
• FREELAND, Cynthia (2008), Sanat Kuramı, Çev. Fisun Demir, Dost Yayınları, Ankara.
• JUNG, C.G. (2007), İnsan ve Sembolleri, Çev. Ali Nahit Babaoğlı, Okuyan Us Yayınları, İstanbul.
• LEUTHOLD, Steven M. (2011), Cross-Cultural Issues In Art, Routledge, New York, ABD.
• MACK, Rosamond E. (2005), Doğu Malı-Batı Sanatı, Çev. Ali Özdamar, Kitap Yayınevi, İstanbul.
• SHINER, Larry (2004), Sanatın İcadı, Çev.İsmail Türkmen, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• TOMLİNSON, John (2004), Küreselleşme ve Kültür, Çev. Arzu Eker, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• TUNALI, İsmail ( 1984), Estetik, Cem Yayınevi, İstanbul.
• WULF, Cristoph (2009), Tarihsel Kültürel Antropoloji, Çev. Özgür Dünya Sarısoy, Dipnot Yayınları, Ankara.