Köy Enstitüleri ve Fen Eğitimi

Yıl 2014, Sayı: 10, 62 - 73, 01.09.2014

Kemal Kocabaş

Öz

Aydınlanma çağı ile birlikte fen bilimlerinde yaşanan önemli gelişmeler Avrupa’da sanayi devriminin temelini oluşturmuştur. Galile ve Newton’un deneye ve gözleme dayalı bilimsel süreçleri başlatmasıyla felsefe içinden bağımsızlaşan fizik, kimya, biyolojide yaşanan önemli gelişmeler, eğitim ve öğretim süreçlerinde yaratıcılığı öne çıkaran deneysel yöntemler olarak karşılık bulmuştur. Eğitim süreçlerine yansıyan bilimsel anlayış, fen bilimlerindeki gelişmenin motoru olmuştur. Aydınlama çağının yansıması Türkiye’de gerçek anlamda deneysel yöntem, Köy Enstitülerinde “yaparak, yaşayarak öğrenme” süreçlerinin içinde karşılık bulmuştur. Kırsal bölgelerde, doğa ile iç içe kurulan enstitülerde çalışma programlarında yer alan 44 saatlik haftalık çalışma süresinin 22 saatinin teorik derslere, 11 saatinin işlik çalışmalarına ve 11 saatinin de tarım öğretim çalışmalarına ayrılması eğitim süreçlerinde teori-deney dengesinin gözönüne alınması ile ilgili çok önemli bir kazanımdır. Bu çalışma; Köy Enstitülerindeki fen eğitimi öğretimi, pedagojiye katkısı ve enstitülerin “İş İçinde Eğitim” anlayışındaki yeri, eğitimin bütünselliği bağlamında incelemeyi, yaşanmışlıklar ve tanıklıklarla tartışmayı amaçlamaktadır

Anahtar Kelimeler

Köy Enstitüleri, İş İçinde Eğitim, Fen Eğitimi

Village Institutes and Science Education

Öz

Important developments experienced in sciences upon the start of the Age of Enlightenment, constituted the foundation of the industrial revolution in Europe. The important developments experienced in physics, chemistry and biology, which became independent from philosophy after the initiation of experiment and observation-based scientific processes by Galilei and Newton, were reflected to education and training processes as experimental methods putting creativity to the forefront. The scientific mentality, which was reflected to education processes, has been the engine of the development in sciences. The real reflection of the Age of Enlightenment in Turkey, has been within the “learning by doing, experiencing” at Village Institutes. The weekly work hours in the schedule of Village Institutes, which were established in rural areas, virtually in the nature, were consisting of 44 hours, 22 of which were allocated to theoretical courses, 11 to workshop efforts and 11 to agricultural training efforts, and it was a major gain, along with the consideration of theory-experiment balance in education processes. The present study aims to examine the science education in Village Institutes, its contribution to pedagogy, and the place of institutes within the “On-the-Job Education” mentality within the context of the holism of education, and to discuss the same by courtesy of life experiences and witnesses

Anahtar Kelimeler

Village Institutes, On-the-Job Education, Science Education

Kaynakça

• ARMAN, Hürrem (1980), “Köy Enstitülerinin Kuruluşu ve Düzeni”, Eğitim Mücadelesi Köy Enstitüleri Özel Sayısı, İstanbul.
• BALABAN, Yusuf (2015) Yeniden İmece Dergisi, Sayı 45, İzmir.
• BÜYÜKDÜVENCİ, Sabri (1987), Eğitim Felsefesi Yazılar, Yargıçoğlu Matbaası, Ankara.
• CİHANGİR, Mehmet (1990), “Köy Enstitülerinde Fen ve Doğa Bilimleri Öğretimi”, Kuruluşunun 50. Yılında Köy Enstitüleri, II.Cilt, Eğit-Der Yayınları, Ankara.
• DİNÇER, Süleyman (2002), Çitlenbik Kayayı Çatlattı, İleri Yayınları, İzmir.
• IŞIK, Hakan, Özdemir, Oğuz (2011), “Köy Enstitüleri Deneyimi Işığında Sorgulama Temelli Bilim (Fen) Eğitiminde Öğretmen ve Öğrenci Rolleri”, Aramızdan Ayrılışının 50. Yılında Hasan-Ali Yücel’den Günümüze Eğitim, Bilim, Kültür Politikaları Sempozyum Kitabı, İzmir.
• KEMAL, Yaşar (1987), Haftaya Bir Bakış, 22-28 Mart, Sayı 23, İstanbul.
• KOCABAŞ, Kemal (2014), Aydınlık Bir Türkiye için Eğitim Reformu, YKKED Yayınları, İzmir.
• KOCABAŞ, Kemal (2014), Ortaklar Köy Enstitüsü 70 Yaşında, YKKED Yayınları, İzmir.
• Köy Eğitmeni Yetiştirme Kursları Müfredat Programı Taslağı (1938), TC. Tarım ve Kültür Bakanlıkları Köy Eğitmeni Yetiştirme Kursları Neşriyatı, İstanbul Devlet Basımevi, İstanbul.
• Köy Enstitüleri ve Yeni Arayışlar (2003), YKKED Yayınları, İzmir.
• Köy Enstitüsü Programları (1936-1953), (2004), Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı, Ankara.
• KÜÇÜKCAN, İlyas (2008), Köy Enstitüleri ve Çifteler (ÇKE) Örneği, TMMOB Yayınları, Eskişehir.
• MENEKŞE, Nedim (2001), Kuruluşundan Günümüze Kepirtepe (1940-2000), Prizma Press Matbaacılık.San, Lüleburgaz.
• Orta Öğretim Kurumlarında Fen Öğretimi ve Sorunları (1984), Türk Eğitim Derneği Yayınları, Ankara.
• TONGUÇ, İsmail Hakkı (1998), Kitaplaşmamış Yazılar, Cilt I, KEÇEV Yayınları, Ankara.
• TONGUÇ, İsmail Hakkı (1956), Kitaplaşmamış Yazılar, Cilt I, KEÇEV Yayınları, ss:287 Ankara.
• TONGUÇ, İsmail Hakkı (1999), Mektuplarla Köy Enstitüsü Yılları, Güldikeni Yayınları, Ankara.
• TÜRKOĞLU, Pakize (2000), Tonguç ve Enstitüleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• TÜRKOĞLU, Pakize (2012), Kısa Süren Hasat, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• TÜTENGİL, Cavit Orhan (1948), Köy Enstitüsü Üzerine Düşünceler, İstanbul.
• Mehmet Cihangir, “Köy Enstitülerinde Fen ve Doğa Bilimleri Öğretimi”, Kuruluşunun 50. Yılında Köy Enstitüleri, s.251.