İstatistik Korkusundan Kentsel Alan Realitesine Bir Politik Kurgu Olarak

Yıl 2015, Sayı: 12, 76 - 94, 01.09.2015

Yaprak Civelek

Öz

Bu çalışma, Türkiye’deki resmi sayım ve araştırmalarda anadilin etnik kimliğin belirleyicisi olarak kullanılmasına eleştirel bir yaklaşım geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaca dayanarak kentsel alanda etnik yaşam üzerinden sosyo-politik bir analizini sunmaktadır. Zeytinburnu’nda yapılan niteliksel bir saha araştırmasının bulguları doğrultusunda, anadil algısındaki çeşitlilik ve tanımlardaki çelişkilerin yanında, insanların etniklik ile dil arasındaki ilişkiyi nasıl kurguladıklarını tartışmaktadır. Bulgular, çoğunlukla, anadil ve etniklik arasındaki ilişkinin genellikle kültüre bağlılıkla ortaya çıktığını ortaya koymuştur. Bununla birlikte, Kürtlerin anadil tanımlarını kimlikle bağdaştırdıkları görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Anadil, Etnisite, Kimlik, Niteliksel Yöntemler, Zeytinburnu

Mother Tongue Dilemma as a Political Construction from Fear of Statistics to Reality in Field

Öz

This paper aims to develop a critical argument on the official censuses and researchers which accepts mother tongue as a proxy for ethnic identity in Turkey. Based on this purpose, it analyzes ethnic people’s lives in an urban area using a socio-political approach. By means of a qualitative survey conducted in Zeytinburnu, it discusses how people construct the relation between ethnicity and mother tongue as well as varieties of the perception regarding mother tongue, and the complexity in its definition. The findings, mostly, demonstrate that the connection between mother tongue and ethnicity appears in loyalty to cultural aspects. However, it is observed that Kurds have associated their ethnic identity with their mother tongue

Anahtar Kelimeler

Mother Tongue, Ethnicity, Identity, Qualitative Methods, Zeytinburnu

Kaynakça

• Akın, Rojin C., Danışman, Funda, Bildiğin Gibi Değil. 90’larda Güneydoğu’da Çocuk Olmak. Metis/Siyahbeyaz, İstanbul, 2011.
• Assmann, Jan, “Collective Memory and Cultural Identity.” New German Critique, 65, 1995, 125–133.
• Balancar, Ferda, Sessizliğin Sesi III. Ankara’lı Ermeniler Konuşuyor. Hrant Dink Vakıf Yayınları. İstanbul, 2013.
• Bayart, Jean-François,Kimlik Yanılsamaları,(Çev.) Mehmet Boralı,Metis Yayınları, İstanbul, 1999.
• Barth, Fredrik, Ethnic Groups and Boundaries: The Social Organization of Culture Universitets for laget,Oslo, 1969.
• Beşikçi, İsmail, Kürtlerin Mecburi İskânı, Yurt Kitap Yayın, Ankara,1991.
• Bourdieu, Pierre, Language and Symbolic Power, Trans. Gino Raymond and Matthew Adamson. Ed. John B. Thompson, PolityPress, Cambridge, 2012.
• Bozaslan, Hamit,“Türkiye’de Kürt Milliyetçiliği: Zımni Sözleşmeden Ayaklanmaya 1919-1925”,İmparatorluktan Cumhuriyete Türkiye’de Etnik Çatışma(Der.) EricJan Zürcher, İletişim Yayınları, İstanbul. 2008, 89-121.
• Castells, Manuel,ThePower of Identity,BlacwellPublishers,Massachusests, 2001.
• Chambers, Iain,Göç, Kültür ve Kimlik. (Çev.) İsmail Türkmen ve Mehmet Beşikçi, Ayrıntı, 2. Basım. 2014.
• Charbit,Yves, “The Platonic City: History and Utopia”, Population. E2002, No: 57 Sayı: 2,2002, 207-236.
• Çalcı, Sercan, “Deleuze ve Guattari’de Dilin Yersiz-Yurtsuzlaşması: Emir-Sözcüklerden Tercihler Mantığına”, Posseible Düşünce Dergisi, No:2. 12. 2012,6-27.
• Çağlayan, Handan,Aynı Evde Ayrı Diller: Kuşaklararası Dil değişimi/Eğilimler, Sınırlar, Olanaklar. Diyarbakır Örneği. Diyarbakır Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü (DİSA) Yayınları, Diyarbakır, 2014.
• Çağlayan, Handan, Kürt Kadınların Penceresinden. Resmi Kimlik Politikaları, Milliyetçilik, Barış Mücadelesi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013.
• Jean-François Bayart, a.g.e. 1999, s. 77.
• Çelik, Ayşe B. ““I Miss My Village ” Forced Kurdish Migrants in İstanbul and Their Representations in Associations”, New Perspectives on Turkey, No: 32, 2005, 137-163.
• Deleuze, Giles, Guattari, Félix, Brinkley, Robert,“What is a Minor Literature?”, Mississipi Review, Vol. 11,No: 3,1993, 13-33.
• Deleuze, Giles, Guattari, Félix, Kafka: Minör Bir Edebiyat İçin, Çev. Özgür Uçkan, Işık Ergüven, YKY, İstanbul, 2000.
• Erder, Sema, Kentsel Gerilim, Umag Yayınları, Ankara, 1997.
• Erkan, Rüstem, Kentleşme ve Sosyal Değişme, Bilim Adamı Yayınları, Ankara, 2002.
• Friedman, Lawrence M., The Horizontal Society. Yale University Press. New Heaven and London, 1999.
• Gadamer, Hans-Georg. Truth and Method. Trans. Joel Weinsheimer and Donald G.Marshall. London: Sheed and Ward, 1975, Rev. Ed. Continuum,London, 1989.
• Gee, Paul J. An Introduction to Discourse Analysis: Theory and Method. (1st ed.), Routledge, London, 1999.
• Gündüz-Hoşgör, Ayşe, Smits, Jeroen“Intermarri age Between Turks and Kurds in Contemporary Turkey”, European Sociological Review, Vol. 18, No. 4,2002, 417-432.
• Howard, Judith A. “Social Psychology of Identities”, Annual Review of Sociology, Vol. 26, 2000, 367-93.
• İçduygu, Ahmet, Romano, David ve Sirkeci, İbrahim,“The Ethnic Question in an Environment of Insecurity: The Kurds in Turkey”, Ethnic and Racial Studies, Vol. 22,No: 6, 1999,991-1010.
• Karpat, Kemal H., Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm: Kırsal Göç, Gecekondu ve Kentleşme. Çev. Abdulkerim Sönmez. İmge Kitabevi Yayınları. 2004.
• Koç, İsmet, Eryurt, Mehmet Ali, Adalı, Tuğba, Seçkiner, Pelin. Türkiye’nin Demografik Dönüşümü: Türkiye’nin Demografik Dönüşümü: Doğurganlık, Aile Planlaması, Anne-Çocuk Sağlığı ve Beş-Yaş Altı Ölümlerdeki Değişimler. 1968-2008. Hacettepe Üniversitesi Yayınları. Ankara, 2010.
• Koç, İsmet, Hancıoğlu Attila, Çavlin Alanur“Demographic Differentials and Demographic Integration of Turkish and Kurdish Populations in Turkey”, Population Research and Policy Review, Vol. 27, 2008, 447-457.
• Koçoğlu, Yahya, Azınlık Gençleri Anlatıyor. Metis/Siyahbeyaz Güncel, Metis Yayınları. İstanbul, 2004.
• May, Tim, Social Research. Issues, Methods and Process, Open University Press, Berkshire. 2006.
• Marshall, Donald G., On Dialogue: To its Cultural Despires in Gadamer’s Repercussions Reconsidering (Ed.) Bruce Krajewski. University of California Press. Berkeley, Los Angeles, 2004,123-144.
• Miles, William F.S., “ThePolitics of Language Equlibrium in a Multilingual Society: Mauritius”,Comparative Politics, Vol. 32, No.2, 2000,215-230.
• Mutlu, Server, “Ethnic Kurds in Turkey: A Demographic Study”, International Journal of Middle Eastern Studies,Vol. 28, 1996,517-541.
• Oran, Baskın, Küreselleşme ve Azınlıklar, İmaj Yayınevi, Ankara, 2009.
• Ozolins, Uldis,“Language Policy and Political Reality”, International Journal of the Sociology of Language. Vol. 118, 1996, 181-200.
• Salihpaşaoğlu, Yaşar, “Türkiye’nin Dil Politikaları ve TRT6”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.11/1-2 2007. 1042.
• Saunders, Peter, Sosyal Teori, Kentsel Sosyoloji. Çev. Songül Doğrugetir, Ed. Nihal Ekin Erkan. İdeal Kültür Yayıncılık. İstanbul, 2013.
• Secor, Anna,“There is an Istanbul that Belongsto Me” Annals of the Association of American Geographers, Vol. 94, No.2, 2004, 352-368.
• Schmidt, Lawrence K., “Participation and Ritual”,Language and Linguisticality in Gadamer’s Hermeneutics, Lexington Books, Maryland,2000, 127-142.
• Smith, Anthony D., The Ethnic Origins of Nations, Blackwell, Oxford, 1986.
• Todd, Emmanuel, The Explanation of Ideology: Family Structures and Social Systems, Trans. David Garrioch,Basil Blackwell,Oxford, 1985.
• Tollefson, James, Planning Language, Planning Inequality, Longman, New York,1991.
• Tollefson, James, Language Planning and Social Theory, UDK 800.1:316 University of Washington, Seattle, 1989.
• Toprak, Binnaz, Bozan, İrfan, Morgül, Tan ve Şener, Nedim, Türkiye’de Farklı Olmak, Din ve Muhafazakârlık Ekseninde Ötekileştirilenler, Metis Yayınları, İstanbul, 2010.
• Touraine, Alain, Birlikte Yaşayabilecek miyiz? Çev. Olcay Kunal, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2011.
• Verkuyten, Maykel, The Social Psychology of Ethnic Identity, Psychology Press, Hoveand New York, 2005.
• Zeyneloğlu, Sinan, Civelek, Yaprak ve Coşkun,Yadigâr, “Kürt Sorununda Antropolojik ve Demografik boyut: Sayım ve Araştırma Verilerinde Elde Edilen Bulgular”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1, 2011. İnternet Kaynakları
• World Bank Official Website, http://www-wds.worldbank.org, 12. 11. 2014.
• Agos Gazetesi İnternet Sitesi, http://www.agos.com.tr/makale.php?seo=konyali-deli-mustafa- aga-gvursuz-memleket-yagsiz-tuzsuz-pilava-benzer&detay=1038. 22.11.2014.