Sessizliğin Estetiği ve Sesin Etiği: Asghar Farhadi Sinemasının İşitsel Peyzajı

Yıl 2018, Sayı: 17, 126 - 147, 01.04.2018

Büşra Kılıç

Öz

Bu makale önce sessizliğin doğasına, sonra ise sessizliğin sesli sinemada kullanımına bakarak sanatta sessizlik tartışmasına bir katkı sunmayı amaçlamaktadır. Sessizliğin imkanı/imkansızlığı, etik ve politik sınırları üzerine görüşleri özetledikten sonra makalede sessizlik kavramı İranlı yönetmen Asghar Farhadi’nin sinemasının izinde, yönetmenin temelde hepsi de bir hakikati arama hikayesi olarak kurgulanmış üç filmi, Elly Hakkında (2009), Bir Ayrılık (2011) ve Geçmiş (2013) üzerinden incelenecektir. Hikaye içerisindeki bölünmüş konuşmaların ve hem karakterlerin hem de yönetmenin stratejik sessizliklerinin aranılan hakikatin çözümlenmesindeki etik ve estetik anlamlar tartışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Sessizlik, Ses, Sinema, Söz, Asghar Farhadi

Aesthetics of Silence and the Ethics of Voice: The Soundscape of Asghar Farhadi’s Cinema

Öz

This paper is a contribution to the discussion of silence in art, firstly through elaborating on the nature of silence and then through its utilization in sound cinema, focusing on the movies of Iranian auteur, Asghar Farhadi. Summarizing broader views on the (im)possibility of silence and its ethical and political boundaries, this article specifies the issue by examining three movies from Farhadi: About Elly (2009), A Separation (2011), and The Past (2013), all of which are based on a story of searching for the truth. Through the partial talks and strategic silences from the characters and director, the ethical and aesthetical implications of these silences in disentangling the truth will be discussed

Anahtar Kelimeler

Silence, Sound, Cinema, Voice, Asghar Farhadi

Kaynakça

• Arslan, U. T. (2015). Türklük Ethosu ve Suçluluk Sorunu: Mesele Dergisi’nde 1915. Azada- lik, https://azadalik.wordpress.com/2015/10/02/turkluk-ethosu-ve-sucluluk-sorunu-mesele- dergisinde-19151/. Erişim Tarihi: 10 Ekim 2017.
• Arslan, U.T. (2 Ağustos 2017). Susturulamayan Suskunluk. Eren Barış, Alper Göbel. Şerhh Der- gi.
• Butler, J. (2005). Kırılgan Hayat (Çev. Başak Ertür). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bonitzer, P. (2007). Bakış ve Ses ( Çev. İzzet Yasar). İstanbul: Metis Yayınları.
• Caruth, C. (1996). Unclaimed Experience. Baltimore and London: The Johns Hopkin Univer- sity Press.
• Chion, M. (1999). The Voice in Cinema. Trans. Claudia Gorbman. New York: Columbia Univer- sity Press.
• Cömert, H. (2012). Sesler Arasında Utanç Tarihi, NTV, https://www.ntv.com.tr/turkiye/sesler- arasinda-utanc-tarihi,2e8EP4iDPUa_xbwRPxCU0w Erişim Tarihi: 20 Ekim 2017.
• Çelebi, S. (2012). Geçmişten Gelen ‘Babamın Sesi’ Beyazperdeye Çağrı. http://www.gazeteka- dikoy.com.tr/genel/gecmisten-gelen-babamin-sesi-beyazperdeye-cagiri-h3296.html, Erişim Tari- hi: 25 Ekim 2017.
• Çelenk, S. (2014). Acının Kayıp Dili: Annemin Şarkısı. Bianet. http://bianet.org/bianet/ sanat/160027-acinin-kayip-dili-annemin-sarkisi?bia_source=twitter& utm _source=dlvr.it&utm_ medium=twitter. Erişim Tarihi: 14 Ekim 2017.
• Çelik, N.B. (1999). İdeoloji Kuramlarında Özne: Althusser ve Gramsci. Kültür ve İletişim, 2(2): 129.
• Doanne, M. A. (1980). The Voice in the Cinema: The Articulation of Body and Space. Yale French Studies 60: 33–50.
• Dolar, M. (2013). Sahibinin Sesi (Çev. Barış Engin Aksoy). İstanbul: Metis.
• Felman, S. & Laub D. (1992). Foreword. S. Felman & ve D. Laub, M.D. (Ed.). Testimony: Crises of Witnessing in Literature, Psychoanalysis and History. New York & London: Routledge, s. xiii-xx.
• Goldberg, A. (1998). An Interview with Professor Dominick La Capra. Yadvashem, http:// www.yadvashem.org/odot_pdf/Microsoft%20Word%20-%203648.pdf. Erişim Tarihi: 9 Ekim
• Huneman, P. (2005). Not Reconciling: From Aghtamar to Toronto and Back Again. Armenian Review, C.49, S.1-4, s.21-34.
• Kablamacı, A.D.M. (2016). Geçmiş, NE Şimdi NE de Gelecekte, Babamın Sesi’nde. Gözdeki Kıy- mık içinde, 255- 289. Hüseyin Köse, Özgür İpek (Haz.). İstanbul: Metis.
• Kaplan, E. A. ve Wang, B. (2004). Introduction: From Traumatic Paralysis to the Force Field of
• Modernity. E. Ann Kaplan & B. Wang (Ed.). Trauma and Cinema. Hong Kong: Hong Kong Univer- sity Press, s. 1-23. Köksal, Ö. (2011). Sinema ve ‘Dil’e Gelen Bellek. Hayal Perdesi, 24:80-85.
• Köksal, Ö. (2016). Sessizliğin İki Yüzü: Anneannem ve Bulutları Beklerken. Gözdeki Kıymık içinde, 97-113. Hüseyin Köse, Özgür İpek (Haz.). İstanbul: Metis.
• Le Fèvre-Berthelot, A. (2013). Audio-Visual: Disembodied Voices in Theory. InMedia, http:// inmedia.revues.org/697.
• Levinas, E. (2003). Sonsuza Tanıklık (Çev. Medar Atıcı, Melih Başaran vd.). İstanbul: Metis Yayınları.
• McGowan, T. (2012). Gerçek Bakış (Çev. Zeynep Özen Barkot). İstanbul: Say Yayınları.
• McGowan, T. (2003). Looking for the Gaze: Lacanian Film Theory and its Vicissitudes. Cinema Journal, C.42, S.3, s.27-47.
• Saxton, L. (2008). Haunted Images: Film, Ethics, Testimony and the Holocaust. London: Wall- flower.
• Tekeş, K. (2012). Babamın Sesi, Annemin Sessizliği. Bianet, https://m.bianet.org/biamag/ sanat/141970-babamin-sesi-annemin-sessizligi
• Turan, Mine (2012). Ne Bize Hesap Verildi Ne Bize Hesap Sorduk. Radikal, http://www.radi- kal.com.tr/kultur/ne-bize-hesap-verildi-ne-biz-hesap-sorduk-1077812/.
• Ünlü, B. (2013). Türklük ve Beyazlık Krizleri. Birikim, S.289-290, s.103-111.
• Zizek, S. (2004). Yamuk Bakmak: Popüler Kültürden Jacques Lacan’a Giriş (Çev. Tuncay Bir- kan). İstanbul: Metis Yayınları.