Perinthos’tan “Oturan Tanrıça”: Arkaik Dönem Propontis Çevresi Atölye Sorunsalı Üzerine Düşünceler

Yıl 2019, Sayı: 19, 120 - 128, 01.05.2019

H. Arda Bülbül

Öz

Thrakia Bölgesi’nin geneline baktığımızda gerek materyal kültürün gerekse yazılı kaynakların yetersiz araştırılması dikkati çekmektedir. Özellikle son zamanlarda Doğu Thrakia’da (Türkiye Thrakiası) yapılan çalışmaların hız kazanması, bölgenin yerleşim modelleri, savunma sistemleri, kutsal alanları ve nekropolis alanları ile beraber, bölgede yaşayan halkın (yerli veya yabancı) sosyo-kültürel yapısı, ekonomik ilişkileri ve inanç sistemlerine dair bilgilerimizin genişlemesini sağlamaktadır. Çalışmanın ana konusunu oluşturan “Oturan Tanrıça Betimli Naiskos Tipli Adak Steli” Tekirdağ Perinthos antik kentinde bulunmuştur. Söz konusu stelin Arkaik Dönem’e ait olması hem kolonizasyon hem de inanç bağlamında önemli veriler elde etmemize, ayrıca üretilmiş olduğu atölyeye ilişkin gözlemlerin ortaya atılmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca Propontis genelinde, MÖ 6. yüzyılın ikinci yarısı ile MÖ 5. yüzyılın başları arasında bölgenin atölye sorunsalına yeni düşünceler ortaya atılmasına olanak sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğu Thrakia, Perinthos, Adak Steli, Atölye

Kaynakça

• Adam- Veleni, P., Tsagaraki, E., Chatzinikolaou (Eds.) (2016). Rhaidestos- Thessaloniki. Antiquities in Refugee Journey, Thessaloniki: Archaeological Museum of Thessaloniki.
• Akurgal, E. (1965). Neue Archaische Bildwerke aus Kyzikos. Antike Kunst 8, ss. 99-103.
• Akurgal, E. (1998). Anadolu Kültür Tarihi. Ankara: TÜBİTAK.
• Bayburtluoğlu, C. (1970). Tekirdağ Kuros’u. Belleten 35, ss. 347-351.
• Bogh, B. (2012). Mother of the Gods: Goddess of Power and Protector of Cities. Numen 59, ss. 32-67.
• Bol, P. C. (2002). Die Geschichte der antiken Bildhauerkunst, I. Frühgriechische Plastik. Mainz am Rhein: Philipp von Zabern.
• Bruns-Özgan, (1989). Grabstelen gebildeter Jünglinge. Beiträge zur Ikonographie und Hermeneutik. Festschrift für Nikolaus Himmelmann, ss. 183-190.
• CCCA (1987/1989). Vermaseren, M.J., Corpus Cultus Cybelae Attidisque I-IV. Etudes préliminaires aux religions orientales dans l’Empire romain. Leiden: Brill.
• Doksanaltı, E.,- Özgan, R. (2008). Kilikya’dan Arkaik Devre ait iki kabartma üzerine düşünceler. Anatolia 32, ss. 1-20.
• Erpehlivan, H. (2019). Arkaik ve Klasik Dönem’de Propontis Çevresindeki Kültler ve Kutsal Alanlar. MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), İstanbul.
• Freyer- Schauenburg, B. (1974). Bildwerke der Archaischen Zeit und des Strengen Stils. Samos XI.
• Koçel-Erdem, Z. (2009). Preliminary Report of the Tekirdağ Ganos 2008 Survey. AnatAn, 17, ss. 411-426.
• Koçel-Erdem, Z. (2010). Tekirdağ Ganos 2009 Survey. AnatAn, 18, ss. 305-320.
• Kokkorou Alevros G. (1997). Ionian Sculpture of the Archaic Period on Dorian Rhodos. I. Jenkins- G.B. Waywell (Ed.), Sculptors and Sculpture of Caria and the Dodecanese, ss. 150-160.
• Laubscher, H. P. (1963/1964). Zwei neue Kouroi aus Kleinasien. İstMitt 13/14, ss. 73-87.
• Lullies, R.-Hirmer, M. (1957). Greek Sculpture. London : Thames and Hudson
• Naumann, F. (1983). Die Ikonographie der Kybele in der Phrygischen Kunst. IstMitt Beiheft 28.
• Neumann, G. (1979). Probleme des Griechischen Weihreliefs. Tübingen: Ernst Wasmuth.
• Özgan, R. (1978). Untersuchungen zur Archaischen Plastik Ioniens. Bonn: Rheinische Friedrich Wilhelms Universität .
• Pedley, J.G. (1976). Archaic Sculpture and Island Workshop. Mainz: Philipp von Zabern.
• Richter, G.,M.,A. (1968). Korai,. London: R. & R. Clark.
• Rohaut, L. (2015). Les Naiskoi Archaiques de Milet. La Sculpture Greco-Romaine en Asie Mineure. Synthese et Recherces Recentes, ss. 103-122.
• Roller, L.E. (2004). Ana Tanrıça’nın İzinde Anadolu’da Kybele Kültü (Çev. B. Avunç). İstanbul: Homer.
• Rose, B.C. (2013). The Archaeology of Greek and Roman Troy. Cambrigde: Cambridge University.
• Rose, B.C., Körpe, R. (2016). The Tumuli of Troy and the Troad. O. Henry- U. Kolp (Eds.) Tumulus as Sema, Space, Politics Culture and Religion in the first Millenium BC. içinde (ss. 373-386). Boston: de Gruyter.
• Sayar, M. H. (1998). Perinthos- Herakleia (Marmara Ereğlisi) und Umgebung. Wien: Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Seure, G. (1912). Antiquits Thraces de la Propontide, Collection Stamoulis. BCH 36, ss. 534-641.
• Şahin, S. (1983). Zwei Spaetarchaische Grabinschriften aus Perinthos, Epig. Anat.2 içinde (ss. 77-80). Bonn.
• Tacheva- Hitova, M. (1983). Eastern Cults in Moesia Inferior and Thracia. Leiden: Brill.
• Tuchelt, K. (1970). Die archaischen Skulpturen von Didyma. IstForsch 27, Berlin: Gebr. Mann.
• v. Graeve, V. (1975). Eine Sitzfigur aus Milet. IstMitt 25, ss. 15-65.
• v. Graeve, V. (1986). Neue Archaische Skulpturenfunde aus Milet. Archaische und Klassische Griechische Plastik I: Archaische Plastik içinde (ss. 21-30). Mainz am Rhein: Philipp von Zabern.