Hellen Polisinin Ortaya Çıkışı: Güncel Çalışmalar Üzerine Değerlendirmeler

Yıl 2019, Sayı: 20, 225 - 236, 01.11.2019

Kenan Eren

Öz

Polis çalışmaları Eskiçağ Tarihi ve Klasik Arkeoloji disiplinlerinin en köklü araştırma alanlarından birisidir ve bu alanın en önemli sorularından birisini de polisin tanımlanmış bir mekân olarak ilk ortaya çıkışı oluşturmaktadır. Bu konudaki güncel yayınların ve özellikle bu yayınlara büyük etkisi olan Copenhagen Polis Centre’ın çalışmalarının eleştirel bir gözle incelenmesi, mevcut polis imgemizin sınırlı ve durağan yapısını ortaya koymakta ve araştırmaların alternatif sorular ve farklı bakış açıları ile zenginleştirilmesinin gerekli olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İonia, Polis, Arkaik Dönem, Kentleşme.

Kaynakça

• Antik Kaynaklar: Hdt. (=Herodotos, Historiai) Kullanılan Metin ve Çeviri: Herodot Tarihi. Çev. M. Ökmen, İstanbul, 1973 (Remzi Kitabevi)
• Ksen. (=Ksenophon, Hellenika) Kullanılan Metin ve Çeviri: Xenophon, Hellenica Books I-V. Trans. by C. L. Brownson, London 1968 (The Loeb Classical Library).
• Modern Kaynaklar: Akurgal, E. (1993). Eski İzmir I. Yerleşme Katları ve Athena Tapınağı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Akurgal, E. (1962). The Early Period and The Golden Age of Ionia. AJA66, pp. 369-379.
• Bintliff, J. L. (1977). Natural Environment and Human Settlement in Prehistoric Greece, Oxford: BAR International Series.
• Burkert, W. (1996). Greek Temple-builders: Who, Where and Why?. In R. Hagg (ed.),The Role of the Religion in Early Greek Polis (pp. 21-29). Stockholm: P. Aströms Förlag.
• Büyükolancı, M. (2000). Excavations on Ayasuluk Hill in Selçuk /Turkey. A Contribution to the Early History of Ephesus. In F. Krinziger (ed.), Die Ägäis und das westliche Mittelmeer (pp. 39-43). Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Coldstream, J. N. (1985). Greek Temples: Why and Where?. In P.E. Easterling& J.V. Muir (eds.), Greek Religion and Society (pp.67-97). Cambridge: Cambridge University Press.
• Coldstream, J. N. (1977). Geometric Greece. New York:Routledge.
• Cook, J. M. (1958/59). Old Smyrna, 1948-1951.BSA 53-54, pp.1-38.
• Duplouy, A. (2006) .Le Prestigedes Elites. Paris: LesBellesLettres.
• Eren, K. (2019). L’intégrationdupaysagereligieuse dans l’espace de la cité: lessanctuaires de l’Ionieentre le 7ème et le 6èmesiècle av. J. C. Acta Classica Mediterranea 2, pp. 9-28.
• Eren, K. (2018). Efsaneler ve Arkeolojik Kanıtlar Arasında Arkaik İonya Bölgesi. M. Arslan ve F. Baz (eds.), Arkeoloji, Tarih ve Epigrafi’nin Arasında: Prof. Dr. Vedat Çelgin’in 68. Doğum Günü Onuruna Makaleler içinde (ss.335-347). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Eren, K. (2017). Arkaik Dönem İonia’sında kutsal alanların organizasyonu ve “tanrı(ça) imgeleri”. G. Duru, K. Eren ve E. Koparal (eds.), Arkeolojik Şeyler/Archaeological Things içinde (ss.105-116). İstanbul: Ege Yayınları.
• Etienne, R. (2007). ˝Compterendu”. R. Osborne, B. Cunliffeeds. Mediterranean Urbanisation, 800 – 600 BC. Oxford, (2005). Topoi 15, pp. 591-596. Forstenpointneret al.(2008).Das Artemision in der späten Bronzezeit und der frühen Eisenzeit. In U. Muss (ed.).DieArchäologie der ephesischen Artemis (pp. 33-46). Wien: Phoibos Verlag.
• Greaves, A.M. (2002). Miletos: A History. London, New York: Routledge.
• Greco, E. (1999). La citagrecaantica. Rome: Donzelli Editore.
• Hansen, M.H. (2005). 95 Theses About the Greek Polis in theArchaic and Classical Periods. A Report on the Results Obtained by the Copenhagen Polis Centre in the Period 1993-2003. http:// www.teachtext.net/bn/cpc/lastupdated05/22/2005 17:54:00.
• Hansen, M. H. (2000a). The Hellenic Polis. In M. H. Hansen (ed.), A Comparative Study of Thirty City State Cultures (pp. 141-188). Copenhagen: C.A. Reitzels Forlag.
• Hansen, M. H. (2000b). Conclusion: The Impact of City State Cultures on World History. In M. H. Hansen (ed.), A Comparative Study of Thirty City State Cultures (pp. 597-623). Copenhagen: C. A. Reitzels Forlag.
• Hansen, M. H. (1998). Polis and City State. An Ancient Concept and its Modern Equivalent.Copenhagen: Munksgaard.
• Hansen, M.H. (1994). Poleis and City States, 600-323 B.C. A Comprehensive Research Programme. In D. Whitehead (ed.). From Political Architecture to Stephanus Byzantius (pp. 9-17).Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
• Herda, A. (2006).Der Apollon-Delphinios-Kult in Milet und die Neujahrsprozession nach Didyma. Mainz am Rhein: Philipp von Zabern.
• Karwiese, S. (1994). 1993 Yılında Avusturya Arkeoloji Enstitüsü Tarafından Ephesos’da Sürdürülen Kazı ve Onarım Çalışmaları. KST 16, 1, ss.419-424.
• Keil, J. (1922-24). Zur Topographie und Geschichtevon Ephesos. Öjh 21-22, pp. 96-112.
• Koparal, E. (2014). Grek Polis İmgesi ve Değişen Gerçekler: Klazomenai Örneği. Ö. Çevik ve B. Erdoğdu (eds.), Yerleşim Sistemleri ve Mekân Analizi içinde (ss. 57-80).İstanbul: Ege Yayınları.
• Malkin, I. (2002). Exploring the Concept of “Foundation”: A Visit to Megara Hyblaia. InW.B. Gorman & E.W. Robinson (eds.), Oikistes: Studies in Constitutions, Colonies and Military Power in the Ancient World. Offered in Honor of A.J. Graham (pp.195-225). Leiden: Brill.
• Malkin, I. (1996). Territorial Domination and the Greek Sanctuary. In P. Hellström& B. Alroth (eds.), Religion and Power in the Ancient Greek World (pp. 75-81). Uppsala: Ubsaliensis S. Academiae.
• Mallwitz, A., Schiering, W. (1968). Der alte Athena-Tempel von Milet. IstMitt 18, pp.87-160.
• Mariaud, O. (2007). Necroionia. Archéologie, Espace et Société. Recherches sur les nécropoles et les sociétés d’Ionie à l’époque archaïque (700-500 av. J.C.) (Thèse de doctorat). Bordeaux : Université Bordeaux 3.
• Mazarakis-Ainian, A. J. (1988). Early Greek Temples: Their Origin and Function. In R.Hagg, N. Marinatos andG. Nordquist (eds.), Early Greek Cult Practice (pp. 105-119).Stocholm: Paul Astroms.
• Morgan, C. (2003). Early Greek States Beyond the Polis. London, New York: Routledge.
• Morgan, C. & Coulton, J.J. (1997). The Polis as a Physical Entity. In M. H. Hansen (ed.), The Polis as an Urban Centre and as a Political Community (pp. 87-144). Copenhagen: Munksgaard.
• Morris, I. (1987). Burial and Ancient Society: the rise of the Greek city-state. Cambridge: Cambridge University Press.
• Nicholls R.V. (1991). Early Monumental Religious Architecture at Old Smyrna. In D. BuitronOliver. New Perspectives in Early Greek Art (pp. 151-171). Washington: National Gallery of Art.
• Nicholls R.V. (1958/59). The Iron Age Fortifications and Associated Remains on the City Perimeter. BSA 53-54, pp. 35-137.
• Özyiğit, Ö. (2003). Phokaia’da Akurgal’ın kazıları ışığında son dönem çalışmaları. Anadolu/Anatolia 25, ss. 97-106.
• Özyiğit, Ö. (1998). 1996 yılı Phokaia Kazı Çalışmaları. KST 19, ss. 763-793.
• Polignac, F. de. (2006). Analyse de l’Espace et Urbanisations en Grèce Archaïque: Quelques Pistes de Recherche Récents. REA 108, pp. 203-224.
• Polignac, F. de. (1997). Héra, le navire et la demeure: offrandes, divinité et société en Grècearchaïque. In J. de la Genière (ed.),Héra: images, espaces, cultes (pp. 113-122). Naples: Publications du Centre Jean Bérard.
• Polignac, F. de. (1995a). La naissance de la citégrecque, 2. Edition. Paris: La Découverte.
• Polignac, F. de. (1995b). Repenser la “Cité”? Rituels et Société en Grèce Archaïque. InM.H. Hansen & K. Raaflaub (eds.), Studies in Ancient Greek Polis (pp. 7-19). Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
• Polignac, F. de. (1994). Mediation, Competition, and Sovereignty: The Evolution of Rural Sanctuaries in Geometric Grece. In S.E. Alcock& R. Osborne (eds.), Placing the gods. Sanctuaries and sacred space in ancient Greece (pp.3-18). Oxford: Clarendon Press.
• Polignac, F. de.(1984). La naissance de la citégrecque. Paris: La Découverte.
• Purcell, N. (1991). Mobility and Polis.In O. Murray & S. Price (eds.), The Greek City from Homer to Alexander (pp. 29-58). Oxford: Clarendon Press.
• Scheidel, W. (2003).The Greek Demographic Expansion: Models and Comparisons.JHS 123, pp.120-140.
• Scherrer P. (1999). Bemerkungenzur Siedlungsgeschichtevon Ephesos vor Lysimachos. InH. Friesinger&, F.Krinzinger (eds.).100 Jahre Österreichische Forschungen in Ephesos(pp. 379- 387). Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Scherrer, P. (2001). The Historical topography of Ephesos. In D. Parrish, Urbanism in Western Asia Minor (pp. 57-87). Portsmouth: JRA, supp.series no 45.
• Snodgrass, A.M. (2000).The Dark Age of the Greece: an archaeological survey of the eleventh to the eight centuries. New York: Routledge.
• Sourvinou-Inwood, C. (1993). Early Sanctuaries, the eight century and ritual space: Fragments of a discourse. In N.Marinatos& R. Hagg (eds.), Greek Sanctuaries. New Approaches (pp.1-17).London, New York: Routledge.
• Treziny, H. (2006). Urbanisme Archaïquedes villes Ioniennes: Un Point de vue Occidental. REA 108, pp. 225-247.
• Vlassopoulos, K. (2007).Unthinking the Greek Polis: Ancient Greek History beyond Eurocentrism. Cambridge: Cambridge UniversityPress.
• Weber, M. (2003). Şehir. Modern Kentin Oluşumu (Çev. Musa Ceylan). İstanbul: Bakış Yayınları.
• Zuiderhoek, A. (2017). The Ancient City. KeyThemes in Ancient History. Cambridge: Cambridge University Press.