1950-1960 Yılları Arasında İstanbul’da Kentleşme ve İmar Faaliyetlerine Genel Bakış

Yıl 2019, Sayı: 20, 393 - 409, 01.11.2019

Işıl Tuna

Öz

1950-1960 yılları arasında, İstanbul’da kentleşme ve imar konusunda yoğun faaliyetler meydana gelmiştir. Öncelikli hedef olarak İstanbul’un modern bir görünüm kazanması amaçlanmıştır. Ulaşım ve bayındırlık konularında çeşitli projeler üretilmiş, süreçte kentin dokusuna zarar veren gecekondulaşma ile mücadele edilmiştir. Çalışmada Demokrat Parti’nin iktidarda bulunduğu 1950-1960 tarihleri arasında İstanbul’un kentleşmesine ve imarına yönelik yapılan faaliyetler incelenmiştir. Bu makalede İstanbul’a yönelik yapılan imar faaliyetlerinin şehrin modernleşme sürecine katkısı ile gecekondulaşma meselesinin boyutları üzerinden dönemin genel bir değerlendirmesi yapılmıştır

Anahtar Kelimeler

Demokrat Parti, İstanbul, İmar, Kentleşme, Gecekondu

Kaynakça

• Akpınar, İ. (2010). İstanbul’u Yeniden İnşa Etmek: 1937 Henri Prost Planı. 2000’den Kesitler II: Cumhuriyetin Mekanları/ Zamanları/ İnsanları/ Doktora Araştırmaları Sempozyumu Kitabı içinde (ss.107-124). Ankara: Dipnot Yayınları ve ODTU Yayınları.
• Aslan, Zehra. (2017). Demokrat Parti Döneminde Trabzon (1950-1960). Ankara: ATAM Yayınları.
• Baytal, Y. (2007). Demokrat Parti Ekonomi Politikaları (1950-1957). Atatürk Yolu Dergisi 40, ss. 545-567.
• Bilsel, C. (2010). İstanbul’un Dönüşümleri Prost Planlaması ve Modern Kenti Yaratmak. Osmanlı Kentinden Küreselleşen İstanbul’a: Mimarlık ve Kent, 1910-2010 içinde (ss. 49-67). İstanbul: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi.
• Boysan, A. (2004). Adnan Menderes Belediyeciliği İmar Hareketleri Uygulama ve Sonuçları. Mimar.ist. 4 (13), ss. 23-31.
• Cantemir, B. (2013). Çok Partili Hayata Geçiş Sürecinde İstanbul’un Mekân ve Sosyal Yapı Dönüşümü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ceyhan, M. (2006). İstanbul’da Tarihi Çevre Koruma ve Basın: “Cumhuriyet Gazetesi Üzerinden Bir Deneme” (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Çılgın, K. (2010). “Milli Hicabı Aşmak” Üzere: 1940-1960 Arası CHP ve DP Dönemi Kent Politikaları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Çiçekoğlu, F. (1998). Asri, Modern, Çağdaş. Üç Kuşak Cumhuriyet içinde (ss. 156-153). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Dağlı, N.-Aktürk, B. (1988). Hükümetler ve Programları (1920-1960). Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Yayınevi.
• Demir, Ş. (2010). Türk Siyasi Tarihinde Adnan Menderes. İstanbul: Paraf Yayınları.
• Duranay, N.-Gürsel, E.-Ural, S. (1972). Cumhuriyetten Bu Yana İstanbul Planlaması. Mimarlık Dergisi, 10 (7), ss. 37-56.
• Doğusan, G.N. (2004). İstanbul “imarı”: 1956-1960 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ertem, B-Altınel, M.C. (2011). İstanbul İmarındaki Tarihi Eser Kaybının Tarih ve Turizm Açısından İncelenmesi: Karaköy-Kabataş Bölgesi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 2 (4), ss. 61-79.
• Esmer, M. (2013). 1956-1960 İmarı: Karaköy-Beşiktaş Sahili Aksında Kaybolan Yıkılan Taşınan Yapılar. Mimarlık Dergisi, 24.07.2019 tarihinde http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=388&RecID=3324 adresinden edinilmiştir.
• İgüş, E.-İsmailoğlu, H. (2016). Menderes Yıkımları. Osmanlı İstanbulu IV. Uluslararası Osmanlı İstanbulu Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (ss. 115-158) İstanbul: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Yayınları.
• Kahraman, K. (2003). Türkiye’de Şehirleşme Olgusu ve Gecekondu Sorunu. Doğu Anadolu Araştırmaları Dergisi 4, ss. 108-117.
• Kuban, D. (1994). Menderes ve İstanbul. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi içinde (ss. 389-392). İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Yayınları.
• Küçükkülahlı, S. (2017). İktisadi Gelişmenin Günlük Hayata Etkileri: Demokrat Parti Dönemi İstanbul Örneği. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 18(33), ss. 519-554.
• Mutlu, S. (2007). Türkiye’de Yaşanan Gecekondulaşma Süreci ve Çözüm Arayışları: Ankara Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tekeli, İ. (1981). II. Dünya Savaşı Sonrasında Türkiye’nin Kent Planlaması Pratiğindeki Gelişmeler. İmar Planları Yapım ve Uygulama Süreçleri içinde (ss. 148-167). Ankara: Şehir Planlama Mimar ve Mühendisleri Odası Yayınları.
• Tekeli, İ. (2009). İstanbul Kent İçi Ulaşımının Gelişimi (1927-1985). İlhan Tekeli Toplu Eserler 9 içinde (ss. 21-84). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tekeli, İ. (2011). Kent, Kentleşme ve Türkiye Deneyimi. İlhan Tekeli Toplu Eser içinde (ss. 27-48). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tuna, I. (2018). Türkiye’de İktidar-Muhalefet İlişkileri. İstanbul: Libra Yayınları.
• Yavuz, Ü. (2008). Demokrat Parti İktidarı Döneminde İstanbul’a İlişkin İmar Politikaları ve Faaliyetleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.