Gestus Müziği

Yıl 2021, Sayı: 24, 657 - 664, 01.11.2021

Ayşegül Dinç

Öz

Gestus, Bertolt Brecht (1898-1956) tarafından kuramlaştırılan epik tiyatronun temel kavramlarından biridir. Jestten farklı olarak gestus, oyundaki karakterlerin bireysel ifadelerini yansıtmaz; yaratıcı ekip tarafından oyunun toplumsal olana dair söylem geliştirmesine yönelik bir bilinçle oluşturulur. Gestusların oluşumunda önemli unsurlardan birisi müziklerdir. Epik tiyatronun biçimsel yapısı ve ideolojik yaklaşımıyla uyumlu olan bu müziğe gestus müziği adı verilir. Literatür taraması yoluyla toplanan verilerin betimsel içerik analizine tabi tutulmasıyla oluşturulan bu makalede, tiyatro ve müziğin kesiştiği noktada duran gestus müziğine dair temel bilgiler, Brecht’in verdiği örneklerden ve ona ait epik oyunlarda kullanılan müziklerden yola çıkılarak elde edilmiştir. Sonuçta, gestus müziğinin, ortodoks tiyatro müziğinden işlevsel açıdan ve sahnedeki eylemle kurduğu karşıt ilişki bakımından farklı olduğu, epizodik yapıyı oluşturmak için oyunu parçaladığı ve ideolojik iletileri aktarmak için kullanıldığı tespit edilmiş, ayrıca gestus müziğinin sınırları ve epik tiyatrodaki yeri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gestus, Gestus Müziği, Epik Tiyatro, Bertolt Brecht

Kaynakça

• Arıcı, O. (2006). Epik tiyatro ve gestus kavramı üzerine. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, (18), ss. 87-104.
• August, W. (2010). Kurt Weill: the 'composer as dramatist’ in American musical theatre production (Unpublished Doctoral dissertation). Queen Mary, University of London, London.
• Aurin, A. (2013). Dialectical music and the lehrstück (Unpublished Doctoral dissertation). The University of New South Wales, Sydney.
• Benjamin, W. (1996). Epik tiyatro üzerine üç metin (A. Cemal, Çev.). 27 Eylül 2018 tarihinde http://www.halksahnesi.org/1996/03/06/epik-tiyatro-uzerine-uc-metin-walter-benjamin/ adresinden edinilmiştir.
• Benjamin, W. (2018). Brecht’i anlamak (H. Barışcan, G. Işısağ (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Branscombe, P. (1961). Brecht, Weill and Mahagonny. The Musical Times, no:102 (1422), pp. 483-486.
• Brecht, B. (1964). Rol dağıtımı üzerine. (T. Aktürel, Çev.). Oyun Dergisi, ss:12-13.
• Brecht, B. (1981). Epik tiyatro. (K. Şipal, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Brecht, B. (1989). Tüm oyunları cilt-9 (A. Cemal, A. Çalışlar vd., Çev.). İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
• Brecht, B. (1994). Berliner Ensemble tiyatro çalışması (Y. Onay, Çev.). İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları.
• Brecht, B. (1998). Tüm oyunları cilt-8 (A. Cemal, A. Çalışlar vd., Çev.). İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
• Brecht, B. (2005). Tiyatro için küçük organon (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları.
• Dinç, A. (2021). Haldun Taner’in epik tiyatrosunda müzik (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ferran, P. W. (2000). The Threepenny songs: cabaret and the lyrical gestus. Theater, 30 (3), pp: 5-21.
• Hecht, W. (1961). The development of Brecht’s theory of the epic theatre 1918-1933. The Tulane Drama Review, 6 (1), pp. 40-97.
• Nadar, T. R. (1974). The music of Kurt Weill, Hanns Eisler and Paul Dessau in the dramatic works of Bertolt Brecht (Unpublished Doctoral dissertation). Michigan Üniversitesi, Michigan.
• Nutku, Ö. (2001). Dram sanatı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Nutku, Ö. (2011). Dünya tiyatrosu tarihi-1. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
• Nutku, Ö. (2015). Bertold Brecht ve epik tiyatro. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Parkan, M. (2015). Brecht estetiği ve sinema. İstanbul: Yazılama Yayınevi.
• Saadati, A. (2015). Türk Tiyatrosu’nda açık biçim üzerine iki oyun incelemesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi. Erzurum.
• Weill, K., Albrecht, E. (1961). Gestus in music. The Tulane Drama Review, 6 (1), pp. 28-32.