Türk Devletleri Teşkilatı’nın Eğitim Politikaları: Ortak Kimlik ve Gelecek

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: Türk Devletleri Teşkilatı (Dünü, Bugünü, Yarını), 286 - 305, 17.03.2025

Okan Yeşilot

Öz

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), ortak tarih ve kültür bağlarına dayanarak Türk dünyasında dayanışma ve iş birliğini güçlendirmek amacıyla hareket eden önemli bir uluslararası kuruluştur. Eğitim politikaları, bu iş birliğini pekiştirmek ve ortak bir kimlik inşa etmek için stratejik bir araç olarak kullanılmaktadır. Bu makale, TDT’nin eğitim politikalarını inceleyerek üye ülkeler arasındaki kültürel ve akademik iş birliğine katkılarını ele almakta ve TDT’nin kuruluşundan itibaren eğitim alanında yürüttüğü politikaları, ortak tarih, dil ve kültürel mirası, bilimsel iş birliğinin artırılması konularını temel ilkeler çerçevesinde analiz etmektedir. Türkçenin uluslararası bir iletişim dili olarak teşvik edilmesi, ortak tarih ders kitaplarının hazırlanması ve Türk Üniversiteler Birliği gibi yapılar aracılığıyla akademik iş birliğinin desteklenmesi, TDT’nin temel stratejileri arasında yer almaktadır. Ayrıca, Orhun Süreci gibi girişimler yükseköğretimde uyumu artırmayı ve öğrenci-akademisyen hareketliliğini teşvik etmeyi hedeflemektedir. Makalede eğitim politikalarının, TDT’nin bölgesel kalkınma ve küresel rekabet gücüne yönelik vizyonuyla nasıl uyum sağladığı detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu çalışmada, TDT’nin eğitim politikalarının Türk dünyasında ortak bir kimlik ve gelecek inşa etme sürecine olan katkıları değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türk Devletleri Teşkilatı, eğitim, kültür, ortak tarih, ortak dil

Educational Policies of the Organization of Turkic States: Common Identity and Future

Öz

The Organization of Turkic States (OTS) is a significant international organization that operates with the aim of strengthening solidarity and cooperation within the Turkic world, based on shared historical and cultural ties. Educational policies are utilized as a strategic tool to reinforce this cooperation and to construct a shared identity. This article examines the educational policies of the OTS and their contributions to cultural and academic collaboration among member states and analyzes the OTS’s educational initiatives since its establishment, focusing on core principles such as shared history, language, cultural heritage, and the promotion of scientific collaboration. Key strategies include promoting Turkish as an international language, developing shared history textbooks, and fostering academic cooperation through institutions like the Turkic Universities Union. Additionally, initiatives like the Orhun Process aim to enhance harmony in higher education and encourage student and faculty mobility. The article explores how these educational policies align with the OTS’s vision for regional development and global competitiveness. This study evaluates the contributions of the OTS’s educational policies to building a shared identity and future within the Turkic world.

Anahtar Kelimeler

Organization of Turkic States, education, culture shared history

Kaynakça

• “Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu Sonuç Bildirisi”, Milletlerarası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu (18-20 Kasım 1991), yay. haz. Nadir Devlet, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1992, s. 67-68.
• 21. Yüzyılın Parlayan Yıldızı: Türk Devletleri Teşkilatı, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları, İstanbul 2023. Abdieva, Rakhat, “Bağımsızlıklarını Kazandıktan Sonra Türk Cumhuriyetlerinin Dil Politikaları ve Türkiye ile Ortak Dil ve Ortak Alfabe Çalışmaları”, Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD), I/2, s. 104-119.
• Akın, Cüneyt, Polat, Zelkif, “Türk Devletleri Teşkilatının Dil Politikası”, Avrasya Uluslararası Araştırma Dergisi, XII/40, (2024), s. 1-15.
• Bıyıklı, Mustafa, “Türk Dünyası Ortak Kuruluşu Olarak Türk Akademisi Uluslararası Teşkilatı (Twesco), Rolü ve İş Birlikleri”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Afro-Avrasya Özel Sayısı, (2016), s. 404-418.
• Girgin, Kemal, “Türk Birliğinin Pedagojik Bileşeni: Türk Dünyası Gaspıralı Programı”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, VIII/3, (2021), s. 871-894.
• Kazel, Ercan, “Siyasi Coğrafyada Bloklar ve Blokların Güçlendirilmesinde Eğitimin Rolü: Türk Devletleri Teşkilatı Örneği”, Milli Eğitim Dergisi, LII/239, (2023), s. 1649-1672.
• Koparan, Betül, Türk Devletleri Teşkilatına Üye Ülkelerin Ana Dili Eğitiminin Dil Politikaları Bağlamında İncelenmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya 2023.
• Ömüraliyev, Kubanıçbek, “Türk Devletleri Teşkilatı: Birlik ve İlerlemenin 15 Yılı”, https://ekoavrasya.net/turk-devletleri-teskilati-birlik-ve-ilerlemenin-15-yili/ [Erişim tarihi: 27.12.2024].
• Ruslan Rehimov, Bahtiyar Abdülkerimov, “Ortak Türk Tarihi ders kitabı okutulmaya başlandı”, https://www.aa.com.tr/tr/egitim/ortak-turk-tarihi-ders-kitabi-okutulmaya-baslandi/1740358 [Erişim tarihi: 20.12.2024].
• Taşdemir, Onur Ertuğrul, Türk Devletleri Teşkilatı: Kültürel Bağlamda Bir İnceleme, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin 2024.
• Türk Dünyasının Manevi Liderleri, ed. Okan Yeşilot vd., Yedisu, İstanbul 2021, s. 424.
• Yılmaz, Özlem Deniz, “İkinci Milletlerarası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu 20-21 Kasım 2018’de İstanbul (Türkiye)’da Gerçekleşti.”, Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, VI/1, (2019), s. 102-108.