Türk Devletleri Teşkilatı’nda Askeri İş Birliği: Stratejik Bir Perspektif

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: Türk Devletleri Teşkilatı (Dünü, Bugünü, Yarını), 244 - 267, 17.03.2025

Uğur Tarçın

Öz

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), Orta Asya, Kafkasya ve Türkiye'yi kapsayan stratejik bir coğrafyayı içine alır. Bu bölge enerji nakil hatları, doğal kaynaklar ve ticaret yollarının merkezindedir. Ancak bu bölge, güç mücadelesi, terörizm, göç, sınır ihlalleri ve hibrit tehditler gibi ciddi güvenlik sorunlarıyla karşı karşıyadır. Bu bağlamda, TDT askeri iş birliğinin güçlenmesi, üye ülkelerin savunma kapasitelerini geliştirmek ve bölgesel istikrarı artırmak adına hayati bir rol oynayabilir. Türkiye, savunma sanayii, askeri eğitim, sağlık ve kültür gibi alanlarda üye ülkelere destek sunabilecek güçlü imkanlara sahiptir. Jeopolitik olarak Rusya, Çin ve ABD gibi küresel güçlerin rekabet sahasında yer alan TDT, etkili ve kurumsal bir iş birliğiyle; düzenli diyalog ve ortak projeler aracılığıyla hem üye ülkeler arasındaki iş birliğini derinleştirebilir hem de bölgesel kalkınmayı teşvik ederek bu dinamiklere karşı daha sağlam bir duruş sergileyebilir. Belirli alanlarda başlatılan iş birliklerinin zamanla daha kapsamlı ve güçlü politik birlikteliklere dönüşmesi mümkündür. Bu çalışmada, uluslararası teoriler ve istatistikler ışığında TDT’nin karşılaştığı zorluklar ve fırsatlar analiz edilmiş, askeri ve ekonomik iş birliğini artırmaya yönelik stratejik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türk Devletleri Teşkilatı, Türk Dünyası, Askeri İş birliği, Zorluk-Fırsatlar

Military Cooperation in the Organization of Turkic States: A Strategic Perspective

Öz

The Organization of Turkic States (OTS) is situated at the heart of a strategic geography encompassing Central Asia, the Caucasus, and Türkiye, making it a critical hub for energy corridors, natural resources, and trade routes. However, this region also faces significant security challenges, including power struggles, terrorism, migration, border violations, and hybrid threats. In this context, strengthening military cooperation within the OTS could play a vital role in enhancing regional stability and building the defense capacities of its member states. Türkiye possesses robust capabilities to support member states in areas such as defense industries, military training, healthcare, and culture. Positioned within the competitive landscape of global powers like Russia, China, and the United States, the Turkic World can present a stronger stance against these dynamics through effective and institutionalized cooperation. The OTS can deepen collaboration among member states and promote regional development through regular dialogue and joint projects. Collaboration initiated in specific areas has the potential to evolve into more comprehensive and stronger political alliances over time. This study examines the challenges and opportunities faced by the OTS, using international theories and statistical analyses to propose strategic recommendations aimed at enhancing military and economic cooperation.

Anahtar Kelimeler

Organization of Turkic States, Turkic World, Military Cooperation, Challenges

Kaynakça

• Akçapa, Mevlüt, “Türk Devletleri Teşkilatı’nın Tarihsel Gelişimi: Teşkilatın Dünü, Bugünü ve Yarını”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 11(34), (2023), s. 473-491.
• Çınar, Yusuf, Yılmaz Ulvi Uzun, “Köklü Geçmişten Güçlü Geleceğe Türk Devletleri Teşkilatı: Küresel Ekonomik-Siyasal Potansiyeli ve Teşkilatın Geleceğine Dair Öngörüler”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12, (2023), s. 143, 147, 150, 151.
• Demir, Tarık, Anklav, “Eksklav ve Uç Topraklar-Güvenlik İlişkisi”, Güvenlik Bilimleri Dergisi, (Şubat 2020), [UGK Özel Sayısı], s. 52-53.
• Erarslan, Fatih, Fatma Nur Özdemir, “Azerbaycan-Türkiye İlişkilerinde Önemli Bir Kavşak: İkinci Karabağ Savaşı”, Türk Dünyası Araştırmaları, C 129, S. 255, (2021), s. 328-329.
• Kocatepe, Ömer Faruk, Türk Devletler Teşkilatı, Politik ve Askeri İşbirliği, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2022.
• Mearsheimer, John J. The Tragedy of Great Power Politic, W.W. Norton & Company, New York 2001.
• Morgenthau, Hans J., Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace, Alfred A. Knopf Inc., New York 1948.
• Kenneth N. Waltz, Theory of International Politics, Reading, MA: Addison-Wesley Company, Readings Massachusetts 1979.
• Randall Schweller, “Unanswered Threats: A Neoclassical Realist Theory of Underbalancing”, International Security, 29(2), (2004), s. 159-201.
• Rose, Gideon, “Neoclassical Realism and Theories of Foreign Policy”, World Politics, 51(1), (1998).
• Toktaş, Şule, vd., 21. Yüzyılın İlk Yarısında Yeni Güvenlik Tehditleri, Polis Akademisi Yayınları, Ankara 2023.