EFFECT OF LEADERSHIP CHARACTERISTICS ON THE INTERNAL AUDITING PERFORMANCE

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 148 - 172, 28.03.2020

Salih Tutar Fırat Altınkaynak

Öz

The internal audit system is considered within the control risk in independent audit activities. Therefore, the auditor, who trusts the company's internal audit system, can act more flexibly and carry out audit activities with fewer samples while determining the risk of finding that is under his control and initiative. The aim of this research, which is based on this point; to reveal the relationship between the performance of internal auditors that play an important role in accounting audit and leadership characteristics in the organization. In this study, which was designed with the quantitative research method, the questionnaire technique was used as a data collection tool. As a result of the research, it was observed that the strength of this relationship was weak even if a statistically significant correlation was found between the performance of internal auditors and leadership characteristics.

Anahtar Kelimeler

Internal Audit, Leadership, Business Performance, Audit, Audit Risk

İÇ DENETİMİN ETKİNLİĞİNDE LİDERLİK ÖZELLİKLERİNİN ETKİSİ

Öz

İç denetim sistemi, bağımsız denetim faaliyetlerinde, kontrol riskinin içinde değerlendirilmektedir. Dolayısıyla şirketin iç denetim sistemine güvenen denetçi, kendi kontrolünde ve insiyatifinde olan bulgu riskini tayin ederken, daha esnek davranabilmekte ve daha az örneklem ile denetim faaliyetini sürdürebilmektedir. Bu noktadan hareketle doğan araştırmanın amacı; muhasebe denetiminde önemli bir rol oynayan iç denetçilerin performansları ile kurumdaki liderlik özellikleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Nicel araştırma yöntemi ile kurgulanan bu çalışmada, veri toplama aracı olarak da anket tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda iç denetçilerin performansları ile liderlik özellikleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki ortaya çıksa dahi bu ilişkinin gücünün zayıf olduğu gözlemlenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

İş Performansı, İç Denetim, Liderlik, Denetim, Denetim Riski

Kaynakça

• Akgün, A. İ. (1999). İşletmelerde İç Denetim Uygulaması, Vergi Dünyası Dergisi, 212, 110-130.
• Akman vd. (2015). Liderlik ile Personel Performansı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Şirket İncelemesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:14 Sayı:52, 130-145.
• Aktuna, H.C. & Kılıçlar, A. (2019). Yöneticilerin Liderlik Tarzları ile İşgörenlerin Performansı Arasındaki İlişki. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 2/2, 299-322.
• Aydın, İ. P. (2002). Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik. Pegem Yayıncılık.Ankara.
• Başpınar, A. (2006). Kamuda İç Denetim ve Merkezi Uyumlaştırma Fonksiyonu. Maliye Dergisi, 151 (1), 23-42.
• Bayrak, N. (2001). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Liderlik Özellikleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Bolat, T., Seymen, O.A., Bolat O. İ. ve Erdem, B. (2008), Yönetim ve Organizasyon, Detay Yayınları, Ankara.
• Bozkurt, C. (2010). Risk, Kurumsal Risk Yönetimi ve İç denetim. Denetişim Dergisi, 1 (4), 17-30.
• Bozkurt, N. (1999). Muhasebe Denetimi. Alfa Yayınları. İstanbul.
• Bruce J Avolio, Weichun Zhu, Ronald E Riggio, , John J Sosik (2011), The Effect Of Leadership On Follower Moral İdentity: Does Transformational/Transactional Style Make A Difference?, Journal of Leadership & Organizational Studies, Sage Publications.
• Burns, J.M., (1978) Leadership, NY, Harper & Row, Publishers.
• Bülbül, S. (2008). 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontorl Kanunu Kapsamında Belediyelerde İç Denetim Sisteminin Kurulması, Kütahya: Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Celep, C. (2004). Dönüşümsel Liderlik. Anı Yayınları. İstanbul.
• Çelik, V. (2007). Eğitimsel Liderlik. (4. b.). Pegem A Yayıncılık. Ankara.
• Çetin, N. G., ve Beceren, E. (2007). Lider Kişilik: Gandhi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 110-132.
• Demirok, A. (2018). Örgütsel Sinizm ve İş Performansı Arasındaki İlişki: Diyarbakır’da Çalışan Kadrolu ve Sözleşmeli Personel Örneği. Ankara: Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, Z. Ve Çıtak F. (2017), Hileli Finansal Raporlamada İç Denetçilerin Sorumluluğunun Tespitine İlişkin Bir Araştırma, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 2, ss. 49-62.
• Doyrangöl, N. C. (2002). Sermaye Piyasası Aracı Kurumlarında Etkili Bir İç Kontrol Sistemi ve Denetim Fonksiyonu. Lebib Yalkın Matbaası. İstanbul.
• Erol, M. (2008). İşletmelerde Yaşanan Yolsuzluklara (Hata ve Hileler) Karsı Denetimden Beklentiler, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.13, S.1, 229-237.
• Fındıkçı, İ. (1999). İnsan Kaynakları Yönetimi (2. b.). Alfa Basım Yayım Dağıtım. İstanbul.
• Fındıkçı, İ. (2009). İnsan Kaynakları Yönetimi (Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 7. b.). Alfa Yayınları. İstanbul.
• Genç, N. (2012). Yönetim ve Organizasyon. Seçkin Yayınevi. Ankara.
• Gürbüz, H. (1995). Muhasebe Denetimi. (4.baskı), Bilim Teknik Yayınevi. İstanbul.
• Gürkan, N. Z. (2006). İç Denetimin Faaliyet Alanı. Mali Yönetim ve Denetim Dergisi, 1 (39).
• Ilgar, L. (2005). Eğitim Yönetimi-Okul Yönetimi-Sınıf Yönetimi. Beta Basım Yayım Dağıtım. İstanbul.
• İSMMMO. (2013). Kobilerde İç Denetim İçin Pratik Bilgiler. Mali Çözüm Dergisi, 1-41.
• Kalyoncu, K. (2008). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Vizyoner Liderlik Özelliklerine Sahip Olma Yeterlilikleri. İstanbul: Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koçel, T. (2003), İşletme Yöneticiliği, 9. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• Koçel, T. (2001), İşletme Yöneticiliği: Yönetim, Organizasyon ve Davranış. Beta Basın Yayım Dağıtım. İstanbul.
• Korkmaz, M. (2005). Duyguların ve Liderlik Stillerinin Öğretmenlerin Performansı Üzerinde Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 43, 401-422.
• Köroğlu, Ç. ve Uçma, T. (2006). İşletmelerdeki İç Kontrol Sisteminin Etkinliği ve Dış Denetimdeki Önemi, Mevzuat Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 103.
• Northouse, P. G. (2016), Leadership: Theory and Practice, SAGE Publications.
• Önen, M. S., ve Kanayran, H. G. (2015). Liderlik ve Motivasyon: Kurumsal Bir Değerlendirme. Birey ve Toplum Dergisi, 5 (10), 43-63.
• Özdamar, K., (2004), Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi 1, (5. Baskı), Kaan Kitabevi. Ankara.
• Özden, Y. (2008). Eğitimde Dönüşüm: Eğitimde Yeni Değerler. Pegem Yayınları. Ankara.
• Sawyer, B. L., ve Dittenhofer, M. A., (1996). Sawyers Internal Auditing The Practice of Modern Internal Auditing. (Fourth Edition), Florida: Revised and Enlarged, The Institute of Internal Auditors, Altamonte Springs.
• Şentürk, C., ve Sağnak, M. (2010). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Davranışları ile Okul İklimi Arasındaki İlişki, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (1).
• Şimşek, H. (2002). Liderlik. Eğitim Kurumları Yönetici Adaylarının Eğitim Yönetimi Ders Kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı. Ankara.
• Tabachnick ve Fidell, (2013 ), Using Multivariate Statistics (sixth ed.), Pearson. Boston.
• Tuna, M., ve Yeşiltaş, M. (2014). Etik İklim, İşe Yabancılaşma ve Örgütsel Özdeşleşmenin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25 (1), 105-117.
• Tutar, B. (2008). Liderlik Tarzının İşgören Performansı Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Türedi, H. ve Alıcı, Ü. G. (2014), Mali Raporlama Hilelerinin Tespit ve Önlenmesinde İç Kontrol Yapısının Önemi, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt: 6 Sayı: 11, ss. 110-933.
• Türk Dil Kurumu (TDK), 19 Mart 2020 tarihinde http://tdk.gov.tr adresinden erişildi.
• Türkiye İç Denetim Enstitüsü (TİDE). (2005). Uluslararası İç Denetim Standartları Mesleki Uygulama Çerçevesi, Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları No:3. İstanbul.
• Uçma, T. (2011), Hileli Finansal Raporlamada İç Denetçi ve Denetim Komitesi Sorumluluğunun Belirlenmesi: Bir Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Ankara Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Yayınları, Cilt: 4, Sayı: 1, ss. 1-32.
• Uzunay, S. (2018). Kurumsal Yönetim Uygulamalarında İç Denetimin Önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ünlü N. B., (2005). İç Denetçilerde Bulunması Gereken Nitelikler, İç Denetim Dergisi, 18-21.
• Werner, İ. (1993). Liderlik ve Yönetim. Rota Yayınları. İstanbul.
• Yılancı, M. (2015). İç Denetim ve İç Kontrol Değerleme Rehberi, Detay Yayıncılık. Ankara.
• Yıldız, E. ve Başkan, D. (2014), Muhasebe Hilelerini Önlenmesinde Kullanılan Araçlar: BİST Şirketleri Üzerine Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan, Sayı; 62, ss.139-159.
• Yörüker, S. (2004). İngiltere Sayıştayı Finansal Denetim Alan El kitabı Modülü- İç Kontroller.