TÜRKİYE’DE MALİYE POLİTİKALARININ BİR BİLEŞENİ OLARAK SAĞLIK HARCAMALARI

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 28 - 45, 25.04.2022

Çiğdem Çadırcı , Melike Güneş

Öz

Sağlık, sadece bireyin biyolojik yapısının değil aynı zamanda toplumu güçlendirmenin ulusal bir hazinesi olarak görülmektedir. Bu nedenle geçmişten günümüze sağlık ve sağlığa ilişkin tüm değerlerin birey ve toplum üzerine etkisinin neler olduğu araştırmacılar için merak konusu olmuştur. Günümüzde sağlıklı birey ve toplum yapısının oluşturulmasında sağlık harcamaları önemli rol oynamaktadır. Özellikle beşerî sermayenin kalitesinin arttırılmasında sağlık harcamaları en önemli gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır. Sağlıklı olma, birey verimliliğini artıran önemli bir husustur. Sağlıkta yeni tekniklerin oluşturulması, ilaç ve tedavi imkânlarının arttırılması, sağlık hizmetlerinin niceliğinin ve niteliğinin arttırılması, araştırma ve geliştirmeye yönelik yatırım olanaklarının genişletilmesi gibi hususlar ancak sağlık harcamalarının doğru gerçekleştirilmesi ile mümkün olacaktır. Sağlık politikalarına kamunun verdiği önemin ortaya konulmasında sağlık harcamalarının büyük katkısı olmaktadır. Bu perspektiften bakıldığında çalışma sağlık literatürüne katkı sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmada öncelikle sağlık ve sağlığa ilişkin temel kavramlar ifade edilerek, sağlık hizmeti ve maliye politikası ilişkisi ele alınarak, Türkiye’de son dönem sağlık harcamaları incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

sağlık,, Maliye Politikası, Kamu Harcamaları, Sağlık Harcamaları, Türkiye

HEALTH EXPENDITURES AS A COMPONENT OF FISCAL POLICIES IN TURKEY

Öz

Health is seen as a national treasure, not only of the biological makeup of the individual, but also of strengthening society. For this reason, it has been a matter of curiosity for researchers from the past to the present, what are the effects of health and all values related to health on the individual and society. Today, health expenditures play an important role in the formation of a healthy individual and society structure. Especially in increasing the quality of human capital, health expenditures appear as the most important indicator. Being healthy is an important issue that increases individual productivity. Issues such as creating new techniques in health, increasing drug and treatment opportunities, increasing the quantity and quality of health services, expanding investment opportunities for research and development will only be possible with the correct realization of health expenditures. Health expenditures have a great contribution in revealing the importance given to health policies by the public. From this perspective, the study was prepared to contribute to the health literature. In the study, first of all, basic concepts related to health and health are expressed, and the relationship between health services and fiscal policy is discussed, and recent health expenditures in Turkey are examined.

Anahtar Kelimeler

health, fiscal policy, public expenditures, health expenditures, turkey

Kaynakça

• Alcock, P., May, M., Rowlingson, K. (2011). Sosyal Politikalar Kuramlar ve Uygulamalar. Ankara: Siyasal Kitabevi:
• Belek, İ., Nalçacı, E., Onuroğulları, H., Ardıç, F. (1998). Sınıfsız Toplum Yolunda Türkiye İçin Sağlık Tezi. İstanbul: Sorun Yayınları. Çiftçi, M. (2017). Sosyal Politika Unsuru Olarak Sağlık Hizmetleri. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal, 16, 24-53.
• Ersöz, F. (2008). Türkiye ile OECD Ülkelerinin Sağlık Düzeyleri ve Sağlık Harcamalarının Analizi. İstatistikçiler Dergisi, 2, 95-104.
• Frenzel, K. A. ve McCready, D. J. (1979). Health Economics: A Subdiscipline?. Economic Development and Cultural Change, 27(2), 267-282.
• Fuchs, V. R. (1987). Health Economics. The new Palgrave a dictionary of economics. London: The Macmillan Press.
• Geyik, O. ve Aydın, M. S. (2021). Maliye Politikası Aracı Olarak Kamu Harcamaları ile İnsani Gelişme Endeksi Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bulgular (1990-2019). İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, 10(3), 2066-2084.
• Gökçe, H. (2007). Türkiye’de Sağlık Hizmetlerine Yönelik Maliye Politikalarının Etkinliği. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Herdman, E. A. (2011). Sağlık Hizmetlerine Erişim ve Eşitlik. Çev. Özlem Yazıcı Korkmaz Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 8(1), 3-7.
• Karabulut, K. (1998). Türkiye’de Sağlık Sektörü Sağlık Harcamaları Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Kavuncubaşı, Ş. ve Yıldırım, S. (2010). Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kızılçelik, S. (1996). Türkiye’nin Sağlık Sistemi: Bir Medikal Sosyoloji Denemesi. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Koç, E. (2018). Türkiye’de Sağlık Harcamaları ve Özel Kesim Uygulamaları. Ankara: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Ocakcıoğlu, B. (1991). Sağlık Hizmetlerinin Sosyal Refaha Katkısı ve Genel Sağlık Sigortası, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 35.Seri. Onaran, Z. ve Yıldız, E. (2020). Para ve Maliye Politikalarının Sağlık Sektörü Üzerindeki Etkisi ve Türkiye İncelemesi. Journal of Life Economics, 7(4), 349-360.
• Pınar, A. (2014). Kamu Maliyesi ve Maliye Politikası. Ankara: Turhan Kitabevi. Resmî Gazete, 12 Ocak 1961, Sayı 10705, madde 2/III
• Sağlık Bakanlığı, (1997). Dünya Sağlık Örgütü ve Türkiye ile İlişkileri. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/dsoandturkey.pdf (Erişim Tarihi: 08/02/ 2022).
• Sağlık Bakanlığı, (2017). Türkiye’de Aile Hekimliği. Erişim adresi: http://ailehekimligi.gov.tr/aile-hekimlii/tuerkiyedeki-aile-hekimlii.html (Erişim Tarihi: 01/10/2022).
• Saltık, A. (1995). Sağlık Ekonomisinde Yeni Kavramlar. Toplum ve Hekim, C:10, S:68.
• Schieber, G. ve Maeda, A. (1999). Health Care Financing and Delivery in Developing Countries. Health Affairs, 18(3), 193-205.
• Şener, O. (1996). Kamu Ekonomisi. İstanbul: Beta Yayınları.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 04/01/ 2022).
• Tanzi, V. ve Zee, H. H. (1997). Fiscal Policy and Long-Run Growth. International Monetary Fund, 44(2), 179-209.
• Tekin, F. (1987). Türkiye’de Sağlık Hizmetleri ve Finansmanı. Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 263-298.
• Tokgöz, E. (1979). Sağlık Hizmetleri Piyasası Üzerine Bir İnceleme. Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(2). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/8393 (Erişim Tarihi: 08/02/2022). Tosun, C. (2018). Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Belirleyicileri. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• TUİK, Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 03/11/ 2021).
• Ulusoy, A. (2004). Maliye Politikası. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.