THE ROLE OF JOB SATİSFACTİON İN THE EFFECT OF MANAGEMENT STYLE AND WORKİNG CONDİTİONS ON EMPLOYEE PERFORMANCE

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 160 - 176, 15.10.2023

İnan Kaynak

Öz

The aim of this study is to examine the effect of management style and working conditions on employee performance and the role of job satisfaction in this interaction. Within the scope of the research, data were obtained with the survey technique with 226 people. According to the results of the analysis, it was concluded that the management style and working conditions and job satisfaction affect the employee performance positively. Another result obtained within the scope of the study is that the management style and working conditions affect job satisfaction positively. In addition, the partial mediating role of job satisfaction in the effect of management style and working conditions on employee performance is another finding within the scope of the study.

Anahtar Kelimeler

Management Style, Working Conditions, Employee Performance, Job Satisfaction

YÖNETİM TARZI VE ÇALIŞMA KOŞULLARININ ÇALIŞAN PERFORMANSINA ETKİSİNDE İŞ MEMNUNİYETİNİN ROLÜ

Öz

Bu çalışmanın amacı yönetim tarzı ve çalışma koşullarının çalışan performansına etkisi ve bu etkileşimde iş memnuniyetinin rolünün incelenmesidir. Araştırma kapsamında 226 kişi ile anket tekniğiyle veri elde edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre yönetim tarzı ve çalışma koşullarının ve iş memnuniyetinin çalışan performansını pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen diğer bir sonuç ise yönetim tarzı ve çalışma koşullarının iş memnuniyetini pozitif yönde etkilediğidir. Ayrıca yönetim tarzı ve çalışma koşullarının çalışan performansına etkisinde iş memnuniyetinin kısmi aracılık rolü de çalışma kapsamında ulaşılan diğer bir bulgudur.

Anahtar Kelimeler

Yönetim Tarzı, Çalışma Koşulları, Çalışan Performansı, İş Memnuniyeti

Kaynakça

• Abiodun, A. O., Peter, O. K., & Chiedu, A. A. (2013). Management style as a correlate of job performance of employees of selected Nigerian brewing industries. African Journal of Business Management, 7(36), 3714-3722.
• Adizes, I. (2004). Management/Mismanagement Styles: How to identify a style and what to do about it. Adizes Institute.
• Agrusa, J., & Lema, J. D. (2007). An examination of mississippi gulf coast casino management styles with implications for employee turnover. UNLV Gaming Research & Review Journal, 11(1), 13-26.
• Aktaş, K., Kılınç, E. & Doğan, E. (2021). The effect of employee engagement on ındividual performance: A case study, Journal of Business Research-Turk, 13 (1), 112-122.
• Akyüz, İ. (2015). Hemşirelerin Tükenmişlik ve Depresyon Düzeylerinin Çalışma Koşulları ve Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(1).
• Alanoğlu, M., & Demirtaş, Z. (2020). Bürokratik okul yapısı ile müdür yönetim tarzları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Pamukkale University Journal of Education, 48, 199-213.
• Almachi, S., & Erdem, R. (2019). Yönetimin Tutumu ve Kararlılığının Çalışan Performansına Etkisi: Gaziantep ve Kahramanmaraş Bölgesi Tekstil Sektörü Üzerine Bir Araştırma. G.Ü. İslahiye İİBF Uluslararası E-Dergi, 3(3).
• Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411-423.
• Anitha, J. (2014). Determinants of employee engagement and their impact on employee performance. International Journal of Productivity and Performance Management, 63(3),
• Armstrong, M. (2010). Armstrong’s essential human resource management practice: A guide to people management. Kogan Page.
• Arsal Yıldırım, S., & Gerdan, S. (2017). Hastane öncesi acil sağlık çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği kapsamındaki mesleki riskleri. Hastane Öncesi Dergisi, 2(1).
• Badayai, A. R. A. (2012). A Theoretical Framework and Analytical Discussion on Uncongenial Physical Workplace Environment and Job Performance among Workers in Industrial Sectors. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 42, 486-495.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
• Başağa, H. B., Afyon, D., & Yılmaz, G. K. (2020). İnşaat mühendisi çalışanların iş memnuniyet düzeylerinin trabzon ve rize ölçeğinde belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1), Article 1. https://doi.org/10.29130/dubited.604810
• Bayram, L. (2006). Geleneksel performans değerlendirme yöntemlerine yeni bir alternatif: 360 derece performans değerlendi̇rme. Journal of Turkish Court of Accounts, 62, 47-65. Befort, N., & Hattrup, K. (2003). Valuing task and contextual performance: Experience, job roles, and ratings of the importance of job behaviors. Applied H.R.M. Research, 8(1), 17-32.
• Bekar, A., & Ersoy, A. F. (2012). Mesleki eğitim merkezinde kalfalık ustalık eğitimi alan işçilerin çalışma koşullarının performanslarına etkisine ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 42(196), Article 196.
• Benligiray, S. (2020). İnsan Kaynakları Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Bilgin, R., Emhan, A., & Bez, Y. (2011). Sosyal hi̇zmet kurumu çalışanlarında iş memnuniyeti, tükenmişlik ve depresyon: Diyarbakır ili alan araştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38).
• Blake, R. R., & Mouton, J. S. (1964). The managerial grid. Gulf Pub.
• Cheung, C., Kong, H., & Song, H. (2014). How to influence hospitality employee perceptions on hotel brand performance? International Journal of Contemporary Hospitality Management, 26(8), 1162-1178.
• Cohen, S., & Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2), 310-357.
• Colombini, D., Occhipinti, E., & Grieco, A. (2002). Handbook of human factors half title page and ergonomics methods. İçinde An Introduction to Ergonomics and the Aim of This Hand Book.
• Çekmeceli̇oğlu, H. G. (2014). Göreve ve insana yönelik liderlik tarzlarının örgütsel bağlılık, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28.
• Çiçek, B. & Çiçek, A. (2020). İşyeri nezaketsizliğinin yaratıcı çalışan performansı üzerindeki etkisi: Lider-üye etkileşiminin aracılık rolü. İş ve İnsan Dergisi, 7 (2), 267-282.
• Çiçek, B. & Işık, M. (2019). Bireysel kariyer planlamasının kariyer tatminine etkisinde psikolojik güçlendirme faaliyetlerinin aracılık rolü. Business & Management Studies: An International Journal, 7(5).
• Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendi̇rmeni̇n i̇şgören performansi üzeri̇ne etki̇leri̇. Dogus University Journal, 9(1), 35-46.
• Çukurçayır, M. A., & Eroğlu, H. T. (2005). Yerel yönetimler üzerine güncel yazılar (H. Özgür & M. Kösecik, Ed.; 1. basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dahkoul, Z. M. (2018). The determinants of employee performance in jordanian organizations. Pressacademia, 5(1), 137-143.
• Davras, Ö. (2019). İşveren markasının marka bağlılığı, çalışan memnuniyeti ve örgütsel kariyer yönetimi üzerindeki etkileri: Otel çalışanları üzerinde bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4). Demir, M. (2015). Konaklama işletmelerinde birey-örgüt uyumunun iş performansı ve işte kalma niyeti üzerine etkisi. Journal of Tourism Theory and Research, 1(2), 78-78.
• Demirhan, Y., Kula, S., & Karagöz, G. (2014). İş memnuniyeti ve yönetici desteğinin memurların performansına etkisi: Diyarbakır özel harekat polis birimi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1).
• Diktaş, G., & Özgeldi, M. (2020). Çalışan performansı ve işten ayrılma niyeti konularında örgütsel sinizm ve sosyal zekânın rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(2).
• Doğan, E. & Karakaplan Özer, E. (2021). Duygusal emeğin iş tatmini üzerindeki etkisi: Sosyal hizmet çalışanları üzerine bir araştırma. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21 3), 773-795. Doğan, S., & Kir, A. (2018). Örgütsel Sessizlik, Tükenmişlik Sendromu ve Çalışan Performansı İlişkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(4), Article 4.
• Durak, İ., Altinişik, S., & Karagöz, Y. (2021). İş-aile çatışmasının iş memnuniyetine etkisinde tükenmişliğin aracı rolü. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1).
• Dursun, Y. & Kocagöz, E. (2010). Yapısal eşitlik modellemesi ve regresyon: Karşılaştırmalı bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0 (35), 1-17.
• Eker, Ç., & Erkal, S. (2019). Kamu kurumlarında çalışan ev idaresi personelinin çalışma koşullarının iş motivasyonuna olan etkisinin incelenmesi. Uluslararası Turizm Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 2(2).
• Emhan, A., Kula, S., & Töngür, A. (2013). Yapısal eşitlik modeli kullanılarak yönetici desteği, örgütsel bağlılık, örgütsel performans ve tükenmişlik kavramları arasındaki ilişkilerin analizi: Kamu sektöründe bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1).
• Emre, Ş. S., & Ağca, A. (2018). Örgütsel adaletin muhasebecilerin iş memnuniyeti üzerine etkisi: Kütahyaörneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 77.
• Erdil, O., Keskin, H., İmamoğlu, S. Z., & Erat, S. (2004a). Yönetim tarzı ve çalışma koşulları, arkadaşlık ortamı ve takdir edilme duygusu ile iş tatmini arasındaki ilişkiler: Tekstil sektöründe bir uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1), 17-26.
• Erdil, O., Keskin, H., İmamoğlu, S. Z., & Erat, S. (2004b). Yönetim tarzı ve çalışma koşulları, arkadaşlık ortamı ve takdir edilme duygusu ile iş tatmini arasındaki ilişkiler: Tekstil sektöründe bir uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1), 17-26.
• Erdoğan, İ. (2010). Eğitim ve okul yönetimi: Okul yöneticileri ve öğretimle ilgilenen tüm eğitimciler için. İstanbul: Alfa.
• Eren Gümüştekin, G., & Öztemiz, A. B. (2005). Örgütlerde stresin verimlilik ve performansla etkileşimi̇. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 271-288.
• Eriş, H. (2019). Hekimlerin Şanlıurfa’daki çalışma ve yaşam koşulları hakkındaki görüşleri. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16(2).
• Erol, S. Y., & Köse, M. (2017). Ormancı teknik personelin iş memnuniyeti: İstanbul orman bölge müdürlüğü örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 273-286.
• Eryılmaz, M. A., Akça, F., Özyılmaz, A. F., Yıldırım, D. İ., & Koç, M. (2018). Üçüncü basamak hastanede çalışan sekreterlerde iş memnuniyeti̇ üzerine bir araştırma. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2).
• Eyrenci, Ö., Taşkent, S., Ulucan, D., & Baskan, E. (2020). İş Hukuku. İstanbul: Beta basım yayım.
• Fayyaz, H., Naheed, R., & Hasan, A. (2014). Effect of task oriented and relational leadership style on employee performance; moderating impact of communicator competence. 3, 1-9.
• Fenlason, K. J., & Beehr, T. A. (1994). Social support and occupational stress: Effects of talking to others. Journal of Organizational Behavior, 15(2), 157-175.
• Fındıkçı, İ. (2006). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul:Alfa Basım Yayım
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-.
• Gedik, A., & Üstüner, M. (2019). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerine algıladıkları müdür yönetim tarzının etkisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 37.
• Güler, B., & Taşliyan, M. (2021). Öğrenilmiş güçlülüğün çalışan performansı üzerine etkisi ve sosyo-demografik özellikler açısından farklılıkların incelenmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 13(24).
• Günlük, M., Özer, G., & Özcan, M. (2013). İş memnuniyetinin muhasebecilerin örgütsel bağlılık ve işten ayrılma eğilimleri üzerindeki etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(20).
• Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1975). Development of the job diagnostic survey. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159-170. https://doi.org/10.1037/h0076546
• Hanson, M. L. L., Theorell, T., Bech, P., Rugulies, R., Burr, H., Hyde, M., Oxenstierna, G., & Westerlund, H. (2009). Psychosocial working conditions and depressive symptoms among Swedish employees. International Archives of Occupational and Environmental Health, 82(8), 951-960.
• Harvey, G., & Turnbull, P. (2006). Employment relations, management style and flight crew attitudes at low cost airline subsidiaries: European Management Journal, 24(5), 330-337.
• Hayta, A. B. (2007). Çalışma ortamı koşullarının işletme verimliliği üzerine etkisi. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1.
• Herzberg, F., Mausner, B., & Snyderman, B. (1959). The Motivation to Work. John Wiley & Sons.
• House, R. J. (1996). Path-goal theory of leadership: Lessons, legacy, and a reformulated theory. The Leadership Quarterly, 7(3), 323-352.
• Hoyle, R. H. (1995). Structural equation modeling: Concepts, issues, and applications: Sage Publications.
• Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• İslamoğlu, E., Şi̇mşek, H. C., & Telli̇oğlu, S. (2018). “Düzgün İş” Bağlamında turizm sektöründeki çalışma koşulları üzerine bir araştırma. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), Article 3.
• Judge, T. A., Woolf, E. F., & Hurst, C. (2009). Is emotional labor more difficult for some than for others? A multilevel, experience-sampling study. Personnel Psychology, 62(1), 57-88.
• Kanten, P. (2019). Çalışma Koşulları ve Tehlikeler. İçinde S. Kanten (Ed.), İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi (s. 496). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kanten, P., & Ülker, F. (2014). Yönetim tarzının üretkenlik karşıtı iş davranışlarına etkisinde işe yabancılaşmanın aracılık rolü. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32.
• Karakaplan Özer, E. ve Doğan, E. (2017). Yaşam doyumu ve performans ilişkisi: adıyaman üniversitesi akademik personeli uygulaması, International Journal of Academic Value Studies, 3(13), 307-315
• Karakurum, M. (2005). The effects of person-organization fit on employee job satisfaction, performance and organizational commitment in a Turkish Public organization. Middle East Technical University.
• Kaya, M. D., Güzel, D., & Çubukçu, B. (2011). Ilıca şeker fabrikası çalışanlarının iş memnuniyeti, ergonomik çalışma koşulları ve iş stresi yönünden incelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2).
• Kesen, M. (2015). Örgütsel demokrasinin çalışan performansı üzerine etkileri: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2).
• Koeske, G. F., Kirk, S. A., Koeske, R. D., & Rauktis, M. B. (1994). Measuring the Monday blues: Validation of a job satisfaction scale for the human services. Social Work Research, 18(1), 27-35.
• Likert, R. (1961). New patterns of management hardcover. McGraw-Hill Book Company.
• Mansi, G., & Levy, Y. (2013). Do instant messaging interruptions help or hinder knowledge workers’ task performance? International Journal of Information Management, 33(3), 591-596.
• McIntosh, N. J. (1991). Identification and investigation of properties of social support. Journal of Organizational Behavior, 12(3), 201-217.
• McShane, S. L., Von Glinow, M. A., & McGraw, H. (2016). Örgütsel davranış—Organizational behavior (A. Günsel & S. Bozkurt, Ed.; A. Kıray, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mikhailitchenko, A., & Lundstrom, W. J. (2006). Inter‐organizational relationship strategies and management styles in smes: The us‐China‐Russia study. Leadership & Organization Development Journal, 27(6), 428-448.
• Mubarok, T. M. S., Lindayani, L., & Farizah, S. N. (2022). The Relationship between Job Satisfaction and Employee Performance: 6th Global Conference on Business, Management, and Entrepreneurship (GCBME 2021), Bandung, Indonesia.
• Namiq, F. A. (2018). Most effective management style for modern workplace. International Journal of Engineering and Management Sciences, 3(3), 10.
• Naravane, S. (2009). master of thesis. State University of New York.
• Okumuş, F., Mete, M., Baki̇yev, E., & Kaçi̇re, İ. (2013). Umutsuzluk, tükenmişlik ve iş memnuniyeti kavramları arasındaki ilişkinin analizi: Eğitim sektöründe bir uygulama. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(47).
• Örücü, E., & Kanbur, A. (2008). Örgütsel-yönetsel motivasyon faktörlerinin çalışanların performans ve verimliliğine etkilerini incelemeye yönelik ampirik bir çalışma: Hizmet ve endüstri işletmesi örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(1), 85-97.
• Özmutaf, N. M. (2007). Örgütlerde bireysel performans unsurları ve çatışma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 41-60.
• Öztürk Başpınar, N., & Ünlü Bayramlı, Ü. (2010). Büro yönetimi. Ankara: Nobel Basım Yayım Paksoy, H. M. (2007). Üniversitelerde akademik personelin iş memnuniyeti: Harran üniversitesi örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007(1), Article 1.
• Parlar, S. (2008). Sağlık çalışanlarında göz ardı edilen bir durum; Sağlıklı çalışma ortamı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(6), 547-554.
• Perrewé, P. L., & Carlson, D. S. (2002). Do men and women benefit from social support equally? Results from a field examination within the work and family context. Içinde D. L. Nelson & R. J. Burke (Ed.), Gender, work stress, and health. (ss. 101-114). American Psychological Association.
• Pugh, D. (1991). Organizational behaviour. Prentice Hall Interneational (UK) Ltd.
• Renaud, S. (2002). Rethinking the union membership/job satisfaction relationship: Some empirical evidence in Canada. International Journal of Manpower, 23(2), 137-150. Rich, B. L., Lepine, J. A., & Crawford, E. R. (2010). Job engagement: Antecedents and effects on job performance. Academy of Management Journal, 53(3), 617-635.
• Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2013). Örgütsel davranış (İ. Erdem, Çev.). Ankara: Nobel Basım Yayım.
• Robone, S., Jones, A., & Rice, N. (2008). Contractual conditions, working conditions, health and well-being in the british household panel survey. HEDG, c/o Department of Economics, University of York, Health, Econometrics and Data Group (HEDG) Working Papers, 8, 1-36.
• Salkind, N., & Rasmussen, K. (2007). Encyclopedia of Measurement and Statistics. Sage Publications, Inc.
• Sarı, M., Yıldız, E., & Canoğulları, E. (2018). Öğretmenlerin algıladıkları müdür yönetim tarzı ile mesleki motivasyon düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(10).
• Saygılı, M., & Çelik, Y. (2011). Hastane çalışanlarının çalışma ortamlarına ilişkin algıları ile iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 14(1).
• Spector, P. E. (1997). Job satisfaction: Application, assessment, cause, and consequences. Sage Publications. Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2019). Using multivariate statistics (Seventh edition). Pearson.
• Taşlıyan, M., & Hırlak, B. (2016). Otantik liderlik, psikolojik sermaye, işten ayrılma niyeti ve çalışan performansı arasındaki ilişki: Hemşireler üzerinde bir araştırma. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 56.
• Tuncer, G., & Duru, M. N. (2011). İş doyumu denetimli serbestlik şubelerinde çalışan personel örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 3(10).
• Uludağ, G. (2018). Örgütsel bağlılık ile iş gören performansı ilişkisini incelemeye yönelik bir alan araştırması. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 171-193.
• Üstüner, M. (2016). Algılanan müdür yönetim tarzı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Educational Administration: Theory and Practice, 22(3), 429-457.
• Vroom, V. H. (1964). Work and motivation. CA: Jossey-Bass.
• Weiss, D. J., Dawis, R. V., & England, G. W. (1967). Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire. Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, 22(120).
• Wen, T., Ho, T., Widarman, B., Othman, R., & Syed, O. (2019). Leadership Styles in Influencing Employees’ Job Performances. 9, 55-65.
• Yelboğa, A. (2006). Kişilik özellikleri ve iş performansı arasındaki ilişkinim incelenmesi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 8(2), 196-211.