Environmental Sustainability Reporting in Banks: A Research on Banks Listed in the BIST Sustainability Index

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 244 - 264, 15.10.2023

Cihat Savsar

Öz

In today's world, where the impacts of climate change are profound, environmental sustainability and sustainability reporting rank among the most has widely discussed subjects. The purpose of this study is to analyze the environmental sustainability performance values of the banks included in the BIST Sustainability Index between 2018 and 2022 using the content analysis approach. The data was obtained from bank-published integrated, activity, and sustainability reports. The findings reveal that the banks reported under the GRI 300 series standards, such as 302- Energy, 303-Water and Wastewater, 305-Emissions and 306-Waste. The obtained data has also been subjected to trend analysis to reveal the outlook of both banks and the sector. A decreasing trend in Greenhouse Gas Emission Intensity under GRI-305 is observed across all banks. In addition, there is also a declining trend exhibited in reducing Greenhouse Gas Emissions reported in Scope 2. Another area with a downward trend is GRI 303 Water Consumption. However, the disclosures made under the GRI 306 Waste standard indicate that banks need to do more work on waste management.

BANKALARDA ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI: BİST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNDE YER ALAN BANKALARDA BİR ARAŞTIRMA

Öz

Çevresel sürdürülebilirlik ve sürdürülebilirlik raporlaması iklim değişikliğinin etkilerinin çarpıcı boyutlarda yaşandığı günümüzde en çok tartışılan konulardandır. Bu çalışmanın amacı 2018-2022 yılları arasında BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde yer alan bankaların çevresel sürdürülebilirlik performans değerlerini içerik analizi yöntemiyle incelemektir. Veriler bankaların yayınladıkları Entegre Raporlar, Faaliyet Raporları ve Sürdürülebilirlik Raporlarından elde edilmiştir. Bulgular, bankaların GRI 300’lü seri standartlarından 302- Enerji, 303-Su ve Atık Sular, 305- Emisyonlar ve 306- Atık standartları kapsamında raporlama yaptıklarını göstermektedir. Elde edilen veriler ayrıca trend analizine tabi tutularak bireysel olarak bankaların ve sektörün görünümü ortaya konulmuştur. Bankaların tamamında, GRI-305 başlığı altında yer alan Sera Gazı Emisyon Yoğunluğunda azalma trendi görülmektedir. Buna ek olarak, Kapsam 2’de raporlanan Sera Gazı Emisyonunun azaltılması konusunda da bir düşüş trendi sergilenmektedir. Düşüş trendinin olduğu bir diğer alan ise GRI 303 Su Tüketimidir. Ancak GRI 306 Atık standardı kapsamında yapılan açıklamalardan, atık yönetimi ile ilgili olarak bankaların daha fazla çalışma yapmaları gerektiği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilirlik Raporu, İçerik Analizi, Bankacılık Sektörü

Kaynakça

• Aras, G. ve Sarıoğlu, G.U. (2015). Kurumsal Raporlamada Yeni Dönem: Entegre Raporlama, TÜSİAD, Yayın No: T/2015.
• Aras, G., Tezcan, N. ve Furtuna, Ö.K. (2017). Çok Boyutlu Kurumsal Sürdürülebilirlik Yaklaşımı ile Türk Bankacılık Sektörünün Değerlemesi: Kamu - Özel Banka Farklılaşması. Ege Akademik Bakış, 18(1), 47-62.
• Arslan, M., C. ve Özkan, O. (2018). Entegre Raporlamaya Evrilme Süreci ve Durum Tespiti – BİST Örneği. Mali Çözüm Dergisi, 29-52.
• Bankalar Birliği (2022). Bankacılık Sektöründe Sürdürülebilirlik: Sektör Görünüm Raporu
• Bektaş, O. ve Yücel, E. (2022). Entegre Raporlamada Sosyal Sürdürülebilirlik: Türkiye’de Yayınlanan Entegre Raporların İçerik Analizi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 96, 59-84.
• Borsa İstanbul (2020). Şirketler İçin Sürdürülebilirlik Rehberi, Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetim (ÇSY) Faktörlerinin Raporlanması ve İletişimi.
• Botchwey, E.A., Soku, M. G. ve Awadzie, D. M. (2022). Sustainability Reporting and The Financial Performance Of Banks in Africa, Journal of Business, Economics and Finance, 11(1), 43-57.
• Ceran, E.B. (2017). Sürdürülebilirlik Kavramı ve Ölçümüne İlişkin Bir Ön Çalışma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 59-70.
• Dyllick, T. ve Hockerts, K. (2002), Beyond The Business Case For Corporate Sustainability, Business, Strategy and the Environment, 11, 130–141.
• Gençoğlu, Ü. ve Aytaç, A. (2016). Kurumsal Sürdürülebilirlik Açısından Entegre Raporlamanın Önemi ve BIST Uygulamaları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 72, 51 – 66.
• Gümrah, A. ve Tanç, Ş. G. (2018). Sürdürülebilirlik Raporlarının İçerik Kalitesi: BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde Bir Uygulama, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Özel Sayı, 20, 334- 357.
• Kamu Gözetimi Kurumu (2023), Soru ve Cevaplarla Sürdürülebilirlik Raporlaması
• Karcıoğlu, R. ve Öztürk, S. (2023). İklim Değişikliği Muhasebesi Araştırmalarının Bibliyometrik Analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 70, 23-44.
• Kılıç, S. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma Anlayışının Ekonomik Boyutuna Ekolojik Bir Yaklaşım. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 47, 201-226.
• Koçyiğit, S. Ç. , Temelli F. ve Baskan T. D. (2023). Sürdürülebilirlik Muhasebesi Konusunda Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Analizi: Webof Science Örneği, Ömer Halisdemir Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 241–264.
• Kumar, K. ve Prakash, A. (2019). Examination of Sustainability Reporting Practices in Indian Banking Sector, Asian Journal of Sustainability and Social Responsibility, 4(2), 1-16.
• Küçüker, M. ve Demirci, Ş. D. (2022) Sürdürülebilirlik Çerçevesinde Ekserji Maliyetleri: Teorik Bir İnceleme. Can, A.V ve Küçüker, M. (Ed.), Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Seçme Konular – 2 (1. Baskı, s.72-85) içinde. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Küçüker, M. (2020). Çevre Muhasebesi Alanında Türkiye’de Yapılan Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Değerlendirme, Can, A.V. (Ed), Çevre Muhasebesi, Sürdürülebilirlik ve Entegre Raporlama (1. Baskı, s. 25-49) içinde. Ankara: Gazi Kitabevi.
• McKenzie, S. (2004). Social Sustainability: Towards Some Definitions, Hawke Research Institute Working Paper Series, 27.
• Mehmood, U. (2023). Environmental Sustainability Through Renewable Energy and Banking Sector Development: Policy Implications For N‑11 Countries, Environmental Science And Pollution Research, 30, 22.296–22.304.
• Moufty, S., Al-Najjar, B. ve İbrahim, A. (2022). Communications of Sustainability Practices in The Banking Sector: Evidence From Cross-Country Analysis. International Journal of Finance & Economics, 1-27.
• Oruç, M. (2020). Entegre Raporlama ve Sürdürülebilirlik Raporlaması: Karşılaştırmalı Analizi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Nevşehir
• Özerhan, Y., ve Sultanoğlu, B. (2018). Sürdürülebilirlik Raporu Kapsamında Çevresel Bilgilerin Raporlanması ve Güvence Denetimi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 53, 55-76
• Ruckelshaus, W., D. (1989). Toward a Sustainable World. Scientific American, 261(3) 66-85.
• Savaş, A. B. (2022). Enerji Muhasebesinde GRI 302 Enerji Raporlama Standardının Rolü: BIST Sürdürülebilirlik Endeksindeki Şirketlerin Raporları Üzerinde Bir Araştırma. Alanya Akademik Bakış, 6(3) ,3043-3068.
• Şeker, Y. ve Atasel, O.Y. (2021). Firmaların Çevresel Sürdürülebilirlik Değerleri ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu: BİST Kurumsal Yönetim Endeksi’nde Bir Araştırma. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(39), 723-761.
• Tanç, Ş. G. (2019). Kurumsal Sürdürülebilirlik Faaliyetlerinin Firma Değeri Üzerine Etkisi: BİST 100 Örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(3), 2076-2083.
• Tutkavul, K. (2020). Kurumsal Sürdürülebilirlik Bağlamında Sürdürülebilirlik Raporları Ve Sürdürülebilirlik Performansının Ölçümü: Arçelik A.Ş.’de Bir Uygulama, Mali Çözüm Dergisi, 30(158), 141-169.
• Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (2022). Sorumlu Yatırımcılık / ESG Perspektifinden Sürdürülebilirlik ve Kuruluşlar İçin Genel Bir Çerçeve.
• Vargün Hakan. (2020) Sürdürülebilirlik Raporları ve Kurumsal Yönetim Raporlarının İşletme Performansının Değerlendirilmesinde Birlikte Kullanılabilirliği, Can, A.V. (Ed), Çevre Muhasebesi, Sürdürülebilirlik ve Entegre Raporlama (1. Baskı, s. 343-371) içinde. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Yöndemli, S. Ö. (2022). Entegre Raporlama Kapsamında Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri: İmalat Sektöründe Bir Araştırma, 19. Uluslararası Muhasebe Konferansı Bildiriler Kitabı, Eskişehir, 177-182.
• Zhixia, C. , Hossen, M.M. ve Begum, M. (2018). Green Banking for Environmental Sustainability- Present Status And Future Agenda: Experience From Bangladesh, Asian Economic And Financial Review, 8 (5), 571-585.