Dış Ticaret Firmalarının Uluslararası Ticari Sözleşmelere Taraf Olurken Dikkat Etmesi Gereken Hususlar

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 82 - 91, 31.12.2024

Metin Ketboğa

Öz

Uluslararası ticaret sözleşmelerinin tarafların güvenliğini sağlaması, uluslararası ticaretin en önemli amaçlarının başında gelmektedir. Ulusal ticarette, ticarete taraf olan firmaların aynı ülke içinde ve aynı hukuk kurallarına tabi olması, haklarını savunmalarını kolaylaştırmaktadır. Fakat farklı ülkelerin ticarete taraf olması ve ticarete konu olan mal veya hizmetin sınırları aşması, ulusal ticarete göre yeni sorumlulukların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bunun yanında diğer büyük bir sorun ise anlaşmazlıkların ortaya çıkması durumunda, bu anlaşmazlıkların hangi ülkenin hukuk kuralları esas alınarak çözüme kavuşturulacağı sorunudur. Bu makalenin amacı dış ticaret firmalarının uluslararası mal ve hizmet alım satımı sırasında taraf olacağı dış ticaret sözleşmelerinde nelere dikkat etmesi gerektiğini vurgulamak, bir uluslararası ticaret sözleşmesinin tarafların güvenliğini sağlaması için muhteva etmesi gereken bilgilerin neler olduğunu belirtmek, sağlıklı bir sözleşmenin yapılması için bir dış ticaret sözleşmesinde özellikle hukuki anlamda nelere dikkat edilmesi gerektiğini ifade etmektir. Bu çalışmayı diğer çalışmalardan ayıran temel özellik dış ticaret ile ilgili hukuki bilgilerin verilmesinin yanında uygulama esnasında firmalarının karşılaşacağı sorunları ele alması ve bunlara çözüm önerileri sunulmasıdır. Bu çalışma, dış ticaret firmalarının özellikle muhatapları ile bir anlaşmazlık yaşaması durumunda onlara hukuki açıdan bu anlaşmazlığı nasıl çözeceğine dair bir yol gösterici olacaktır. Çalışmanın sonuç bölümünde dış ticaret firmaların yaşayacağı olası anlaşmazlıkların çözümünde öncelikle alternatif çözüm metotlarını kullanmaları gerektiği, bu yollarla çözünün sağlanamaması durumunda son tercihin dava yolu ile sorunların çözülmesi olduğu vurgulanmıştır. Zira bu noktada sorunların dava yolu ile çözülmeye çalışılması ihracatçılarla ithalatçıların iş ilişkilerinin bozulmasına neden olduğu gibi zararın tazmini ve yüksek mahkeme masraflarının ortaya çıkması, firmaların finansal zorluklarla karşı karşıya kalmalarına da neden olacağı belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Ticari Sözleşmeler, Uluslararası Ticaret, İhracat, İthalat

Kaynakça

• Anton, A. (2015), “What are The Best Packaging Methods For International Trade”, Logistik Management. Sage Publication: Amerika.
• Armstrong, D. Farrell, T., Lambert, H. (2012), “International Law And International Relations”, Cambridge University Press: Amerika.
• Babayev, I. (2020), “Uluslararası Ticaret Hukukunun Yeknesaklaştırılması”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 32(2), ss: 103-117.
• Bektaş. S. (2010), “Uluslararası Ticarette Sözleşmelerin Hazırlanması, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı. Ankara.
• Brewster, R. (2006), “Rule-Based Dispute Resoltion in Internatinal Trade Law”, Heinonline: İngiltere. Carr, I., Stone, P. (2017), “International Trade Law”, Routledge: İngiltere.
• Çankaya Hukuk Bürosu. (2024), “Çatışma Teorisi ve Müzakere Aşaması Özet Ders Notları”, https://www.cankayaarabuluculuk.com/yayinlarimiz-ve-etkinliklerimiz/makaleler/catisma-teorisi-ve-muzakere-asamasi-ozet-ders-notlari#:~:text=%C3%87at%C4%B1%C5%9Fma%20%C3%87 %C3% B6z%C3%BCm%20Y%C3%B6ntemleri&text=%C3%87o%C4%9Fu%20zaman%20m%C3%BCzakereden%20%C3%A7%C3%B6z%C3%BCm%20al%C4%B1namad%C4%B1%C4%9F%C4%B1nda,kazanaca%C4%9F%C4%B1%20sonu%C3%A7lar%20elde%20edilmesi%20m%C3%BCmk%C3%BCnd%C3%BCr (Erişim Tarihi: 13.11.2024).
• Dönmez F. E. (2021), “Uluslararası Ticari Sözleşmelerin Hazırlanması ve Uyuşmazlık Çözüm Yolları”, Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetimi Bilimleri Dergisi, 2(1) ss: 1-24.
• Dündar, E. (2014), “Uluslararası Ticaret Hukukunda Doğrudan Yabancı Yatırımlar Ve Çok Uluslu Şirketler İncelemesi”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi. 11(41), ss: 273-282.
• ICC, (2024), ICC Force Majeure Clause 2003/ICC Hardship Clause 2003, https://iccwbo.org/news-publications/icc-rules-guidelines/icc-force-majeure-clause-2003icc-hardship-clause-2003/ (Erişim Tarihi: 05.11.2024).
• İçten, B. (2022), Kurumsal Tahkim – Ad-Hoc Tahkim. https://sengunhukukyayinlari.com/kurumsal-tahkim-ad-hoc-tahkim/#:~:text=Ad%2DHoc%20Tahkim%20ise%20Kurumsal,organize%20edildi%C4%9Fi %20bir%20tahkim%20t%C3%BCr%C3%BCd%C3%BCr, (Erişim Tarihi: 09.11.2024).
• İstanbul Ticaret Odası (2024), Fire ve Randıman Oranları, https://www.ito.org.tr/tr/hizmetler/fire-ve-randiman-oranlari (Erişim Tarihi: 15.11.2024).
• Kim, S. M. (2021), “Payment Methods and Finance for International Trade”, Springer: Güney Kore. Paulsson, J. (2011), “Arbitration In Three Dimensions”, International and Comparative Law Quarterly, 60(2), ss: 291–323. doi:10.1017/S0020589311000054.
• Raustiala, K. Slaughter A. M. (2002), “International Law, International Relations and Compliance”, Sage Publications: Amerika.
• Rey, H. (2001), “International Trade and Currency Exchange”, The Review of Economic Studies, 68(2). https://doi.org/10.1111/1467-937X.00176
• Sayre, P. (2012), “Development of Commercial Arbitration Law”, The Yale Law Journal. 37(5), ss: 595-617. https://doi.org/10.2307/790750.
• Takım Vd. (2018), “Dış Ticaret İşlemleri”, Ekin yayın Evi: Bursa
• Türkmen. S. (2015), Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşme (CISG) Madde 28’in Yorumlanması. https://rehberhukuk.net/uploads/files/sevgi_turkmen_cisg%20m_28%20yorumlanmas%c4%b1.pdf (Erişim Tarihi: 10.11.2024).
• Utikad (2024), Incoterms2020. https://www.utikad.org.tr/Images/Duyuru/08012020incoterms2020414196. pdf (Erişim Tarihi: 11.11.2024).