Türkiye’de Kurumsal Yönetişim Ve Sürdürülebilirlik

Yıl 2021, , 113 - 136, 16.08.2021

Seval Kardeş Selimoğlu Resül Yazıcı

Öz

Çalışmanın amacı, Türkiye’de kurumsal yönetişim ve kurumsal sürdürülebilirlik arasındaki ilişkiyi kavramsal bir
çerçevede incelemektir. Bu kapsam bağlamında, kurumsal yönetişimin uygulanmasına yönelik mekanizmalar ve kuralları
detaylıca ele alınacaktır. Çalışmada, araştırma yöntemi olarak literatür incelemesi kullanılmış ve Türkiye ortamında iş
sürdürülebilirliğini sağlamak için şeffaflık, hesap verebilirlik, sorumluluk, bağımsızlık, adalet ve eşitlik gibi bazı etkili
kurumsal yönetişim ilkeleri araştırılmıştır. Sonuçlar, Türkiye’deki kurumsal yönetişim düzenlemesinin geliştirildiğini, ancak
uygulamanın hala optimize edilmesi gerektiğini, çünkü kurumsal yönetişimin kurumsal sürdürülebilirliği olumlu yönde
etkileyeceğini göstermektedir. Bu nedenle, sürdürülebilirlik daha fazla kurumsal inovasyon gerektirir çünkü sürdürülebilirlik,
bir şirketin kurumsal sosyal sorumluluk programları aracılığıyla nasıl kâr ve topluma katma değer yaratabileceği ve şirketin
doğanın ve çevrenin korunmasına nasıl katkıda bulunabileceği ile ilgilidir. Türkiye’de, yönetim kurulu, komisyon üyeleri
kurulu ve denetim komiteleri, bunların etkin uygulanmasıyla doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle liderlik ve yönetim çabaları çok
önemlidir. Bununla birlikte, kurumsal yönetişimin uygulanmasının sinerjisini kapsamlı bir şekilde desteklemek için devletin,
iş dünyasının ve toplumun katkısına ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışma, Türkiye’de kurumsal sürdürülebilirliğin sağlanmasında
kurumsal yönetişimin uygulanmasına ilişkin önemli bilgiler sağlamaktadır

Anahtar Kelimeler

İşletme Yönetimi, Kurumsal Yönetim, Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Kalkınma, Sürdürülebilirlik Göstergeleri

Kaynakça

• Acar, Muhittin (2018), “İyi Yönetişim İlkeleri”, http://www.seffaflik.org/wpcontent/uploads/2018/06/%C4%B0yi-Y%C3%B6neti%C5%9Fim-%C4%B0lkeleri.pdf (30.03.2021)
• Akgül, Urungu (2010), “Sürdürülebilir Kalkınma: Uygulamalı Antropolojinin Eylem Alanı”, Antropoloji Dergisi, Ankara, 14, ss.133-164.
• Alagöz, Mehmet (2004), “Sürdürülebilir Kalkınmanın Paradigması”, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8, ss.1-23.
• Adiloğlu, Burcu (2011), İç Denetim Süreci ve Kontrol Prosedürleri, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Aşıcı, Ahmet Atıl (2021), Avrupa Birliği’nin Sınırda Karbon Uyarlaması Mekanizması ve Türkiye Ekonomisi, İstanbul Politikalar Merkezi Sabancı Üniversitesi Stiftung Mercator Girişimi, İPM-Mercator Politika Notu, https://ipc.sabanciuniv.edu/Content/Images/CKeditorImages/20210106-00011055.pdf (12.04. 2021)
• Bahçıvan, Erdal (2021), “İSO Başkanı Bahçıvan: Yeşil Mutabakat, sürdürülebilir kalkınma için yepyeni bir fırsat”, Dünya Gazetesi, https://www.dunya.com/ekonomi/isobaskani-bahcivan-yesil-mutabakat-surdurulebilir-kalkinma-icin-yepyeni-bir-firsathaberi-615677 (28.03.2021)
• Balkan, Bülent (2019), “Sürdürülebilirlik ve Etik İlişkisi”, Türkiye’de Sürdürülebilir Finans Uygulamaları (Ed. Aysel Gündoğdu), Gazi Kitapevi, Ankara.
• Baş, Metin - Uygun, Hilmi (2020), “Kurumsal Yönetim Uygulamalarının Denetim Kalitesi Üzerine Etkisinin Lojistik Regresyon Analizi ile İncelenmesi: BİST-100 uygulaması”, Turkish Studies-Economy,15(1), 111-125, https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.40431 (01.03.2021)
• BDDK (2020), “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Kararı”, https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/mevzuat_0962.pdf (30.04.2021)
• Bilgütay, Hakan - Deniz, Mehmet (2019), “Risk Kültürünün Karar Verme Sürecine Etkisi”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 4 (2) , 128-140, https://doi.org/10.29106/fesa.533392
• Bozkuş Kahyaoğlu, Sezer (2019), “Sürdürülebilirlik ve Kurumsal Yönetim”, Türkiye’de Sürdürülebilir Finans Uygulamaları (Ed. Aysel Gündoğdu), Gazi Kitapevi, Ankara.
• Çemrek, Fatih - Bayraç, H. Naci (2013). “Sürdürülebilir Kalkınma Skorunun Hesaplanması”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), ss.131-152.
• COSO (2017), “Enterprise Risk Management Integrating with Strategy and Performance Executive Summary”, 2017-COSO-ERM-Integrating-with-Strategy-and-PerformanceExecutive-Summary.pdf (30.04.2021)
• Deloitte (2021), “Finansal Kurumlarda Risk Dönüşümünün Uygulanması”, https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/financial-services/articles/tr-risk-transformationgovernance-and-culture.html (30.04.2021)
• Demirbaş, Mahmut – Uyar, Süleyman (2006), Kurumsal Yönetim İlkeleri ve Denetim Komitesi, Güncel Yayıncılık: 262, İstanbul.
• Diamond, Jared (2002), Çöküş Medeniyetler Nasıl Ayakta Kalır Ya da Yıkılır? (Çev. Elif. Kral), Timaş Yayınları, İstanbul.
• Dinç, Engin – Abdioğlu, Hasan (2009), “İşletmelerde Kurumsal Yönetim Anlayışı ve Muhasebe Bilgi Sistemi İlişkisi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) – 100 Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt 12, ss.21.
• Dumludağ, Devrim (2014), “Kurumlar, Kurumsal Değişim ve Ekonomik Kalkınma”, Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar, Yayına Hazırlayanlar: Ahmet Faruk Aysan, Devrim Dumludağ, Ankara: İmge Kitabevi, ss.15-36.
• Elitaş, Cemal - Yıldız, Feyyaz - Karakoç, Mehtap - Özdemir, Serkan (2012), Kurumsal Yönetim Endeksi: Kredi Derecelendirmesi Üzerine Bir Model Önerisi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Engelman, Robert (2014), “Sürdürülebilirlik Sakızının Ötesi”, Dünyanın Durumu 2013 Sürdürülebilirlik Hala Mümkün mü?, Worldwatch Enstitüsü Proje Yöneticileri: Eric Assadourian – Tom Prugh, (Çevirenler: Cana Ulutaş Ekiz – Çağrı Ekiz), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Ergin, Hüseyin - Selimoğlu, Seval Kardeş - Tolkun, Abdulhay, (2016), KİT’lerde Kurumsal Yönetim Etkinliğinin Arttırılmasında İç Kontrol ve İç Denetim Faaliyetlerinin Rolü: Bir Araştırma, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (49),ss. 1-28.
• European Comission (2019) “The European Green Deal”, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/european-green-deal-communication_en.pdf(08.04.2021)
• Gücenme Gençoğlu, Ümit - Ertan, Yasemin (2012), Muhasebe Kalitesini Etkileyen Faktörler ve Türkiye’deki Durum. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (53), 1-24.
• Gümüş, Cemal - Tevfik, Arman Teksin (2019). Kurumsal Mimari Çerçeve Yönetimi’nin Bankacılık Sektöründe Verimliliğe Etkisi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2019, 2/1,ss. 21-39.
• Gündoğdu, Aysel (2019), “Sürdürülebilirlik ve Sermaye Piyasası”, Türkiye’de Sürdürülebilir Finans Uygulamaları (Ed. Aysel Gündoğdu), Gazi Kitabevi, Ankara. The Journal of Accounting and Finance- August 2021 Special Issue 113-136
• Karacan, Sami - Savcı, Mustafa (2011), “Kriz Dönemlerinde İşletmelerin Mali Başarısızlık Nedenleri”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21) 2011 / 1,ss. 39-54.
• Kardeş Selimoğlu, Seval - Özbek, Cevdet Yiğit (2018), İç Denetim - Uluslararası İç Denetim Standartları ile Uyumlu, Nobel, Ankara.
• Kuloğlu, Eşref – Öncel, Mert (2015), “Yeşil Finans Uygulaması ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 2, ss.2-19.
• Kocmanova, Alena - Hrebicek, Jiri – Docekalova, Marie (2011), “Corporate Governance and Sustaınabılıty”, Economıcs and Management,16,pp. 543-550.
• Kuşat, Nurdan (2012). “Sürdürülebilir İşletmeler İçin Kurumsal Sürdürülebilirlik ve İçsel Unsurları”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2), ss.227-242.
• Kuşat, Nurdan (2019), “Bir Kalkınma Anlayışı Olarak Sürdürülebilirlik”, Türkiye’de Sürdürülebilir Finans Uygulamaları (Ed. Aysel Gündoğdu), Gazi Kitapevi, Ankara.
• Millstein, Ira M. (2021), “Kurumsal Yönetim Nedir?”, http://www.tkyd.org/files/downloads/hakkimizda/TKYD%20Kurumsal%20Yonetim%20Nedir%202017.pdf (01.03.2021)
• On Birinci Kalkınma Planı (2018), On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) Büyüme Dinamikleri Özel İhtisas Komisyonu Raporu, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Ankara, https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2020/04/BuyumeDinamikleriOzelIhtisasKomisyonuRaporu.pdf (01.03.2021)
• On Birinci Kalkınma Planı (2019), On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Ankara, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf (01.03.2021)
• Orhan, Gökhan (2019), “11. Kalkınma Planı ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları”, https://ekoiq.com/2019/10/03/11-kalkinma-plani-ve-surdurulebilir-kalkinma-amaclari/ (30.03.2021)
• Özenç, Bengisu (2021), “Ekonomistler: İklim Değişikliğinin Maliyeti 2075’e Kadar Yılda 30 Trilyon Dolara Ulaşacak”, https://temizenerji.org/2021/03/30/ekonomistler-iklimdegisikliginin-maliyeti-2075e-kadar-yilda-30-trilyon-dolara-ulasacak/ (30.03.2021)
• Sağlar, Jale - Tuan, Kotay (2009), “İşletmelerde İç Denetim Fonksiyonunun Bağımsız Dış Denetim Maliyeti Üzerindeki Etkileri”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (1), ss.343-358 .
• Sarıkovanlık, Vedat – Özgür, Cemile (2019), “Sürdürülebilirlik ve Finansal Performans İlişkisi Üzerine Literatür Taraması”, Türkiye’de Sürdürülebilir Finans Uygulamaları (Ed. Aysel Gündoğdu), Gazi Kitapevi, Ankara.
• Setyahadı R. Rulick - NARSA I Made (2020), “Corporate Governance and Sustainability in Indonesia” Journal of Asian Finance, Economics and Business Vol 7 No 12, pp. 885–894
• Sayıştay Raporu (2020), Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının Gerçekleştirilmesine Yönelik Hazırlık Süreçlerinin Değerlendirilmesi, T.C. Sayıştay Başkanlığı Sayıştay Raporu, SDG Rapor (10_02_2021)(1).pdf (sayistay.gov.tr) (17.04.2021)
• Tuzcu, Arcan (2004), Halka Açık Şirketlerde Kurumsal Yönetim Anlayışı: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)-100 Örneği, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Ulusoy, Tolga (2019), “Sürdürülebilir Finans ve Dünya Uygulamalar”, Türkiye’de Sürdürülebilir Finans Uygulamaları (Ed. Aysel Gündoğdu), Gazi Kitapevi, Ankara.
• UN (2021), “Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development”, https://sdgs.un.org/2030agenda (30.03.2021)
• Willums, Jan-Olaf, (2010), Good Governance: Key to Sustainability, Global Corporate Governance, https://www.ifc.org/wps/wcm/connect/cb9aa513-e658-4aff-9685- 95a128cb783e/Willums.pdf?MOD=AJPERES&CVID=jtCwxSJ (30.03.2021)
• TCCB (2021), “Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Ekonomi Reformları Tanıtım Toplantısı Konuşması”, https://www.tccb.gov.tr/assets/dosya/2021-03-12- ekonomi.pdf (17.04.2021)
• Yazıcı, Ayla - Yazıcı, Resül (2017), “İşletmelerde Kurumsal Değişim ve Ekonomik Kalkınmada Kalite Yönetim Sistemlerinin Önemi: Türkiye Örneği” Journal of Current Researches on Business and Economics, 7 (2), ss.17-26.
• Yeldan, Erinç - Acar, Sevil - Aşıcı, Ahmet Atıl - Ünüvar, Burcu (2020), “Ekonomi Göstergeleri Merceğinden Yeni İklim Rejimi”, TÜSİAD, file:///C:/Users/9480/Desktop/Denetim/%C4%B0SAF%20S%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilir/ekonomik-gostergeler-merceginden-yeni-iklim-rejimi_20Eylulhigh.pdf (14.04.2021)
• Yetkin, Fikret - Sandalcılar, Ali Rıza (2018), “Türkiye'de Bankacılık Sektörünün Sürdürülebilir Kalkınmaya Etkileri”, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (7), ss.43-65.