FUTBOL KULÜPLERİNİN UEFA FİNANSAL FAİR PLAY MALİ KRİTERLERİ KAPSAMINDA DENK HESAP ŞARTI VE MALİ YAPILARININ RASYO ANALİZİ YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ: FENERBAHÇE A.Ş. VE TRABZONSPOR A.Ş. ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 81 - 93, 01.10.2019

Mehmet Gökhan Terci

https://doi.org/10.32951/mufider.573510

Cited By: 2

Öz

UEFA, futbol kulüplerinin mali disiplinlerini sağlamak ve kulüp müsabakaları için daha adil bir rekabet ortamını sağlamak amacıyla 2009 yılında Finansal Fair Play (FFP) kavramını tanımlamıştır. 2010 yılında FFP kurallarının genel çerçevesi onaylanmış, ilk uygulamalar 2011 yılında başlamıştır. FFP kurallarına getirilen eleştiriler ve kulüplerin sürece uyum göstermeleri açısından uygulamalar 2013 - 2014 futbol sezonundan itibaren yürürlüğe konulmuştur. FFP uygulamaları ile futbol kulüplerinin, gelirleri ve giderleri arasındaki dengeyi bulabilmeleri, borçlanma ve ödemelerini kontrollü bir şeklide ayarlayabilmeleri, işletmelerin sürekliliğini sağlayabilmek için gerekli tedbirleri alabilmeleri hedeflenmektedir. FFP düzenlemeleri ile futbol kulüplerine uyulması zorunlu ve denetime tabi kriterler getirilmiştir. Kriter kurallarına uyulup uyulmadığı görevlendirilen bir kurul ile takip edilerek, kuralların ihlali durumunda bir takım yaptırımların kademeli olarak uygulanması öngörülmüştür. Kural ihlalleri nedeniyle Avrupa ülkeleri içinde Türk futbol kulüpleri bu yaptırımlardan en çok etkilenen futbol kulüpleri olmuştur. Kural ihlalleri nedeniyle 2016 yılı Mayıs ayında Fenerbahçe A.Ş. ve Trabzonspor A.Ş. futbol kulüpleri, UEFA Mali Kontrol Komitesi ile FFP Yapılandırma Anlaşması imzalamışlardır. Fenerbahçe A.Ş. ve Trabzonspor A.Ş. futbol kulüplerinin, birbirlerinden farklı olan futbolcu transfer politikalarıyla hem sportif başarı yakalamayı hem de içinde bulundukları mali girdaptan çıkmayı hedeflemektedirler. Bu çalışmada; Fenerbahçe A.Ş. ve Trabzonspor A.Ş. futbol kulüplerinin, yapılandırma anlaşması sonrası gelir-gider dengesinde, mali yapılarında bir iyileşme olup olmadığının tespiti edilmesi, elde edilen sonuçların transfer politikaları üzerinden tartışılması amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmada söz konusu kulüplerin transfer politikaları incelenmiş, gelir - gider dengesi için Denk Hesap Şartı (Başa-Baş Kuralı) ve mali yapıları Rasyo Analizi Yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda; denk hesap şartı sonuçları rakamsal olarak ortaya konmuş ve yapılandırma anlaşması taahhütleri için olumlu gelişmeler olmakla birlikte hala riskin devam ettiği, rasyo analizi sonuçları da kulüplerin finansal yükümlülüklerini yerine getirmede zorlandıkları ve varlıklarını büyük oranda borçla finanse ettikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

UEFA Finansal Fair Play, Denk Bütçe, futbol ekonomisi

Kaynakça

• Akdoğan, N., Tenker, N. (2010), Finansal Tablolar Analiz Teknikleri, Gazi Kitapevi, Ankara.Aslan, T., (2018), ‘’Futbol Kulüplerinin Finansal Performansının Oran Yöntemiyle Analizi: Bist’te İşlem Gören Futbol Kulüpleri Üzerine Bir Uygulama’’, Ankara SMMMO Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11 (3): 349-362.Bolak, M., (2010), İşletme Finansı, Birsen Yayınevi, İstanbul.Çalkaya, M., (2018), ‘’Finansal Fair Play Kriterlerinin Kurumsal Çerçevesi, Futbola Etkisi Ve Başa Baş Kuralı Hesaplamasının Futbol Kulüpleri Üzerinde Uygulaması’’, Yüksek Lisans Tezi, T.C. Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Ankara.Kiracı, M., (2014), Finansal Tablolar Analizi, Nisan Kitapevi, Ankara.Merih, K., Akşar, T., (2006), Futbol Ekonomisi, Literatür Yayınları, İstanbul.Özbay, A., (2016), ‘’ UEFA Mali Kriterlerinin Türk Futbol Kulüplerinin Finansal Raporlamasına Etkisi’’, Yüksek Lisans Tezi, T.C. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.Özer, Ö., (2012). ‘’Mali Tablolar Analizi: Bir Hastane Örneği’’, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 6: 183-199.Saban, M., Demirci. F, (2016), ‘’Finansal Fair Play Ve Türkiye’deki Dört Büyük Futbol Kulübünün Uyum Düzeyinin İncelenmesi’’, İSMMMO Mali Çözüm Dergisi, 9: 25-49.Türkiye Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı (2016), Türkiye Futbol FederasyonuUlun, C., Yetim. A.A., (2016), ‘’Türkiye’deki Futbol Kulüplerinin Sportif Başarı Düzeyi ve Mali Yapı Açısından Rasyo (Oran) Analizi ile İncelenmesi: Galatasaray ve Fenerbahçe Örneği, Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1): 70-81.URL-1, UEFA Web Sitesi,<https://www.uefa.com/insideuefa/protecting-the-game/financial-fair-play/index.html>, 17.03.2019URL-2, Av. Ali Sami Er, Erdem&Erdem Web Sitesi <http://www.erdem-erdem.av.tr/yayinlar/hukuk-postasi/uefa-finansal-fair-play-duzenlemeleri/>, 18.03.2019 URL-3, Milliyet Gazetesi Web Sitesi, <http://www.milliyet.com.tr/uefa-en-cok-turk-kuluplerini---2798394-skorerhaber/>, 18.03.2019URL-4, Kamuyu Aydınlatma Platformu Web Sitesi, <https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/534557>, 19.03.2019URL-5, Kamuyu Aydınlatma Platformu Web Sitesi, <https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/534560>, 19.03.2019URL-6, Kamuyu Aydınlatma Platformu Web Sitesi, <https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/720408/>, 21.03.2019URL-7, Kamuyu Aydınlatma Platformu Web Sitesi, <https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/739105/>, 21.03.2019URL-8, CNN Türk Web Sitesi, <https://www.cnnturk.com/spor/futbol/ali-koc-fener-ol-projesini-anlatti>, 01.04.2019URL-9, Kamuyu Aydınlatma Platformu Web Sitesi, <https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/765810/>, 27.05.2019URL-10, Fenerbahçe Spor Kulübü Resmi Web Sitesi, <https://www.fenerbahce.org/haberler/kulup/2019/5/uefa-karari-hakkinda-kamuoyuna-bilgilendirme>, 27.05.2019URL-11, Kamuyu Aydınlatma Platformu Web Sitesi, <https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/742927/>, 22.03.2019URL-12, Kamuyu Aydınlatma Platformu Web Sitesi, <https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/748064/>, 22.03.2019URL-13, Trabzonspor Resmi Web Sitesi, <https://www.trabzonspor.org.tr/tr/haberler/kulup-aciklamalari/kamuoyuna-duyuru-18-5-2019> 27.05.2019