SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI, ENTEGRE RAPORLAMA VE MUHASEBE EĞİTİMİ: LİSANS MÜFREDATININ İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 156 - 169, 01.04.2025

Ömer Orbay Çetin

https://doi.org/10.32951/mufider.1629422

Öz

Son yıllarda sürdürülebilirlik raporlaması ve entegre raporlama konusunda yaşanan gelişmeler doğrultusunda muhasebe eğitiminde de güncellemeler yapılması gerektiği kaçınılmazdır. Son derece dinamik bir yapıya sahip olan muhasebe alanında yaşanan bu gelişmelerle birlikte yükseköğretim sistemimizde yer alan ve muhasebeyle ilgili lisans ve lisansüstü programlarının müfredatları, lisans eğitiminden başlayarak sürekli olarak güncel tutulmalıdır. Sektöre daha donanımlı ve yetkin kişiler yetiştirmek için muhasebe eğitimi veren programların çağın gereklilikleriyle örtüşmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, ilk olarak 2022-2024 yılları arasındaki konuya ilişkin Web of Science tabanlı uluslararası literatür Biblioshiny aracılığıyla incelenmiş ve değerlendirmeler yapılmıştır. Ardından Türkiye’de 2024 yılı itibarıyla aktif olarak eğitim vermeye devam eden Muhasebe ve Finans Yönetimi lisans programlarının müfredatları doküman analizi yapılarak incelenmiş olup sürdürülebilirlik raporlaması ve entegre raporlama konularında derslerin yer alıp almadığı araştırılmıştır. Çalışmaya 18 üniversite dahil edilirken incelenen müfredatlarda konuya ilişkin derslerin, 1’i devlet ve 1’i vakıf üniversitesi olmak üzere yalnızca 2 üniversitede bulunduğu tespit edilmiş ve ilgili program özelinde lisans müfredatlarının sürdürülebilirlik raporlaması ve entegre raporlama konularında yetersiz olduğu ve güncellenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik Raporlaması, Entegre Raporlama, Muhasebe Eğitimi, Biblioshiny, Doküman Analizi

SUSTAINABILITY REPORTING, INTEGRATED REPORTING AND ACCOUNTING EDUCATION: A REVIEW AND EVALUATION OF THE UNDERGRADUATE CURRICULUM

Öz

In line with the developments in sustainability reporting and integrated reporting in recent years, it is inevitable that accounting education should be updated. With these developments in the field of accounting, which has a highly dynamic structure, the curricula of undergraduate and graduate programs related to accounting in our higher education system should be constantly updated starting from undergraduate education. In order to train more well-equipped and competent people for the sector, the programs that provide accounting education should overlap with the requirements of the age. In this study, firstly, the Web of Science-based international literature on the subject between 2022 and 2024 was reviewed and evaluated through Biblioshiny. Then, the curricula of Accounting and Financial Management undergraduate programs in Turkey, which continue to actively provide education as of 2024, were examined through document analysis and it was investigated whether there are courses on sustainability reporting and integrated reporting. While 18 universities were included in the study, it was determined that only 2 universities, 1 public and 1 foundation university, had courses on the subject in the curricula examined, and it was concluded that the undergraduate curricula are insufficient in sustainability reporting and integrated reporting and need to be updated.

Anahtar Kelimeler

Sustainability Reporting, Integrated Reporting, Accounting Education, Biblioshiny, Document Analysis

Kaynakça

• Adams, C. A. (2015). The International Integrated Reporting Framework: Key Issues and Future Research Opportunities. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 28(3), 256-270.
• Adams, S., and Simnett, R. (2011). Integrated Reporting: An Opportunity for Australia's Not-for-Profit Sector. Australian Accounting Review, 21(3), 292-301.
• Ağdeniz, Ş., ve Köse, T. (2022). Muhasebe Eğitiminde Entegre Raporlama: Türkiye'deki Üniversitelere Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25(1), 1-15.
• Akdoğan, M. U. (2024). Sürdürülebilirlik Bilgilerinin Raporlanmasında Kullanılan Raporlama Çerçevelerine Toplu Bakış ve Tek Raporlama Çerçevesine Duyulan İhtiyaç-Güncel Gelişmeler. Muhasebe ve Denetime Bakış, 24(72), 217-238.
• Albetairi, H. T. A., Kukreja, G., and Hamdan, A. (2018). Integrated Reporting and Financial Performance: Empirical Evidences from Bahraini Listed Insurance Companies. Accounting and Finance Research, 7(3), 102–110.
• Altınay, A. T. (2016). Entegre Raporlama ve Sürdürülebilirlik Muhasebesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25), 47-64.
• Aracı, H., ve Yüksel, F. (2017). Entegkre Raporlamada Muhasebe Meslek Mensuplarının Rolü ve Muhasebe Müfredatlarında Entegre Raporlama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(2), 389-414.
• Aras, G., ve Sarıoğlu, G. U. (2015). Kurumsal Raporlamada Yeni Dönem: Entegre Raporlama. TÜSİAD Yayınları.
• Barth, M. E., Cahan, S. F., Chen, L., and Venter, E. R. (2017). The Economic Consequences Associated with Integrated Report Quality: Capital Market and Real Effects. Accounting, Organizations and Society, 62, 43-64.
• Bowen, G. A. (2009). Document Analysis As A Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Clarkson, P. M., Li, Y., Richardson, G. D., and Vasvari, F. P. (2008). Revisiting the Relation Between Environmental Performance and Environmental Disclosure: An Empirical Analysis. Accounting, Organizations and Society, 33(4-5), 303-327.
• Doğan, Z., ve Yunusova, A. (2021). Muhasebe Meslek Mensuplarının Entegre Raporlama ile İlgili Farkındalık Düzeylerinin Tespitine İlişkin Bir Araştırma. Fiscaoeconomia, 5(1), 343-358.
• Ebaid, I. E. S. (2022). Sustainability And Accounting Education: Perspectives of Undergraduate Accounting Students in Saudi Arabia. Journal of Applied Research in Higher Education, 14(4), 1371-1393.
• Eccles, R. G., and Serafeim, G. (2013). A Tale of Two Stories: Sustainability and the Quarterly Earnings Call. Journal of Applied Corporate Finance, 25(3), 8-19.
• Elkington, J. (1997). Cannibals With Forks: The Triple Bottom Line of 21st-century Business. Capstone.
• Gray, R. (2010). Is Accounting for Sustainability Actually Accounting for Sustainability… and How Would We Know? An Exploration of Narratives of Organizations and the Planet. Accounting, Organizations and Society, 35(1), 47-62.
• Kamu Gözetimi Kurumu (2022). Uluslararası Standartlarla Uyumlu Haziran 2022 Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarının Belirlenmesi ve Yayımlanması. Ankara.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kolk, A. (2004). A Decade of Sustainability Reporting: Developments and Significance. International Journal of Environment and Sustainable Development, 3(1), 51-64.
• Köse, T., ve Ağdeniz, Ş. (2023). Sürdürülebilirlik Muhasebe Standartlarının Entegre Raporlamada Kullanımına İlişkin Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 25(MODAVICA Özel Sayısı), 276-299.
• Köse, Tunç ve Çetin, Ömer Orbay (2023), “Uluslararası Sürdürülebilirlik Açıklama Standartları IFRS S1 ve IFRS S2’nin Yayınlanmasının Ardından Sürece ve Standartlara İlişkin Bir Değerlendirme”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, S.6(4), ss.1145-1158.
• Kurt, E. S. (2023). Türkiye’de Entegre Raporlama Çalışmaları: Sistematik Literatür İncelemesi (2012-2022). Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 68, 15-42.
• Özçelik, F. (2024). Muhasebe Müfredatına Sürdürülebilirliğin Yansımaları: Türkiye'deki Üniversitelerde Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 31(2), 325-346.
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., ve Nas, E. (2021). Bir Araştırma Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250.
• Uluslararası <ER> Çerçevesi, International Integrated Reporting Council (IIRC), 2011.
• Wijaya, R., and Putri, W. H. (2023). Readiness of Sustainability Course in Accounting Curriculum at Indonesian Higher Education. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 1181, No. 1, p. 012026). IOP Publishing.
• Yalçın, N., Işık, Ö.S., Bilgin, M., Özkan, M. ve Çay, E. (2024). Üniversite Öğrencilerinin Sürdürülebilirlik Raporlaması Farkındalığı Hakkında Bir Araştırma, TİDE AcademIA Research, 6(1), 33-66. Yükseköğretim Program Atlası (2024). https://yokatlas.yok.gov.tr/
• Yüksel, F. (2020). Muhasebe Eğitiminde "Sürdürülebilirlik": Türkiye'deki Üniversitelerde Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 321-336.
• Yüksel, F. (2020). Sustainability in Accounting Curriculum of Turkey Higher Education İnstitutions. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 11(3), 393-416.