Ortaçağ Avrupa’sında İktisadi ve Siyasi Tarih Çerçevesinde Muhasebe İhtiyacı ve Çift Taraflı Kayıt Tekniği: Lisans ve Lisans Üstü Öğrenciler İçin Bir Rehber

Yıl 2018, Sayı: 15, 7 - 38, 01.07.2018

N. Ata Atabey , Baki Yılmaz , Halenur Yılmaz

Öz

Çalışmanın konusunu, özellikle 16. yy’dan sonraki siyasi ve iktisadi değişim ve gelişimlerle Dünya’da geldiği konum bakımından, günümüz muhasebe teorik yapısını ve kuramsal yapısını oluşturan Batı Avrupa’nın, Ortaçağ’daki konjonktürünün kayıt düzenine ve özellikle muhasebeye olan ihtiyacı ve etkisi oluşturmaktadır. Çift taraflı kayıt tekniği, Muhasebe temel denkliği gibi oluşumların nedeni olan bu etkilerin, muhasebe kuramsal yapısına ve dolayısıyla uygulamalarına alt yapı oluşturduğu düşünülmektedir. Özellikle dönemdeki etkilerle ortaya çıktığı düşünülen “borç” ve “alacak” kavramlarının bu altyapıdan geldiği düşünülmektedir. Bu doğrultuda, çalışmayı okuyan araştırmacıların, Avrupa’nın Ortaçağ konjonktürünü ve muhasebenin tarihi sürecini özümsemeleriyle, güncel anlatılan muhasebe konularının anlaşılabilirliğinin artırılması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışma konusu, analitik olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ortaçağ’da Avrupa, Muhasebe tarihi, Çift taraflı kayıt tekniği, Muhasebenin temel denkliği, Borç Alacak kavramları

The Need for Accounting and Double Entry Accounting System in Economy and Political History in the Medieval Europe: A Guide for Undergraduate and Postgraduate Students

Öz

The subject of the study is the necessity and the effect of the accounting system of Western Europe in the middle Ages and especially the accounting system which constitutes the theoretical structure of accounting today in terms of the political and economic changes since 16th century. It is thought that those effects which are the causes of formation such as double entry accounting system; basis for the accounting theoretical structure and thus its applications. It is also thought that the concepts of “debit” and “credit”, which are thought to have emerged especially with the effects of that period come from this overall framework. Therefore it is aimed to increase the understandability of the accounting issues that are currently being explained, with the help of researchers studying, the medieval conjuncture of Europe and the accounting history. For this purpose, the study is discussed analytically.

Anahtar Kelimeler

Europe in middle Ages, History of Accounting, Double Entry Accounting system, Fundamental accounting equation, Debit and credit concepts

Kaynakça

• Akdoğan, Nalan ve Aydın, Hamdi. (1987). Muhasebe Teorileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Aren, Sadun (2009). 100 Soruda Para ve Para Politikası. Ankara: İmge Kitabevi.
• Can, Ahmet Vecdi (2007). “Luca Pacioli “Muhasebenin Babası” mıdır?” Akademik Bakış. 12: 1-15.
• Degos, Jean. Guy (Çeviren: Aslan, Ümmühan) (2008). “Muhasebenin Geleceği Geleceğin Muhasebesiyle Uyumlu mu?” MUFAD - Muhasebe ve Finansman Dergisi. 37: 205-221.
• Elitaş, Cemal, Aydemir, Oğuzhan ve Elitaş, Bilge Leyli (2009). “Çift Taraflı Kayıt Tekniğinin Bilin(mey)en Geçmişi” Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 3:33-46.
• Gümüş, T. Tolga (2010). “Feodalizm: Avrupa Tarihinde Yeni Yaklaşımlar” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi. 47: 39-64.
• Güneş, Recep, Durmuş, Ahmet Fethi ve Solak, Bilal (2012). “Küreselleşmenin Muhasebe Uygulamalarına Etkisi” Akademik Yaklaşımlar Dergisi . 3 (2): 57-66.
• Güvemli, Oktay (1995). Türk Devletleri Muhasebe Tarihi Osmanlı İmparatorluğu’na Kadar-1. Cilt. İstanbul: Avcıol Basım.
• Hiçşaşmaz, Mazhar (1958). Muzaaf Muhasebe Usulünün Kurucusu Luca Paciolo Eseri ve Tesirleri. Ankara: Ajans Türk Matbaası.
• Karasioğlu, Fehmi (2015). Finansal Muhasebe - Dönem Sonu İşlemleri - TMS/TFRS Uygulamalı (Geliştirilmiş 2. Basım). Ankara: Nobel Yayın.
• Kılıç, Ramazan ve Mine Demirçelik (2011). “Mülkiyet Kavramının Tarihsel Gelişimi Sürecinde Ortaçağ ve Reform Hareketi” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 30: 181-190.
• Ölmezoğulları, Nalan (2016). Ekonomik Sistemler ve Küreselleşen Kapitalizm (Gözden Geçirilmiş 8. Baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Örten, Remzi, Kurt, Ganite ve Torun, Salih (2011). “Muhasebede Çift Taraflı Kayıtlama ve Kitab- Us Siyakat”. Muftav Dergisi.34-69.
• Sander, Oral (2012). Siyasi Tarih – İlkçağlardan 1918’e (23. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi. Sombart, Werner (2008).
• Sombart, Werner (2015). Burjuva; Modern Ekonomi Dönemine Ait İnsanın Ahlaki ve Entelektüel Tarihine Katkı (Çeviren: Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Sombart, Werner (2013). Aşk, Lüks ve Kapitalizm, Modern Dünyanın Savurganlığın Ruhundan Doğması Üzerine (İkinci Basım (Çeviren: Necati Aça) Ankara: Pharmakon.
• Tekin, Oğuz (2016). Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uçma, Tuğba (2010). “Çift Taraflı Kayıt Sistemi ve Kapitalizmin Doğuşu: Werner Sombart’ın Sosyo Ekonomik Perspektifinden” Muhasebe ve Denetime Bakış. 32: 101-115.
• Uçma, Tuğba (2011). Muhasebenin Teorik Yapısı Genel Bir Bakış. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Yaşar, R. Şebnem (2016). “Osmanlı İmparatorluğu‟nda Çift Taraflı Kayıt Yöntemine Geçişin Sebepleri ve Sonuçları: Kapitalizme Doğru İlk Adımlar” Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. 8 (1), 201-207.
• Yılmaz, Halenur. (2015). Sanayi İşletmelerinde Stokların Akış Sürecinin, VUK, US GAAP ve TMS - 2 Çerçevesinde İncelenmesi ve Karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Konya, Selçuk Üniversitesi.
• Zeytinoğlu, Erol (1985). Ekonomik Sistemler (Gözden Geçirilmiş 2. Baskı). İstanbul: Fatih Yayınevi Matbaası.
• Zeytinoğlu, Erol (1993). İktisat Tarihi. İstanbul: Süryay Sürekli Yayınlar.
• Weber, Max (2009). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu. Ankara:Alter Yayıncılık.
• http://www.dictionary.com/browse/conjuncture, Erişim tarihi: 01.12.2016.
• http://www.etimolojiturkce.com/kelime/matlup;Erişim tarihi: 03.01.2017.
• http://www.etimolojiturkce.com/kelime/zimmet; Erişim tarihi: 03.01.2017.
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Flandre; Erişim Tarihi: 04.12.2016.