Muhasebe Teori ve Uygulaması: Bugünü ve Yarını

Yıl 2019, Sayı: 17, 28 - 46, 09.07.2019

Özer Ertuna

Öz

Dünya hızlı, giderek hızı artan ve kapsamlı bir değişim içindedir. Bu değişim yeni kavramların doğmasına neden olmuştur. Bu kavramlar, hissedar yerine paydaş, yönetim yerine yönetişim, ve kâr etmek yerine sürdürülebilir başarı kavramlarıdır. Şirketlerin paydaşları sermaye sahipleri, borç ve kredi verenler, işçi ve çalışanlar, tedarikçiler, müşteriler, devlet, yakın çevre ve doğal çevredir. Şirketlerin sürdürülebilir bir başarıya ulaşabilmeleri için paydaşlarının şirket faaliyetlerini doğru değerlendirebilmesi gerekmektedir. Doğru değerlenme ise doğru veriler ister. Muhasebe doğru ve paydaşları için yararlı veri üretme konusunda yeniden yapılanmalıdır. Muhasebe dalının paydaşlarının ihtiyaç duydukları verileri sağlayabilmeleri iki ana alandaki gelişmelere bağlıdır. Bu alanlar muhasebe standartlarının gelişmesi ve ihtiyaçlara cevap veren raporlama kapsamının ve şekillerinin saptanması alanlarıdır. Bu yazı, bu alanlardaki gelişmeleri ele almaktadır.
Üzülerek belirtmek gerekir ki Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu muhasebeyi yalnızca hissedar, ortak, borç veren ve kredi verenlere karşı sorumlu kabul etmekte ve standartları bu amaca uygun saptamaktadır. Oysa günümüzde şirketlerin paydaşlarına karşı sorumlu olduğu gerçeği kabul edilmektedir ve gelecekteki gelişmeler de bu doğrultuda olacaktır. Öbür yandan Küresel Raporlama Girişimi muhasebe fonksiyonunun boş bıraktığı alanda raporlama standartları geliştirmektedir.
Çağın gelişen ihtiyaçlarına cevap verecek dinamik bir muhasebe dalına ihtiyaç vardır. Yeni bir muhasebenin yaratılması sorumluluğu günümüz muhasebe akademisyenleriyle uygulamacıların omuzlarındadır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe teorisi, Muhasebenin geleceği

Accounting Theory and Application: Today and Tomorrow

Öz

World is facing a fast, accelerating and comprehensive change. This change has created new concepts related to responsibilities and relations of the companies with its stakeholders. Stakeholder, governance and sustainability concepts are some of these concepts developed in academic world. Stakeholders of a company are stockholders, owners, creditors, labor and employees, suppliers, customers, government and the environment in which the company is operating. For the sustainable success of the companies their stakeholders must reach correct decisions related to the operations of the companies. Correct decision requires appropriate data. Accounting function needs to restructure itself to provide correct and appropriate date for the stakeholders of companies. This requires development in two major field: development of accounting standards and providing reports most appropriate to the needs of stakeholders. This article tries to evaluate the developments in these two areas.
Unfortunately, International Accounting Standard Board still establishes accounting standard as if companies are responsible to their stockholders; instead of their stakeholders. But it is a well-accepted fact that companies are responsible to their stakeholders. On the other hand, Global Reporting Initiative develops reporting standards on areas not covered by accounting.
There is a need for a dynamic accounting function that will meet the arising needs of the century. The responsibility of developing a new accounting function rests on the shoulders of the academicians and the practicing accountants of our day.

Anahtar Kelimeler

Accounting Theory, Future of Accounting

Kaynakça

• A Review of the Conceptual Framework for Financial Reporting. Tebliğe şu adresten ulaşılabilir: https://www. ey. com/Publication/vwLUAssets/EY-IFRS-A-Review-of-the-Conceptual-Framework-for-Financial-Reporting-DP-July-2013/$FILE/EY-Discussion-Paper-Conceptual-Framework-July-2013. pdf
• Accounting for Business Models: Increasing the Visibility of Stakeholders. Bu makaleye şu adresten ulaşılabilir: http://journalofbusinessmodels. com/media/1044/vol-3-no-1-pp-62-80. pdf
• Accounting for Stakeholders and Making Accounting Useful. Bu makaleye şu adresten ulaşılabilir: http://perpustakaan.unitomo.ac.id/repository/Accounting%20for%20Stakeholders%20and%20Making%20Accounting%20Useful%20(pages%20986%E2%80%931002). pdf
• Accounting, Governance and Stakeholder Reporting, and Economic Value Creation. Bu makaleye şu adresten ulaşılabilir: http://www.na-businesspress.com/JABE/SmithSS_Web17_2_. pdf
• An Exploration Of The Information Needs Of Selected Stakeholders Of Integrated Reporting. Bu kitapçığa şu adresten ulaşılabilir: https://www.cpaaustralia.com.au/~/media/corporate/allfiles/document/professional-resources/sustainability/report-exploration-stakeholder-needs-integrated-reporting. pdf?la=en
• Carol A. Tilt. “Corporate Responsibility, Accounting and Accountants”. Chapter 1 in “Professionals’ Perspectives of Corporate Social Responsibility” Samuel O. Idowu & Walter Leal Filho. Editors. Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2009.
• Consolidated Set of GRI Sustaınabılıty Reporting Standards 2016 Ulaşım adresi: http://www. ekvilib. org/wp-content/uploads/2018/03/GRI-standardi-2016. pdf
• Ertuna Özer, “Muhasebe Teori ve Uygulamalarından Beklentiler”, Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, Ocak 2015. s. 5-25.
• Ertuna, Özer, “Accounting Function’s Agenda for 21. Century”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayınları, Mayıs 2005.
• Ertuna, Özer, “Muhasebe İçin Yeni Ufuklar: Sosyal Muhasebe”, Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmacıları Derneği (MUFİTAD), Temmuz 2012, s. 5-18
• G4 Sustainability Reporting Guidelines: “Reporting Principles and Standard disclosures”.
• Global Reporting Initiative (GRI) Standards – Reporting on Sustainability February 2017. Ulaşım adresi: http://cdn. wsp-pb. com/jg8fkm/gri-standards-white-paper_web. pdf
• Global Reporting Initiative (GRI) Standards: “Reporting on sustainability issues that matter most”. Bu rapora şu adresten ulaşılabilir. http://cdn. wsp-pb. com/jg8fkm/gri-standards-white-paper_web. pdf
• Global Reporting Initiative (GRI) Standards: Implementation Manual. Bu rapora şu adresten ulaşılabilir. https://www. globalreporting. org/resourcelibrary/GRIG4-Part2-Implementation-Manual. pdf
• GRI Standards: “Consolidated Set of GRI Sustainability Reporting Standards”. 2016. Bu Rapora aşağıdaki adresten ulaşılabilir: http://www. ekvilib. org/wp-content/uploads/2018/03/GRI-standardi-2016. pdf
• GRI https://www. globalreporting. org/Pages/default. aspx
• https://www. globalreporting. org/resourcelibrary/GRIG4-Part1-Reporting-Principles-and-Standard-Disclosures. pdf
• IASB Work Plan 2017–2021: “Feedback Statement on the 2015 Agenda Consultation”. IFRS. November 2016. Bu rapora şu adresten ulaşılabilir: https://www. ifrs. org/-/media/project/2015-agenda-consultation/educational-materials/2016-feedback-statement. pdf?la=en
• IFRS Conceptual Framework: “Conceptual Framework for Financial Reporting” IFRS Foundation. March 2018. Bu tebliğe şu adresten ulaşılabilir: http://www. ctcp. gov. co/_files/documents/1522788753-5849. pdf
• Integrated Reporting, Corporate Governance, and the Future of the Accounting Function. Bu makaleye şu adresten ulaşılabilir: http://ijbssnet. com/journals/Vol_5_No_10_September_2014/8. pdf
• Journal of Management Studies, Special Issue: Accounting for Stakeholders, Volume 52, Issue 7, November 2015.
• Responsible Accounting for Stakeholders. Bu makaleye şu adresten ulaşabilirsiniz. https://doi. org/10. 1111/joms. 12141
• Stakeholder Inclusıon And Accountıng For Stakeholders. Bu makaleye şu adresten ulaşılabilir: https://pdfs.semanticscholar.org/0637/c5f2f3218502521a5c87f60b174174195591. pdf
• Supporting IFRS Standards: IFRS® Foundation. September 2017. Bu rapora şu adresten ulaşılabilir: https://www. ifrs. org/-/media/feature/supporting-implementation/documents/supporting-ifrs-standards-sep-2017. pdf
• Sustainability Accounting. Bu makaleye şu adresten ulaşılabilir: http://constructingexcellence. org. uk/wp-content/uploads/2015/03/sus_accounting. pdf
• Sustainability Accountıng: Brief Hıstory and Perspectives: Bu makaleye şu adresten ulaşılabilir: https://msed. vse. cz/msed_2015/article/74-Hyrslova-Jaroslava-paper. pdf
• Tarakcıoğlu Altınay, Entegre Raporlama ve Sürdürülebilirlik Muhasebesi: Bu makaleye şu adresten ulaşılabilir: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/275025
• Who and what really counts? Stakeholder prioritization and accounting for social value. Makaleye şu adresten ulaşılabilir: http://eprints. lse. ac. uk/62354/7/Hall_Who_and_what_really_counts. pdf