OSMANLI’NIN 1853’TE RUSYA’YA SAVAŞ İLAN ETMESİNDE ASKERİ DENGENİN ROLÜ

Yıl 2019, Cilt: 15 Sayı: 56, 101 - 120, 15.06.0219

Ali Balcı

Öz

Neden zayıf bir devlet olan Osmanlı İmparatorluğu, 1853’te o sırada büyük güçlerden biri
olan Rusya’ya savaş ilan etmeye karar verdi?
Kırım Savaşı konusundaki devasa literatüre
rağmen, Osmanlıların 22 Ekim 1853’teki savaş
kararının temel sebepleri hala net olarak açıklanmış değil. Bu makale, savaş kararını açıklayan bir değişken olarak Osmanlı İmparatorluğu
ile Rusya arasındaki donanma ve kara gücü
bağlamında askeri dengede 1853 yılı boyunca
yaşanan değişime odaklanıyor. Bu doğrultuda
makale, ani bir Rus saldırısına karşı Boğazların savunması, Karadeniz’de donanma dengesi ve Tuna ve Kafkas cephelerinde askeri
denge olmak üzere üç faktöre bakıyor.

Anahtar Kelimeler

1853 Kırım Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu, Rusya, Askeri Denge

Kaynakça

• BADEM, C. (2010), The Ottoman Crimean War (1853-1856), (Leiden: Brill)
• BALCI, A., KARDAŞ T., EDİZ İ. ve TURAN Y. (2018), “War Decision and Neoclassical Realism: The Entry of the Ottoman Empire into the First World War”, War in History, Doi: 10.1177/0968344518789707
• BESBELLI, S. (1977), 1853-1856 Osmanlı-Rus ve Kırım Savaşı Deniz Harekatı, (Ankara: Gnkur. Basımevi)
• BOSTAN, İ. (1996), “Gemi”, Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul, Cilt: XIV, 8-15
• CEVDET Paşa (1953), Tezakir 1-12, Yayınlayan Cavid Baysun, (Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi)
• ÇOKER, F. (1994), Bahriyemizin Yakın Tarihinden Kesitler (Ankara: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Karargâh Basımevi) DÜZCÜ, L. (2012) Yelkenliden Buharlıya Geçişte Osmanlı Denizciliği (1825-1855), Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara GAMMER, M. (1994), Muslim Resistance to the Tsar: Shamil and the Conquest of Chechnia and Daghestan, (London: Frank Cass) GOLDFRANK, D. (1994), The Origins of the Crimean War, (London: Routledge) GOOCH, B. D. (1956), “A Century of Historiography on the Origins of the Crimean War”, The American Historical Review 62 (1): 33-58 GRINEVETSKY, Sergei vd. (2015), The Black Sea Encyclopedia, (London, Springer) GÜRSAKAL, G.(2010), “Osmanlı ve Büyük Güçlerin Askeri Harcamalarına Karşılaştırmalı Bir Bakış (1840-1900)” Gazi Akademik Bakış, Cilt: 4, 115-131 HOUGHTON, J. (2012), The Navies of the World, 1835-1840, (Melbourne: Inkifingus) KARPAT, K. (2001), The Politicization of Islam: Reconstructing Identity, State, Faith, and Community in the late Ottoman State, (Oxford, Oxford University Press) KENNEDY, P. (1989), The Rise and Fall of the Great Powers, (New York: Vintage) KLAPKA, G. (1855), The War in the East: From the Year 1853 Till July 1855, (London: Chapman and Hall) KÖREMEZLI, İ. (2013), Ottoman war on the Danube: state, subject, and soldier (1853-1856), PhD Dissertation, Department of International Relations İhsan Doğramacı Bilkent University, Ankara KÖREMEZLI, İ.(2014), “Shpion vs. Casus: Ottoman and Russian Intelligence in the Balkans during the Crimean War (1853–56)”, Middle Eastern Studies, 50 (2): 192-207 KURTOĞLU, F. (1927), 1853-1855 Türk-Rus Harbi ve Kırım Seferi, (İstanbul, Devlet Matbaası) LAMBERT, A. (2016), The Crimean War: British Grand Strategy against Russia, 1853–56, (London: Routledge)
• NECHKINA, M. 1953), Russia in the Nineteenth Century, Part 1, Volume II of The History of Russia, (American Council of Learned Societies)
• ÖZCAN, B. (2012), “1853-1856 Ottoman-Russian War and Egypt State”, Ekev Akademi Dergisi, 16(51): 45-59
• ÖZCAN, B. (2008), Sinop Deniz Felaketi (İstanbul: Deniz Basımevi)
• PALMER, A. (1987), The Banner of Battle: The Story of the Crimean War, (New York: St. Martin’s Press)
• PALMER, A. (1992), The Decline and Fall of the Ottoman Empire (New York: M. Evans & Co.)
• RICH, N. (1985), Why the Crimean War?: A Cautionary Tale, (Hanover: University Press of New England)
• SAAB, A. (1977), The Origins of the Crimean Alliance., (Virginia: University of Virginia Press)
• SINGER, J. vd (1972), “Capability Distribution, Uncertainty, and Major Power War, 1820-1965”, içinde Bruce Russett (ed) Peace, War, and Numbers, (Beverly Hills: Sage): 19-48, National Material Capabilities (v5.0)
• SLADE, S. A .(1867), Turkey and the Crimean War: A Narrative of Historical Events, (London: Smith, Elder)
• SOZAEV, E., ve TREDREA J. (2010), Russian Warships in the Age of Sail, 1696-1860: Design, Construction, (Careers and Fates, Naval Institute Press)
• TEMPERLEY, H. (1934), “Stratford de Redcliffe and the Origins of the Crimean War”, The English Historical Review 49 (194): 265-298
• TEMPERLEY, H. (1934a), “The Alleged Violations of the Straits Convention by Stratford de Redcliffe between June and September, 1853.” The English Historical Review 49 (196): 657-672
• TEMPERLEY, H. (1936), England and the Near East: The Crimea (London: Longmans, Green and Co.)
• TUCKER, S C. (2009), A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, (Santa-Barbara, California: ABC Clio)
• UYAR, M. ve ERICKSON E. (2009), A Military History of the Ottomans: From Osman to Atatürks, (Santa-Barbara, California: ABC Clio)