KASVET VE KADER: MARX VE BURKE’TE TARİHSEL MİRAS

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 51, 201 - 215, 15.08.2017

Server Işık

Öz

Bu makalenin amacı Burke ve Marx’ın geçmiş, gelenek ve tarihsel mirasa yaklaşımlarını
karşılaştırmalı olarak incelemektir. Siyasal yelpazenin karşıt kutuplarında yer alan Burke
ve Marx bazı konularda benzer tespitlere sahiptiler, fakat bu tespitler onları farklı yön ve
amaçlara sevk eder. Onların geçmiş kuşakların tarihsel mirasına yaklaşımı siyaset, tarih ve
toplum teorilerinde önemli farklılıklara kaynaklık eder. Burke, geçmişin mirasının (geleneği)
insanlar için soyut akıldan daha iyi bir kılavuz olduğunu düşünürken, Marx için tarihsel miras aşılması gereken bir “karabasan”dır. Burke’e
göre geçmişi yok sayan, toplumun hafızasını silen radikal yenilikçilerin/devrimcilerin bir geleceği
olamaz. Marx ise geleceği inşa etmek için geçmişi unutmamızı, ölüleri gömmemizi ve yüzümüzü
daima geleceğe dönmemizi salık verir. Burke, daha iyi bir yaşam için ölülerle uzlaşırken,
Marx çatışır. Politik ve stratejik bir öneme haiz olan geçmişe yaklaşım ve ona karşı
takınılan tutum sağ ve solun ayrıştırılmasında da en az özgürlük, eşitlik, mülkiyet kavramları
kadar önemli bir role sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Geçmiş, Ölüler, Tarihsel Miras, Yenilik, Gelecek

Kaynakça

• AYLING, Stanley (1988). Edmund Burke: His Life and Opinions, John Murray Publishers.
• BENSAÏD, Daniel (2010). Marx Kullanım Kılavuzu (Çev. Volkan Yalçıntoklu), İstanbul: Habitus Yayınları.
• BURKE, Edmund (1992). Reflections on the Revolution in France, E. J. Payne (Ed.), Foreword and notes by Francis Canavan, Select Works of Edmund Burke, I-IV, (II, 86-365), Liberty Fund, Indianapolis.
• DERRIDA, Jacques (2001). Marx’ın Hayaletleri: Borç Durumu, Yas Çalışması ve Yeni Enternasyonal, (Çev. Alp Tümertekin), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• DUMAN, Fatih (2010). Edmund Burke: Aydınlanma Eleştirisinden Devrim Karşıtlığına, Ankara: Liberte Yayınları.
• ELIADE, Mircea (1994). Ebedi Dönüş Mitosu, (Çev. Ümit Altuğ), Ankara: İmge Yayınları.
• ELSTER, Jon ( 2004). Marx’ı Anlamak, (Çev. Semih Lim), Liberte Yayınları.
• HARRINGTON, Ralph. Burke And Revolution: Reform, Revolution And Constitutional Conservatism in The Thought of Edmund Burke. http://www.artificialhorizon.org/essays/pdf/Burke.pdf, s. 4. (Son Erişim 12. 2. 2016).
• HIMMELFARB, G. (2004). The Roads to Modernity The British, French and American Enlightenments, New York, Alfred A. Knopf.
• IŞIK, Sever (2016). Devrim ve Düzen: John Locke ve Edmund Burke’te Devrim Düşüncesi, Ankara: Kadim Yayınları,
• MACDONALD, Bradley J. (2006) Performing Marx: Contemporary Negotiations of a Living Tradition, Albany: State University of New York.
• MARX, Karl (1988). Fransa’da Sınıf Savaşımları, (Çev, Sevim Belli), Ankara: Sol Yayınları.
• MARX, Karl (2007). Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i, (Çev, Sevim Belli), Ankara: Sol Yayınları.
• MARX, Karl - Friedrich Engels, Komünist Manifesto, Ankara: Sol yayınları, 1998
• MARX, Karl (1986). Kapital: Kapitalist Üretimin Eleştirel Bir Tahlili (Çev. Alaattin Bilgi), Ankara: Sol Yayınları.
• MORLEY, Neville. “History as Nightmare”, University of Bristol, https://bristolclassics.files. wordpress.com/2013/11/history-as-nightmare.pdf
• NEOCLEOUS, Mark (2015). Canavar ve Ölü: Burke, Marx, Faşizm, (Çev. Ahmet Bekmen), İstanbul: h2o kitap.
• NISBET, Robert (2011). Muhafazakârlık: Düş ve Gerçek, (Çev. Kudret Bülbül), Kadim Yayınları, Ankara.
• ÖZCAN, Ahmet (2015). “Burke’ü Oku(yama)mak”, Modus Operandi, S. 1, s. 271-278
• PAINE, Thomas (1998). İnsan Hakları, (Çev. M. O. Dostel), İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• PERRY, Matt (2010). Marxizm ve Tarih, (Çev. Gül Tunçer), İstanbul: İletişim Yayınları.
• POCOCK, J. G. A. (1987). “Introduction”. In J. G. A. Pocock (Ed.), Reflections On the Revolution in France, Indianapolis, Hackett,
• SMITH, George H. (2016) “Thomas Paine Versus Edmund Burke”, Part 4 https://www. libertarianism.org/columns/thomas-paine-versus-edmund-burke-part-4
• TOMB, Massimiliano (2013). Marx’s Temporalities By Translated from the Italian by Peter D. Thomas and Sara R. Farris, Brill, Leiden, Boston.
• WOLLSTONECRAFT, Mary (1995). A Vindication of the Rights of Men, in a Letter to the Right Honourable Edmund Burke”, (ed.) Gregory Claeys, Political Writings of the 1790s, London: Pickering, s. 11-58.