HOCA AHMED YESEVÎ VE İSLÂM MEDENİYETİNDEKİ YERİ

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 45/46, 53 - 64, 15.12.2015

Ahmet Yıldırım

Öz

Medeniyetler içerisinde önemli yeri olan Türk ve İslam Medeniyetinin önemli şahsiyetlerden biri de Pîr-i Türkistan lakabıyla maruf Hoca Ahmed Yesevî (ö.562/1166) dir. Yesevî’nin fikriyatı ve düşünce sistemini yetiştiği kültür dünyasının manevî, sosyo-psikolojik değerler ile tarihî şartların belirlediği, kendi özgü ilke, prensip ve öğretileri oluşturmaktadır. Hoca Ahmed Yesevî`nin İslâm düşünce ve medeniyeti içerisinde etkili ve değerli olmasının pek çok sebebi bulunmaktadır. İşte bu makalede de onun fikirleriyle birlikte ve onu İslâm düşünce ve medeniyeti içerisinde etkili ve değerli kılan sebepleri üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ahmed Yesevî, İslam Medeniyeti, Yesevîlik

Kaynakça

• AHMED YESEVÎ (2009). Divân-ı Hikmet, (Haz. Hayati Bice), Ankara: Diyanet Vakfı.
• ANDRAS J. E. Bodrogligeti (1992). “Ahmad Yasavi’s consept of ‘Deftar-ı Sani” Milletlerarası Hoca Ahmet Yesevî Sempozyumu, Bildirileri, 26-27 Eylul, 1991. Ankara, s. 1-11.
• AŞIK, Nevzat (1996). “Yesevî’nin Hikmetlerine Kaynaklık Eden Hadislerin Değerlendirilmesi ve Sünnet Kültürünün Hikmetlere Tesir”, Ahmed-i Yesevî, (Haz. Mehmed Şeker, Necdet Yılmaz), Seha Neşriyat, İstanbul, s. 375-399.
• ÇALIŞKAN, İsmail (2010). “Ahmed Yesevî Düşüncesinde Kur’an’ın Yeri”, Uluslar arası Beket Ata Sempozyumu, 15-18 Eylül 2010 Atrav/Kazakistan, s. 1-7.
• ERASLAN, Kemal(1998) “Ahmed-i Yesevî”, Yesevilik Bilgisi, Ankara: Ahmed Yesevî Vakfı Yay,78-96.
• ERASLAN, Kemal (1989). “Ahmed Yesevî’nin Hayatı”, Türk Edebiyatı Dergisi, Ekim, s. 37.
• ERASLAN, Kemal (1989). “Ahmed Yesevî”, DİA, İst., II, 159-161.
• GÜNDÜZ, İrfan (1998). “Ahmed Yesevî’nin Tarikat ve İrşad Anlayışı”, Yesevilik Bilgisi, (Haz. Mustafa İsen, Cemal Kurnaz, Mustafa Tatçı), Ahmed Yesevî Vakfı Yayınları, Ankara 1998, s. 186-196.
• HAZÎNÎ (1995). Cevâhiru’l-Ebrâr min Emvâci’l-bihâr (Yesevî Menakıbnâmesi), (Neşr. Cihan Okuyucu), Kayseri Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Yayınları
• KENJETAY, Dosay (1999). “Hoca Ahmet Yesevî: Yaşadığı Devir, Şahsiyeti, Tarikatı ve Tesiri”, Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırmalar Dergisi, Aralık, yıl: 1, sayı: 2, s. 105-129.
• KENJETAY, Dosay (2003). Hoca Ahmet Yesevî’nin Ahlâk Felsefesi, Ankara: Hoca Ahmet Yesevî Ocağı Yay.
• KENJETAY, Dosay (2003). Hoca Ahmet Yesevî’nin Düşünce Sistemi, Ankara: Hoca Ahmet Yesevî Ocağı Yay.
• KÖPRÜLÜ, Fuad (1997). “Ahmed Yesevî”, İA, Eskişehir Anadolu Üniveristesi Güzel Sanatlar Fakültesi, I; 210-215.
• KÖPRÜLÜ, Fuad(1984). Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı yay., 5. Baskı.
• KURNAZ, Cemal- Tatçı, Mustafa,(1998). “Ahmed-i Yesevî Bibliyografyası”, Yesevilik Bilgisi, (Haz. Mustafa İsen, Cemal Kurnaz, Mustafa Tatçı), Ankara: Ahmed Yesevî Vakfı yay.,s. 480-508.
• OCAK ,Ahmet Yaşar (1998). “Türk Dünyasında Ahmed Yesevî ve Yesevîlik Kültürünün Yayılışı: Bir Sufî Kültürün Yeniden Güncelleşmesi”, Yesevilik Bilgisi, (Haz. Mustafa İsen, Cemal Kurnaz, Mustafa Tatçı), Ankara: Ahmed Yesevi Vakfı Yayınları, s. 311-318.
• OCAK ,Ahmet Yaşar (1996). Türk Sufiliğine Bakışlar, İstanbul:Timaş Yayınları.
• ŞEKER, Fatih (2010). İslamlaşma Sürecinde Türklerin İslam Tasavvuru, Ankara: Diyanet Vakfı yay.
• TÜRER, Osman(1996). “Hoca Ahmed-i Yesevî’nin Türk-İslâm Tarihideki Yeri ve Tasavvufî Şahsiyeti”, Ahmed-i Yesevî, Haz. Mehmed Şeker, Necdet Yılmaz), İstanbul, Seha Neşriyat, s. 223-225.
• YILDIRIM, Ahmet (2012). Hoca Ahmed Yesevî’nin Hadis Kültürü, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.