DOĞU KAVRAMI ve COĞRAFİ SINIRLARI

Yıl 2015, Cilt: 11 Sayı: 43, 153 - 163, 15.03.2015

Cevher Şulul

Öz

20. yüzyılda Batılılar tarafından icat edilen Doğu/Orta Doğu kavramı için birbirinden farklı onlarca tanım yapılmıştır. Hangi tanım dikkate alınırsa alınsın bu kavramla daha ziyade dini anlamda Müslümanların çoğunluğu oluşturduğu bölge anlatılmaya çalışılmaktadır. Ancak Coğrafi ya da siyasi anlamda bölgeler için yapılan isimlendirmede esas alınan kriterlere göre Orta Doğu diye adlandırılan bölge yeryüzünde homojenlik açısından bölge olabilecek belki de en son coğrafyadır. Buna rağmen ısrarla Orta Doğu kavramı kullanılmaktadır. Bunun da doğal olarak birtakım nedenleri vardır. Bu nedenlerin başında da bölgenin Arap/İslam kimliğini göz ardı etme, coğrafi konumu itibarıyla stratejik açıdan önemli olan bölge üzerinde hâkimiyet kurma ve zenginlik kaynaklarını sömürme amacı gelmektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğu, Batı, Orta Doğu, Coğrafi, jeopolitik, jeokültürel, oryantalizm

Kaynakça

• ARI, Tayyar, (2004). Geçmişten Günümüze Orta Doğu: Siyaset, Savaş ve Diplomasi, İstanbul: Alfa Yayınları.
• AYTEN, Adem, (2003 ). Orta Doğu Jeopolitiği, Avrasya Dosyası, -Kış, Sayı:5.
• CHOMSKY, Noam, (2003). Amerika Müdahaleciliği, Çev. Doğan Taylan-Barış Zeren, İstanbul: Toplum Yayınları.
• DAVUTOĞLU, Ahmet, (2002) Stratejik Derinlik, İstanbul:Küre Yayınları.
• DENİZ Şadiye, (2012).Orta Doğu’nun Yeniden İnşasının Yapı Bozumu: Büyük Orta Doğu Projesi Üzerine Bir Analiz, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 5 Sayı: 20, Kış:
• DİCLE, Tekkaya, (2007) Büyük Orta Doğu Projesi ve Türkiye’nin Konumu, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği Anabilim Dalı, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara,
• DURSUN, Davut, (1995). Orta Doğu Neresi, İstanbul: İnsan Yayınları.
• KASIMKÜÇÜKALP, Kasım, (2003). Edward W. Said’in Şarkiyatçılık Düşüncesinin Felsefî Arkaplanı, Uludağ Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Cilt: 12, Sayı:1.
• KAYA, Burcu Erdem, (2009). “Orta Doğu’da “Küçük” Ama “Önemli” Olabilmek: “Katar” Örneği”, Akademik Orta Doğu, Cilt 4, Sayı 1
• LAÇİNER Sedat, (2007) Orta Doğu Diye Bir Yer Var mı?, Uluslararası Hukuk-Politika, 3 (10), ,(153-155).
• MERİÇ Övünç, (2011). “Slumdog Millionaire Batı Doğu İmgesini Yeniden Üretiyor”, Erciyes İletişim Dergisi “Akademia”, Cilt (Volume): 2, Sayı (Number): 1, (106-116).
• SAID, Edward W., (2001). Şarkiyatçılık, (çev. Berna Ünler), Metis Yayınları, İstanbul-.
• ÖZLÜK, Erdem, (2007) “Orta Doğu İstisnacılığı: Sömürünün Yeni Keşif Yolu”, Akademik Orta Doğu, Cilt 2, Sayı 1, , s.146.
• ÖZTÜRK, Mustafa, (2010). “Arap Ülkelerinde Osmanlı İdaresi”, History Studies Orta Doğu Özel Sayısı / Middle East Special Issue,.
• ÖZTÜRK Mustafa, (2003). Orta Doğu (Kavram-Jeopolitik ve Sosyo- Ekonomik Durum), Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Dergisi C.1 sayı 1, Elazığ, s.254.
• SAKİN, Serdar - DEVECİ, Can, (2011). Orta Doğu Kavramı ve Sınırları Üzerine Bir Değerlendirme, History Studies ABD ve Büyük Orta Doğu İlişkileri Özel Sayısı/ Relationships of the USA and The Great Middele East Special Issue.