SÂMİHA AYVERDİ VE AHDE VEFA

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 41-42, 27 - 45, 15.12.2014

F. Cangüzel Güner Zülfikar

Öz

Çalışmamızda çağdaş kadın yazarlarımızdan Sâmiha Ayverdi’nin muhafazakârlık kavramına yaklaşımı eserlerine dayanarak incelenmektedir. Yazar hemen bütün beşerî ve sosyal bilim alanlarının/disiplinlerinin ötesinde, sahip olduğu dünya görüşü ve hayat tarzıyla muhafazakârlık kavramını açıklamıştır. Onun bakış açısından bu Batılı kavram mahiyet değiştirerek “öz”e hürmeten yaşanan bir hayat tarzı vurgusuyla ortaya çıkmıştır. Makalede Ayverdi’ye göre muhafaza edilmesi gerekenin ne olduğu tartışılmakta ve şu sorulara Ayverdi’nin eserleri kaynak alınarak cevap aranmaktadır: Dünyaya gelişin amacı nedir? Bu amaç doğrultusunda nasıl yaşanmalıdır? Toplumda kültürel devamlılığın
en önemli taşıyıcısı kimdir, nedir? Yazarın cevapları doğrultusunda muhafazakârlık görüşü açıklanmaktadır. Yazıda; ümitli, çalışkan, gayretli bir yazar olan Ayverdi’nin büyük savaşların, yeni kurulan bir devletin ve kanunlarının, ayrıca yeni devlette gerçekleşen demokrasi kesintilerinin toplum üzerindeki etkilerine dair tahlilleriyle, yaşanan sosyal ızdırap ve travmalar karşısında gösterdiği çıkış yoluna işaret edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sâmiha Ayverdi, Tasavvuf, Muhafazakârlık, Kur’an, Peygamber, Aile, Anne

Kaynakça

• AKTAŞLI, Hasan Ufuk (2011). “Türk Muhafazakârlığı ve Kemalizm: Diyalektik Bir İlişki”. Doğu Batı, sayı 58, 147-163.
• ATAY, Tayfun (2003). “Gelenekçilikle Karşı-Gelenekçiliğn Gelgitinde Türk “Gelenekçi” Muhafazakârlığı”. Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce, Cilt 5: Muhafazakârlıkiçinde (s. 154-178). İstanbul: İletişim Yayınları.
• AYVERDİ, Sâmiha (1942). Yaşayan Ölü. İstanbul: Gayret Kitabevi.
• (1977). Hâtıralarla Başbaşa. İstanbul: KubbealtıYayınevi.
• (1985). Ne İdik Ne Olduk. Ankara: Hülbe Yayınevi.
• (1999). Dile Gelen Taş. İstanbul: Kubbealtı Yayınevi.
• (2005). Mülâkatlar. İstanbul: Kubbealtı Yayınevi.
• (2006). Millî Kültür Meseleleri ve Maarif Dâvâmız(3. Baskı). İstanbul: Kubbealtı Yayınevi.
• (2010). MâbeddeBirGece (6. Baskı). İstanbul: KubbealtıYayınevi.
• (2013). O da Bana Kalsın: Röportajlar, Anketler. İstanbul: Kubbealtı Yayınevi.
• AYVERDİ, Sâmiha, EROL, Safiye, ARAZ, Nezihe & Huri, Sofi (2012). Ken’an Rifâî ve Yirminci Asrın Işığında Müslümanlık (7. Baskı). İstanbul: Kubbealtı Yayınevi.
• AZAK, Umut (2003). “Sâmiha Ayverdi.” Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce, Cilt 5: Muhafazakârlık içinde (s. 248-255). İstanbul: İletişim Yayınları.
• BORA, Tanıl & ONARAN, Burak(2003). “Nostalji ve Muhafazakârlık: ‘Mâzi Cenneti’”. Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce, Cilt 5: Muhafazakârlık içinde (s. 234-260). İstanbul: İletişim Yayınları.
• CONLEY, Dalton (2011). You May Ask Yourself: An Introduction to Thinking Like a Sociologist (2. Baskı). New York: W. W. Norton and Company.
• ÇAĞLIYAN İÇENER, Zeyneb (2012). “Ayverdi Ekolünde Muhafazakârlık, Sanat ve Estetik”. Muhafazakâr Düşünce, sayı 33-34, 1-16.
• ÇETİNSAYA, Gökhan (2003). “Cumhuriyet Türkiye’sinde ‘Osmanlıcılık’”.Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce, Cilt 5: Muhafazakârlık içinde (s. 361-380). İstanbul: İletişim Yayınları.
• KANER, Nazlı (1998). “Atatürkçülüğün Çağdaşlık Görüşü ile İslamî Geleneklerin Bir Sentezi Var mıdır? Cumhuriyet Türkiye’sinin Fikir Hayatındaki Gelişmeler: Sâmiha Ayverdi Örneği.” Atatürkçülük ve Modern Türkiye Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası Konferansı. Ankara, 22-23 Ekim 1998, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, Yayın numarası: 582.
• Kur’ân-ı Kerim ve Açıklamalı Meâli. (1988). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayını.
• TÜRKEŞ, A. Ömer (2004). “Muhafazakâr Romanlarda Muhafaza Edilen Neydi?”. Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce, Cilt 5: Muhafazakârlık içinde (s. 590-604). İstanbul: İletişim Yayınları.
• VURAL, Mehmet (2003). Siyaset Felsefesi Açısından Muhafazakârlık. Ankara: Elis Yayınları.