27 MAYIS SONRASI MİLLİYETÇİ MUHAFAZAKÂR AYDINLARIN ÖRGÜTLENME ÇABALARI ve SİYASİ GELİŞMELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: AYDINLAR OCAĞI

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 40, 107 - 134, 15.06.2014

Fatma Yurttaş Özcan

Öz

Aydınlar Ocağı, 14 Mayıs 1970 tarihinde bir kısım milliyetçi muhafazakâr aydının Türk-İslam projeksiyonu altında bir araya gelmesi ile kurulmuştur. Kurulduğu yıllardan itibaren düzenledikleri seminer, kongre ya da konferanslarla, üyesi olan ya da olmayan, dönemin sağ görüşlü aydınlarını bir araya getiren Aydınlar Ocağı, Türk siyasi hayatında da önemli etkilerde bulunmuştur. Aydınlar Ocağı’nın Türk-İslam Sentezi düşüncesi, 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası dinin devlet söylemi içerisine alınmasıyla birlikte sistemin yeniden yapılanmasında başvuru kaynağı olmuş ve bu durum Ocak’ın kuruluşundan 80’li yıllara gelene kadar yürüttüğü faaliyetler üzerinde yeterli düzeyde durulmamasına neden olmuştur. Çalışmada Aydınlar Ocağı’nın kuruluşu, 1980’li yıllara kadar yürüttüğü faaliyetler ve Türk siyasi hayatına etkileri üzerinde durulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Aydınlar Ocağı, 12 Mart 1971 Muhtırası, Milliyetçi Cephe Hükümetleri

Kaynakça

• ATILGAN, Gökhan (2002), Kemalizm ile Marksizm Arasında Geleneksel Aydınlar Yön-Devrim Hareketi, Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı (TÜSTAV) Yayınları, İstanbul.
• CİVAOĞLU, Güneri (1974), “TRT’nin Tarafsızlığı”, Tercüman Gazetesi, 6 Mart.
• DARENDELİOĞLU, İlhan E. (1968), Türkiye’de Milliyetçilik Hareketleri, Toker Yayınları, İstanbul.
• DURSUN, Çiler (2002), İdeoloji ve Özne: Türk-İslam Sentezi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dan. Türker Alkan, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı, Ankara.
• DURSUN, Davut (2003), 12 Mart Darbesi, Hatıralar, Gözlemler, Düşünceler, Şehir Yayınları, İstanbul.
• DURSUN, Davut (2005), 12 Eylül Darbesi, Hatıralar, Gözlemler Düşünceler, Şehir Yayınları, İstanbul.
• DURSUN, Davut (2008), Siyaset Bilimi, Beta Basım Yayım, İstanbul. ERİŞ, Metin (2010), Kişisel Görüşme.
• ERKAL, Mustafa (1992), “Milli Kültürü Bozma Gayretleri ve Sapmalar”, Milli Kültür Politikasındaki Yanlışlar, Ed. Ayhan Songar vd., Aydınlar Ocağı Açık Oturumlar Dizisi: 13, İstanbul, s.43-61.
• GÖZE, Ergun (1973), “Bir Koalisyonun Anatomisi”, Tercüman Gazetesi, 20 Ekim, s. 5.
• GÜNGÖR, Erol (2004), Türk Kültürü ve Milliyetçilik, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• HALE, William (1996), Türkiye’de Ordu ve Siyaset, Çev., Ahmet Fethi, Hil Yayın, İstanbul. HÜRRİYET GAZETESİ, 2 Ocak 1980.
• KABAKLI, Ahmet (1973), “Birleşiniz Artık”, Tercüman Gazetesi, 15 Kasım, s.4.
• KABAKLI, Ahmet (1973), “Milli Koalisyon”, Tercüman Gazetesi, 3 Aralık, s.4.
• KABAKLI, Ahmet (1974), “TRT ile Sohbet”, Tercüman Gazetesi, 7 Mart, s.4.
• KAFESOĞLU, İbrahim (1969a), “Hazırlık Çalışmaları”, Milliyetçi Türkiye’ye Doğru, 10-11 Mayıs 1969’da Yapılan Milliyetçiler İlmî Seminerinde Varılan Neticeler, Garanti Matbaası, İstanbul, s. 12-13.
• KAFESOĞLU, İbrahim (1969b), “Açış Konuşması”, Milliyetçi Türkiye’ye Doğru, 10-11 Mayıs 1969’da Yapılan Milliyetçiler İlmî Seminerinde Varılan Neticeler, Garanti Matbaası, İstanbul, s. 17-22.
• KAFESOĞLU, İbrahim (1984), “Türkiye’yi Bugünkü Şartlara Getiren Tarihi Gelişme”, Ülkemizi 12 Eylül’e Getiren Sebepler ve Türkiye Üzerindeki Oyunlar”, Şenay Matbaası, İstanbul, s.37-63.
• KARA, Muzaffer Ayhan (2006), Yön’ün Devrimi Devrim’in Yönü, Kırmızı Yayınları, İstanbul.
• MAZICI, Nurşen (1989), Türkiye’de Askeri Darbeler ve Sivil Rejime Etkileri, Gür Yayınları, İstanbul.
• MURAT, Sedat vd. (2008), Bir Ömrün Hikâyesi Sabahattin Zaim, İşaret Yayınları: İstanbul. ORTADOĞU GAZETESİ, 11 Kasım 1973.
• ÖZCAN, Lütfi ve Fatma YURTTAŞ (2008), “Türk Anayasalarında Cumhurbaşkanlığı Kurumu”, Türkiye Günlüğü, S.92, s.61-83.
• ÖZDEMİR, Hikmet (1986), Kalkınmada Bir Strateji Arayışı, Yön Hareketi, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• PARLA, Taha (2002), Türkiye’de Anayasalar, Genişletilmiş 3. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• SOYSAL, Mümtaz (1986), 100 Soruda Anayasanın Anlamı, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
• SUBAŞI, Necdet (2005), Ara Dönem Din Politikaları, Küre Yayınları, İstanbul.
• TAMER, Rauf (1982), “14 Mayıs Yazısı…”, Tercüman Gazetesi, 14 Mayıs.
• TANYU, Hikmet vd., (1969), “ Ahlak Anlayışımız, Türk Milliyetçiliği ve İslamiyet, Türk Milliyetçiliği Açısından Din, Türkiye’de Dini Eğitim, İslamî Ahlakın İktisadi Gelişmeye Tesiri, Milliyetçiliğimizde Din Unsuru, Bugünkü Dinî Hayatımız Meseleleri”, Milliyetçi Türkiye’ye Doğru, 10-11 Mayıs 1969’da Yapılan Milliyetçiler İlmî Seminerinde Varılan Neticeler, Garanti Matbaası, İstanbul, s. 189-215.
• TAŞÇIOĞLU, Mükerrem (1984), “Ülkemizi 12 Eylül’e Getiren Sebepler ve Türkiye Üzerindeki Oyunlar Semineri Açılış Konuşması”, Ülkemizi 12 Eylül’e Getiren Sebepler ve Türkiye Üzerindeki Oyunlar, İstanbul, s. 31-33.
• TERCÜMAN GAZETESİ, “A.P.’nin Tarihi Sorumluluğu”, 8 Ocak 1974.
• TERCÜMAN GAZETESİ, 23 Kasım 1973.
• TERCÜMAN GAZETESİ, 4 Aralık 1973 (Özel Ek)
• TERCÜMAN GAZETESİ, 5 Aralık 1973.
• TERCÜMAN GAZETESİ, 6 Aralık 1973.
• TERCÜMAN GAZETESİ, 7 Aralık 1973.
• YALÇIN, Süleyman (1988), Aydınlar Ocağı ve Türk İslam Sentezi, Aydınlar Ocağı Yayınları, İstanbul.
• YALÇIN, Süleyman (1992), “Türkiye’de Fikir Hareketleri ve Kültür Hayatımızda Aydınlar Ocağı”, Milli Kültür Politikasındaki Yanlışlar, Ed. Ayhan Songar vd., Aydınlar Ocağı Açık Oturumlar Dizisi: 13, İstanbul, s. 9-23.
• YALÇIN, Süleyman (2010), Kişisel Görüşme.
• YALÇINTAŞ, Nevzat (1992), “Önsöz”, Milli Kültür Politikasındaki Yanlışlar, Ed. Ayhan Songar vd., Aydınlar Ocağı Açık Oturumlar Dizisi: 13, İstanbul, s. 5-6.
• YALÇINTAŞ, Nevzat (2010), Kişisel Görüşme.
• YAZICI, Serap (1997), Türkiye’de Askeri Müdahalelerin Anayasal Etkileri, Yetkin Yayınları, Ankara.
• ZURCHER, Erik Jan (2004), Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, Çev. Yasemin Saner Gönen, 18. Baskı, İstanbul.