MUHAFAZAKÂRLIK OLGUSU ve AMERİKA-TÜRKİYE ÖRNEKLERİNDE DİNİ MUHAFAZAKÂRLIK

Yıl 2013, Cilt: 10 Sayı: 38, 181 - 209, 15.12.2013

Hakan Köni İshak Torun

Öz

Bu makale temel özellikleri ve farklı türleriyle muhafazakârlığı incelemekte, Türkiye ve Amerika örneklerinde dini muhafazakârlığın kürtaj, eşcinsellik, komünizm, din ve ahlak eğitimi konularındaki savunu ve icraatlarını karşılaştırmaktadır. Makalede muhafazakârlık özellikleri değişime şüpheyle bakan, akıl yerine tecrübeye önem veren, hem serbest piyasa ekonomisini hem de refah devletini destekleyen, demokrasiyle uzlaşması zaman almış, organik toplum anlayışına sahip, son olarak din ve ahlaka işlevsel ve diğer yönleri itibarıyla çok önem veren bir siyasi akım olarak ele alınmaktadır. Muhafazakârlık günümüzde kendi içinde farklılaşma eğilimine girmiş olup liberal muhafazakârlık, liberter muhafazakârlık, yeni muhafazakârlık, toplumsal muhafazakârlık, kültürel muhafazakârlık ve dini muhafazakârlık gibi türleriyle bilinir olmuştur. Amerika ve Türkiye örneklerinde dini muhafazakârlığın kürtaj, eşcinsellik, komünizm, din ve ahlak eğitimiyle ilgili oldukça benzer
politikalar takip ettiği, sadece vurgu ve kapsam noktasında bazı farklılık taşıdığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Muhafazakârlık, Dini Muhafazakârlık, Türkiye Muhafazakârlığı, Amerika Muhafazakârlığı

Kaynakça

• AKKAŞ, Hüseyin H. 2001. “Türk Modernleşme Tarihinde Muhafazakâr Düşünce,” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3(2). ARNOLD, Matthew. 1880. Mixed Essays. New York: Macmillian.
• ARNOLD, Matthew. 2006. Culture and Anarchy. O xford & N ew Y ork: O xford U niversity Press.
• AYMAN, Zehra ve Ellen Knickmeyer. 10-02-2008. “Ban on Headscarf Voted out in Turkey: Parliament Lifts 80-Year-Old Restriction on University Attire,” The Washington Post.
• BECKWİTH, Francis J. 2007. Defending Life: A Moral and Legal Case against Abortion Choice. New York: Cambridge University Press.
• BLOOM, Allan David. 1997. The Closing of the American Mind. New York: Simon and Schuster.
• BORA, Tanıl ve ONARAN Burak, 2006. “Nostalji ve Muhafazakârlık: Mazi Cenneti,” Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce (Muhafazakârlık), Cilt 5. İstanbul: İletişim.
• BORA, Tanıl. 1997. “Muhafazakârlığın Değişimi ve Türk Muhafazakârlığında Bazı Yol İzleri,” Toplum ve Bilim 74: 6-31.
• BORA, Tanıl. 2012. Türk Sağının Üç Hali: Milliyetçilik, Muhafazakârlık ve İslamcılık. 7. Baskı. İstanbul: Birikim Yayınları.
• BURKE, Edmund. 1791. An Appeal from the New to the Old Whigs. London.
• BURKE, Edmund. 1795. Thoughts and Details on Scarcity. London.
• BURKE, Edmund. 1996. “A Letter to a Member of the National Assembly,” Daniel E. Ritchie (ed.), Further Reflections on the Revolution in France. Indianapolis: Liberty Funds.
• BURKE, Edmund. 1996. “A Letter to a Noble Lord,” Daniel E. Ritchie (ed.), Further Reflections on the Revolution in France. Indianapolis: Liberty Funds.
• CARLYLE, Thomas. 1950. Latter Day Pamphlets. London.
• ÇAHA, Ömer. 2004. “Muhafazakâr Düşüncede Toplum,” Liberal Düşünce 34: 15-23.
• ÇARKOĞLU, Ali ve Binnaz Toprak. 2006. Türkiye’de Din, Toplum ve Siyaset. İstanbul: TESEV.
• ÇİĞDEM, Ahmet. 1997. “Muhafazakârlık Üzerine,” Toplum ve Bilim 74: 32-51.
• DURAL, A. Baran. 2006. “Muhafazakârlık: Düşünce Kalıbı mı, İdeoloji mi?” Muhafazakâr Düşünce 3(9-10): 55-66.
• DURHAM, Martin. 2000. The Christian Right, the Far Right and the Boundaries of American Conservatism. Manchester and New York: Manchester University Press.
• DURKHEIM, Emile. 1964. The Division of Labour in the Society. New York & London: Free Press & Collier-Macmillan. Düzce’nin Sesi, “Mecliste Homoseksüellik Önergesine Yılmaz’dan Sert Çıkış,” 29 Mayıs 2013.
• ERBAKAN, Necmettin. 1975. Maarif, İç Barış, Herkese Refah, Anahtar ve Milli Görüş- Temel Görüş. Ankara: Dağarcık.
• ERBAKAN, Necmettin. 1975. Milli Görüş. İstanbul: Dergah Yayınları.
• ERBAKAN, Necmettin. 1976. Erbakan Diyor Ki. Ankara: Milli Selamet Partisi.
• FITZJAMES, James. Liberty, Equality, Fraternity. New York: Holt & Williams.
• GÜNGÖRMEZ, Bengül. 2004. “Muhafazakar Paradigma: Dogma ve Önyargı,” Muhafazakar Düşünce 1: 11-30.
• HARRIES, Owen. 2004. “Muhafazakârlığın Anlamı,” çeviren: M. Boşnak, Liberal Düşünce 34.
• HAYEK, Friedrich von. 2004. “Neden Muhafazakâr Değilim,” Liberal Düşünce 34.
• HIRSCH, Eric Donald. 1987. Cultural Literacy: What Every American Needs to Know. Boston: Houghton Mifflin.
• HONDERICH, Ted. 1990. Conservatism. London: Hamish Hamilton.
• KURU, Ahmet T. 2006. “Representation of Secularism in Turkey: The Case of the Justice and Development Party,” M. Hakan Yavuz, The Emergence of New Turkey: Democracy and the AK Party. S alt L ake C ity: U niversity o f U tah Press.
• LECKY, William Edward Hartpole. 1903. Democracy and Liberty. New York: Longmans, Green and Co.
• LIENESCH, Michael. 1993. Redeeming America: Piety and Politics in the New Christian Right. Chapell Hill: The University of North Carolina Press.
• MAINE, Henry Sumner. 1886. Popular Government. London: John Murray.
• MANN, James. 2004. Şahinlerin Yükselişi: Bush’un Savaş Kabinesinin Gerçek Hikayesi, çevirenler: Hakan Köni,
• DURMUŞ Mehmet, ÇOBANOĞLU Çağrı. İstanbul: İlk Yayınları.
• MARSHALL, Gordon. 1999. Sosyoloji Sözlüğü, çevirenler: Osman Akınhay ve Derya Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• NISBET, Robert. 1986. Conservatism: Dream and Reality. Milton Keynes: Open University Press.
• NISPET, Robert. 1976. Twilight of Authority. London: Heinemann.
• NISPET, Robert. 1986. Conservatism: Dream and Reality. Milton Keynes: Open University Press.
• O’GORMAN, Frank. 1986. British Conservatism: Conservative Thought from Burke to Thatcher. London & New York: Longman.
• OAKESHOTT, Michael. 2001. Rationalism in Politicsand Other Essays. London: Methuen & Co.
• OAKESHOTT, Michael. 2004. “Muhafazakâr Olmak Üzerine,” Muhafazakâr Düşünce 1, çeviren. İsmail Seyrek: 56-78.
• ÖZİPEK, Berat. 2011. Muhafazakârlık, 4. Baskı. İstanbul: Timaş.
• PEELE, Gillian. 1988. “British Conservatism: Ideological Change and Electoral Uncertainty,” Brian Girvin, The Transformation of Contemporary Conservatism. London: Sage. 18-27.
• QUINTON, Anthony. 1979. The Politics of Imperfection. London & Boston: Faber & Faber. RABASA, Angel ve F. Stephan Larrabee. 2008. The Rise of Political Islam in Turkey. RAND Corporation, US National Defence Research Institute.
• RAYNOLDS, Harry D. 2009. How to Save the US. Bloomington: Universe.
• ROSSITER, Clinton. 1982. Conservatism in America. New York: Knopf.
• SAFİ, İsmail. 2005. Türkiye’de Muhafazakârlığın Düşünsel-Siyasal Temelleri ve Muhafazakar Demokrat Kimlik Arayışları. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• SCRUTON, Roger. 2001. The Meaning of Conservatism. Basingstoke: Palgrave.
• SINCLAIR, Peter. 1976. “The Economic Roles of the State,” Lord Blake ve John Patten (eds.), The Conservative Opportunity. London: Macmillian.
• SPOKES, Ann, “Social Services,” Lord Blake ve John Patten (eds.), The Conservative Opportunity. London: Macmillian.
• STOLL, Mark. 1998. “Crusaders against Communism: Witnesses for Peace,” Kevin J. Fernlund (ed.), The Cold War American West, 1945-1989. Albuquerque: University of New Mexico Press.
• TOPLIN, Robert Brent. 2006. The Right’s Political Religion. Kansas: University Press of Kansas.
• VURAL, Mehmet. 2003. Siyaset Felsefesi Açısından Muhafazakarlık. İstanbul: Elis Yayınları.
• WILLIAMS, Daniel K. 2010. God’s Own Party: The Making of the Christian Right. New York: Oxford University Press.
• WINDLE, Patricia-Baird ve Eleanor J. Bader. 2001. Targets of Hatred: Anti-Abortion Terrorism. New York: Palgrave.
• YAYLA, Atilla. Kış 2007. “Atilla Yayla ile Muhafazakârlık Üzerine,” Röportaj: Nuri Çakır, Köprü 97.
• AK Parti, “Kürtaj Aile Planlamasında Bir Yöntem Değil,” 29 Mayıs 2012, www. akparti. org.tr/site/haberler/kurtaj-aile-planlamasında-bir-yöntem-degil/26606
• Erdoğan, Recep Tayyip. “Erdoğan’dan Canlı Yayında Eşcinsellere Yasal GüvenceŞart Sözü,” http://www.youtube.com/watch?v=jX2GPQNn6Wo
• Haber ve Saire, “Eşcinseller, Vakit, Saadet Partisi, CHP, AKP…” Mayıs 2008, http://www.habervesaire.com/news/escinseller-vakit-saadet-partisi-chp-ak-parti-595.html Hürriyet, “Kürtaj Yasası Çıkaracağız,” 30 Mayıs 2012.
• Son Dakika, “Mecliste Eşcinsel Tartışma,” 29 Mayıs 2013, http://www.sondakika.com/haber/haber-mecliste-escinsel-tartisma-4679909/
• Radikal, “AKP’den Anayasa’da Eşcinsellik Vetosu: Bu Bozulma Onaylanamaz,” 22 Mayıs 2013.
• Radikal, “Zina Serbest: Kürtaj Yasak,” 3 Haziran 2012.
• Milli Nizam Partisi Programı.
• Milli Selamet Partisi Programı.
• Refah Partisi Programı.