İSLAM AHLAK FELSEFESİNDE DEĞERLER EĞİTİMİ

Yıl 2013, Cilt: 9 Sayı: 36, 41 - 66, 15.06.2013

Aygün Akyol

Öz

Aile toplumsal hayat için çok önemli bir unsurdur. Kişinin sağlıklı bir birey olarak topluma dâhil olması sağlıklı bir aile yapısına bağlıdır. Bu nedenle aile içi iletişim ve değerler eğitimi bugün daha önemli bir konu haline gelmiştir. Buna ek olarak geleneksel toplum yapısı ve değerleri değişmekte ve dönüşmektedir. Bu nedenle ahlaki değerlerdeki bu hareketlilik konusunda daha dikkatli olmak zorundayız. Yeni durumlara karşı hazırlıklı olmalı ve kendimizi yenilemeliyiz. İslam filozoflarına göre, insanın mutluluğu ruh ve beden uyumuna bağlıdır. Bu nedenle insan, ruh ve bedenden oluşan bir bütün olarak düşünülmelidir. İslam ahlak felsefesinde önemli bir düşünür olan İbn Miskeveyh, yaptığı çalışmalarında bu ahlaki tutumun nasıl kazanılacağını açıklamaktadır. Filozof, aile ve toplum içindeki tutumlarımız hakkında tavsiyelerde bulunmuştur. Ayrıca çocuk yetiştirirken dikkat edilmesi gereken konulara da değinmiştir. Filozofun fikirleri geleneğimizde aile ve değerler eğitiminin nasıl ele alındığının da önemli bir göstergesidir.

Anahtar Kelimeler

Aile, Çocuk, Ahlak, Değerler, Felsefe, İslam, İbn Miskeveyh

Kaynakça

• AKYOL, Aygün (2008/1), “Şehrezûrî ve Adalet Anlayışı”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(13).
• (2010/2), “Farabi ve İbn Sina’ya göre Mead Meselesi”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(18).
• (2011/1), Şehrezûrî Metafiziği, Ankara: Araştırma.
• (2011/2), “İbn Haldun’un İlim Anlayışında Felsefe ve Tarih Tasavvuru”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(20).
• (2012/1), “Ahlak-ı Nâsırî’de Ahlak ve Siyaset İlişkisi Sevgi Erdemi Merkezli Bir Okuma”, Değerler Eğitimi Dergisi, 10(24).
• (2012/2), “Eşlerarası İlişkilerin Çocuk Gelişimi ve Davranışlarına Etkileri”, Aile Okulu-Anne Baba Eğitimi Projesi, Çorum: Çorum Belediyesi Aile Eğitim Merkezi.
• (2012/3), “Ailede Değerler Eğitimi ve Aile Bireylerinin Davranışlarına Etkileri”, Çorum Müftülüğü Aile İrşat ve Rehberlik Bürosu. Çorum: Konferans.
• (2012/4), “Ailede Değerler Eğitimi –İslam Ahlak Felsefesi Açısından Bir Okuma” Uluslararası Değerler ve Eğitimi Sempozyumu Yayımlanmamış Bildiri Metni. 16-18 Kasım 2012. İstanbul: DEM.
• ALTINTAŞ, Ramazan (1998), “İbn Miskeveyh’in Adalet Anlayışı”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2.
• AKARSU, Bedia (1970), Ahlak Öğretileri I-Mululuk Ahlakı, İstanbul: İÜEF.
• ARISTOTELES (1975), Politika, Mete Tuncay (çev.). İstanbul: Remzi.
• (1999), Eudemos’a Etik, Saffet Babür (çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• (2007), Nikomakhos’a Etik, Saffet Babür (çev.). Ankara: Bilgesu.
• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali (1989), Eski Yunan’da Siyaset Felsefesi, Ankara: Vteori.
• ATAY, Hüseyin (1997), “Nefis”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 37(1).
• BEDEVİ, Abdurrahman (1997), “Miskeveyh”, Klasik İslam Filozofları ve Düşünceleri, M.M. Şerif (Ed). Kasım Turhan (çev.). İstanbul: İnsan Yay.
• CÜRCANİ (ts.), Kitâbu’t-Ta’rifât. Abdu’l-Münim Hafna (tahk.), Kahire: Daru’r-Reşad.
• FAHRİ, Macit (1998), İslam Felsefesi Tarihi, Kasım Turhan (çev.), İstanbul: Ayışığı Kitapları.
• (2004), İslam Ahlak Teorileri, Muammer İskenderoğlu, Atilla Arkan (çev.), İstanbul: Litera.
• FARABİ (2012), es-Siyasetü’l-Medeniyye, Mehmet Aydın, Abdulkadir Şener, Rami Ayas. (çev.), İstanbul: Büyüyen Ay.
• (1987), Fususu’l-Medenî, D.M. Dunlop (neşr.). Hanifi Özcan (çev.). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• GAZALİ (ts.), İhyâu Ulumid’d-Dîn, Ahmed Serdaroğlu (çev.). c. I. İstanbul: Bedir.
• İbn MANZUR (1990), Lisânu’l-Arap, c. 6. Beyrut: Dâru’s-Sadr.
• İbn MİSKEVEYH (1983), Ahlâkı Olgunlaştırma, A. Şener, C. Tunç, İ. Kayaoğlu, (çev.). . Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• (1319), Fevzu’l-Asgar, eş-Şeyh Tahir Efendi el-Cezairi (tahk.). Beyrut.
• (2011), “Ölüm Korkusu Mahiyeti ve Nefsin Ölümden Sonraki Durumu”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. İbrahim Aslan (çev.). 52(2).
• (2003), “Lezzet ve Elem Üzerine”, Klasik İslam Filozoflarından Felsefe Metinleri Mahmut Kaya (çev.). İstanbul: Klasik.
• İbn SÎNÂ (1298), “Fî Aksâmi’l-Ulûmi’l-Akliyye”, Tis’a Resâil, İstanbul.
• (2005), Metafizik II/Kitâbu’ş-Şifâ. Ekrem Demirli, Ömer Türker (çev.), İstanbul: Litera Yay.
• (2004), “Uyunu’l-Hikme”, İbn Sina Risaleler , Alparslan Açıkgenç, M. Hayri Kırbaşoğlu (çev.). Ankara: Kitabiyat.
• LEAMAN, Oliver (2007), “İbn Miskeveyh”, İslam Felsefesi Tarihi, S. H. Nasr, Oliver Leaman (Ed). Şamil Öçal, Hasan Tuncay Başoğlu (çev.). İstanbul: Açılım Kitap.
• PLATON (2012), Devlet, Sabahattin Eyüboğlu, M. Ali Cimcoz (çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
• (1997), Kratylos, Suat Y. Baydur (çev.). İstanbul: MEB.
• (1997), Lakhes, Şazi Kösemihal (çev.). Ankara: MEB.
• SARUHAN, Müfit Selim (2010). İbn Miskeveyh Düşüncesinde Tanrı, Âlem ve İnsan, Ankara: Yayınevi.
• (2005), İslam Ahlâk Felsefesinde Bilgi ve Hürriyet, Ankara.
• ŞEHREZÛRÎ (1993), Tarihu’l-Hukemâ Ravzatu’l-Efrah ve Nûzhetü’l-Ervah, Abdu’l-Kerim Ebu Şuveyrib (tahk.). Trablus: Cemiyyeti’d-Da’veti’l-İslamiyyeti’l- Alemiyyeti.
• (2004), Resâilü’ş-Eş-Şecereti’l-İlâhiyye fi Ulumi’l-Hakâiki’r-Rabbâniyye, Necip Görgün (tahk.), c. II. İstanbul: Elif Yay.
• ŞEREF, Abdurrahman (2012), Ahlak İlmi, Mevlüt Uyanık, Aygün Akyol (sad.). Ankara: Elis
• Tusi, Nasıreddin (2007). Ahlak-ı Nasıri, Tahir Özakkaş (ed.). Anar Gafarov, Zaur Şükürov, (çev.). İstanbul:Litera.
• TÜRKER, Ömer (2006), “Nefis”, İA, c. 32. İstanbul İSAM.
• ULUDAĞ, Süleyman (2006), “Nefis”, İA., c. 32. İstanbul İSAM.
• UYANIK, Mevlüt (1999), Bilginin İslamileştirilmesi ve Çağdaş İslam Düşüncesi, Ankara: Ankara Okulu.
• (2005), İslam Bilgi Felsefesinde Kalbin Anlaması -Gazali Örneği-, Ankara: Araştırma.
• (2007), “Bireysel Ahlak”, Teorik ve Pratik Yönleriyle Ahlak, Mevlüt
• Uyanık, .Recep Kaymakcan (Ed.). İstanbul: Değerler Eğitim Merkezi.
• (2012/1), Felsefi Düşünceye Çağrı, Ankara Elis.
• (2012/2). “İslami İlim Kavramsallaştırması”, Çağdaş İslam Bilimine Giriş, ed.: Mevlüt Uyanık, Fecr Yay., Ankara 2011.