MODERNİTEYE KARŞI MODERNİST MUHAFAZAKARLIK: T.S. ELİOT'IN SANAT ANLAYIŞI

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 33-34, 17 - 32, 15.12.2012

Mustafa Zeki Çıraklı

Öz

Bu makale T.S. Eliot’ın sanat ve gelenek hakkındaki görüşlerini ele almaktadır. Moderniteye karşı geleneği önceleyen Eliot’ın modernizmi sanatsal modernizmdir, bunalım ve belirsizlikten mustarip insanlık durumunu yansıtmak için bir enstrüman olarak kullanılmıştır. Eliot modernizmi, modernite sempatisine değil, eserlerinde kullandığı ve açıkladığı sıradışı tekniklere işaret etmektedir. Ona göre sanat, parçalanmış modern bireye gelenekle bağını restore ederek birlik ve bütünlük duygusu kazandırabilir bunun yanı sıra yaşamına bir anlam katabilir. Çözülen Hıristiyan Batı uygarlığında seküler sanat bunu başaramaz, çünkü kökenleri evrenin merkezine insanı koymuş ve onu bir değer kaynağı yapmış olan hümanizmaya dayanmaktadır. Eliot’a göre, sanatın görevi Tanrı ve kutsalla ilişkinin mümkün olduğunu duyumsatmaktır. Bununla birlikte, Eliot’ın gelenekçiliği, dünün idealize edilmesi ve geçmiş özlemi değildir. Geleneğe bağlı olma, dinamizme ve canlılığa işaret eder ve Eliot’a göre, gerçek özgünlük ancak gelenek içinde kalarak ve onu sürdürerek, onu yeniden üreterek mümkün olabilir. Sanatçının öznel deneyimi ancak evrenseli de yansıtabildiği oranda değer kazanabilir.

Anahtar Kelimeler

Modernite, Modernizm, Sanat ve Edebiyat, Gelenek, Bireysel Yeti

Kaynakça

• ACKROYD. Peter, (1993), T.S. Eliot. London: Penguin.
• BEHR, Caroline, (1983), T.S. Eliot, A Chronology of His Life and Works, Hong Kong: MacMillan.
• BERGSON, Henry, (1986), Ahlak İle Dinin İki Kaynağı, Çev. Mustafa Şekip Tunç, İstanbul: M.E.B.
• BLOOM, H., (1985), (Ed.), Modern Critical Views, New York: Chelsea House.
• BRADBROOK, M.C., (1950), T.S. Eliot, London: British Council & Longman.
• BUSH, Ronald, (1985), T.S. Eliot. A study in Character and Style, Oxford: Oxford University Press.
• ÇIRAKLI, M. Zeki, (2001), T.S. Eliot’ın Oyunları’nda Metafizik Gerçeklik, Yüksek Lisans Tezi, SBE, Erzurum.
• ______, (2005), “Eliot Amerika’dan İngiltere’ye Niçin Göç Etmişti,” Hece, Sayı 102, Haziran, ss. 22-27.
• ELIOT, T.S., (1982), Selected Poems (Notes by Michael Herbert). Hong Kong: Longman.
• ______, (1969), Murder in the Cathedral London: Faber & Faber.
• ______, (1972), The Family Reunion, London: Faber & Faber.
• ______, (1965), Cocktail Party, London: Faber & Faber.
• ______, (1954), The Confidential Clerk, New York: Harcourt Brace.
• ______, (1959), The Elder Statesman, London: Faber & Faber.
• ______,, (1988), Notes towards the Definition of Culture, London: Faber & Faber.
• ______, (1951), Selected Essays, London: Faber & Faber.
• ______, (1960), The Sacred Wood, London: Methuen Co. 1 td.
• ______, (1987), Denemeler, Çev. Akşit Göktürk, İstanbul: Ala Yayınlan.
• ______,, (1988), Denemeler, Çev. Halit Çakır, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• ______, (1990), Edebiyat Üzerine Düşünceler. Çev. Sevim Kantarcıoğlu, An-kara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• EMDEN, Joan Van, (1985), The Metaphysical Poets, Hong Kong: MacMillan.
• GARDNER, Helen, (1950), The Art of T.S Eliot, New York: E.P Dutron & Co. Inc.
• HOWARTH, Peter, (2006), “Eliot in the underworld: The Politics of Frag-mentary Form,” Textual Practice, 20 (3), ss. 441-458.
• JAIN, Manju, (1992), TS. Eliot and American Philosophy, Cambridge: Camb-ridge University Press.
• KANTARCTOĞLU, Sevim, (1981), T.S. Eliot'in Şiirlerinde Kendini Gerçek-leştirme Teması, Ankara: Kültür Bakanlığı.
• KARI, Daven M., (1990), TS. Eliot's Dramatic Pilgrimage. New York: Edwin Mellen.
• KENNER, Hugh, (1985), The Invisible Poet, London: Methuen Co. Ltd.
• ________, (1962), (Ed.), A Collection of Critical Essays, Englewood Cliffs, N.J.: Prentice Hall.
• KOSECKY, R., (1972), T.S. Eliot's Social Criticism, New York: Farrar & Straus.
• KIMBALL, Roger, (1999), "A Craving for Reality" A Criterion. Issue 2 (Octo-ber),ss.18-26.
• MALAMUD, Randy, (1992), T.S. Eliot's Drama, New York: Greenwood Press.
• MATTI HESSEN, F.O., (1959), The Achievement of T.S. Eliot, New York: Galxy.
• MISRA, K.S., (1981), Twentieth Century English Poetic Drama, New Delhi: Vicas Publications.
• OLNEY, J., (1988), (Ed.), Essays from Southern Review, Oxford: Clarendon Press.
• PINION, F.B., (1986), A T.S. Eliot Companion, Life and Works, London: MacMiilan.
• RAFFEL, B., (1991), T.S. Eliot, New York: Contimum Publications.
• SIGG, E., (1989), The American T.S. Eliot, Cambridge: Cambridge University Press.
• SCRUTON, Roger, (2003), “T.S. Eliot as Conservative Mentor,” The Intercol-legiate Review, Fall.
• SMITH, Carol H., (1963), T.S. Eliot 's Dramatic Theory and Practice, Princeton: Prin-ceton University Press.
• SCIALABBA, George, (2010), “The Critic as Radical,” The Ammerican Conservative, December.
• SMITH, G., (1996), (Ed.), T.S. Eliot and the Use of Memory, Lewisburg: Lewis Back-nell University Press