POTESTAS ve POPULUS ARASINDAKİ MESAFE DARALIRKEN

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 31, 199 - 222, 15.03.2012

Fatih Ertugay

Öz

Bu çalışmada, modern siyaset biliminin bazı aslî kavramlarından hareketle Türk siyasetinde son dönemlerdeki kimi yapısal ve zihinsel dönüşümler, siya-set ve toplum ilişkisi bağlamında ele alınacaktır. Batı’da modernleşme ile birlikte meşruluğun yegâne kaynağı olan halk (populus), Cumhuriyet dönemi Türk siyasal düşüncesinde de meşruluğun kaynağı haline gelmiştir. Ancak bir farkla ki, iktidarın ondan türetildiği, başka bir ifade ile yönetimin/kullanımın ne adına olacağı sorusunun cevabı olan bir gerçeklik değil, bizzat devlet tarafından inşa edilen; ahlak, görev ve amaçlar etrafında biçimlendirilen persona civitatis topluluğu olarak kabul edilen bir halk vardır. Dolayısı ile de populus’un bu şekilde değerlendirilmesi onunla doğrudan ilişkili diğer iki kavramın potestas ve auctoritas’ın da paralel bir anlam kaymasına ve pratiğine uğramasına yol açmıştır. Son dönemde Türkiye’de yaşanan bir dizi siyasal, sos-yal ve yapısal-zihinsel değişim, söz konusu kavramları yerli yerine oturtma açısından önemli bir imkân sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İktidar, Meşruiyet, Halk, Kriz, Cumhuriyet

Kaynakça

• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali ve KÖKER, Levent, İmparatorluktan Tanrı Devletine, 6. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 2006.
• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali, Kent Devletinden İmparatorluğa, 5. Baskı, İmge Kita-bevi, Ankara, 2006.
• AKAL, Cemal Bali, İktidarın Üç Yüzü, 3. Baskı, Dost Kitabevi, Ankara, 2005.
• APTER, David A., The Politics of Modernization, University of Chicago Press, Chi-cago, 1965.
• BARRY, Norman P., Modern Siyaset Teorisi, Çev. Mustafa Erdoğan ve Yusuf Şahin, 2. Baskı, Lİberte Yayınları, Ankara, 2004.
• COŞKUN, Vahap, Ulus Devletin Dönüşümü ve Meşruluk Sorunu, Liberte Yayınları, Ankara, 2009.
• ÇETİN, Halis, Modernleşme Krizi İdeoloji ve Ütopya Arasında Türkiye, Orion Yayınevi, Ankara, 2007.
• KAHRAMAN, Hasan Bülent, Türk Siyasetinin Yapısal Analizi I, Kavramlar Kuramlar Kurumlar, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2008.
• KALAYCIOĞLU, Ersin, “1960 Sonrası Türk Politik Hayatına Bir Bakış: Demokrasi Neo-Patrimonyalizm ve İstikrar, içinde Türkiye’de Politik Değişim ve Mo-dernleşme, Der. Ersin Kalaycıoğlu ve Ali Yaşar Sarıbay, 3. Baskı, Alfa Ak-tüel, İstanbul, 2007.
• ÇAYLAK, Adem ve ERTUGAY, Fatih, “Türkiye’de Modernleşen “Siyasal Sağ”ın Temel Dinamikleri Çerçevesinde Ak Parti’nin (AKP) Eleştirel Analizi, Türkiye Günlüğü 96/Kış 2009.
• KÖKER, Levent, Modernleşme Kemalizm ve Demokrasi, 10. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2007.
• PARLA, Taha, Türkiye’de Siyasal Kültürün Resmi Kaynakları/Cilt I Atatürk’ün Nutku, 3. Baskı, Deniz Yayınları, İstanbul, 2008.
• PARLA, Taha. Türkiye’de Siyasal Kültürün Resmi Kaynakları/Cilt 3, Kemalist Tek-Parti İdeolojisi ve CHP’nin Altı Oku, 3. Baskı, Deniz Yayınları, İstanbul, 2008.
• POGGİ, Gianfranco, Modern Devletin Gelişimi Sosyolojik Bir Yaklaşım, Çev. Şule Kut ve Binnaz Toprak, 3. Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., İstanbul, 2005.
• ROTHBAR, Murray N., “Devletin Anatomisi”, Liberal Düşünce, Sayı 34, Güz 2004.
• SMITH, G. W., “Siyasal Yükümlülük”, Çev. Bülent Peker ve Nevzat Kıraç, içinde Blackwell’in Siyasal Düşünce Ansiklopedisi, II. Cilt, Ed. David Miller vd., Ümit Yayıncılık, Ankara, 1994.
• TURAN, İlter, “Türkiye’de Siyasal Kültürün Oluşumu”, içinde Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, Der. Ersin Kalaycıoğlu ve Ali Yaşar Sarıbay, 3. Baskı, Alfa Aktüel, İstanbul, 2007.
• ULLMANN, Walter, Principle of Government and Politics in The Middle Ages, Met-huan, Londra, 1966.
• VERGİN, Nur, Siyasetin Sosyolojisi Kavramlar, Tanımlar, Yaklaşımlar, 6. Baskı, Doğan Kitap, İstanbul, 2008.