NURETTİN TOPÇU’NUN FELSEFESİNDE “İSYAN AHLÂKI”

Yıl 2009, Cilt: 5 Sayı: 19-20, 79 - 90, 15.03.2009

Hüseyin Karaman

Öz

Bu çalışmada, Cumhuriyet dönemi Türkiyesi’nin önemli fikir ve aksiyon adamlarından biri olan Nurettin Topçu’nun “isyan ahlâkı” anlayışını ele aldık. Topçu, felsefî sisteminin özgün yanlarından birisi olan “isyan ahlâkı” konusunu, başta doktora çalışması olmak üzere, birçok yazısında ele almıştır. İlk bakışta birbirinden ayrı ve uzlaşmaz gibi gözüken “isyan” ve “ ahlâk” kavramlarını farklı bir boyutta birleştirmiştir. Ona göre isyan, iradenin, sonsuza ulaşmak ve onunla birleşmek için önüne çıkan her engeli reddetmesine yönelik bir harekettir. “İsyan ahlâkı” ise, söz konusu hedefe ulaşmak için sonlu ve geçici olan şeyleri reddeden sorumluluk bilincidir. Bu isyan hareketi en iyi ifadesini Hallâc‐ı Mansûr’un Allah’tan başka hakikat olmadığını vurgulamak için söylemiş olduğu “ene’l‐hakk” sözünde bulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Nurettin Topçu, İsyan, Ahlâk, İsyan Ahlâkı, Ahlâk Hareketi, Rousseau, Stirner, Schopenhauer

Kaynakça

• Âkif, M. (1990). Safahat, Haz. M. Ertuğrul Düzdağ, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Karaman, H. (2000). Nurettin Topçu’da Ahlâk Felsefesi, İstanbul, Dergâh Yayınları.
• Kök, M. (1995). Nurettin Topçu’da Din Felsefesi, İstanbul, Dergâh Yayınları.
• ________,. (1998). “Önsöz”, Nurettin Topçu, İsyan ahlâkı, İstanbul, Dergah Yayınları.
• Mollaer, F. (2007). Anadolu Sosyalizmine Bir Katkı, İstanbul, Dergâh Yayınları.
• Topçu, N. (1997). Türkiyenin Maarif Davası, İstanbul, Dergah Yayınları.
• ________, (1998a). İsyan ahlâkı, Çev. Mustafa Kök ve Musa Doğan, İstanbul, Dergâh Yayınları.
• ________, (1998b). İradenin Davası / Devlet ve Demokrasi, İstanbul, Dergâh Yayınları.
• ________, (1998c). Mehmet Akif, İstanbul, Dergah Yayınları.
• ________, (1998d). Kültür ve Medeniyet, İstanbul, Dergah Yayınları.
• ________, (1998e). İslâm ve İnsan / Mevlâna ve Tasavvuf, İstanbul, Dergah Yayınları.
• ________, (2005). ahlâk, İstanbul, Dergah Yayınları.