MUHAFAZAKÂRLIK: DÜŞÜNCE KALIBI MI, İDEOLOJİ Mİ?

Yıl 2006, Cilt: 2 Sayı: 9-10, 55 - 66, 15.09.2006

A. Baran Dural

Öz

Gerek Türk Muhafazakârlığı gerekse Batı muhafazakârlığı, kendisini modernizme karşı konumlandırır ve gerçekten de, “modernizmin yıkıcı etkileri” şeklinde klişelendirebilecek bir terminolojiyle, modernizmin de kurgusal alanını terketmeyi kabullenmeyerek içinde yaşadığı çağı eleştirir. Ne var ki, bu ikili ilişki sayesinde modernitenin kültürel alanda yarattığı boşluk ve hasarları onarıp, kendi tezlerini sunarken, modernizmi de tersten onaylamış ve topluma onaylatmış bulunur.
Muhafazakârlar bu yolla, ilk etapta kapıdan kovduğu aydınlanma ve modernite teorilerini reform vasıtasıyla yeniden kurgulayarak, “bacadan” içeri almış olurlar. Batı muhafazakârlığında söz konusu yöntem, “Doğru Aydınlanma” şeklinde kodlanır. Türk Muhafazakârlığı’nda ise aynı yönelim, “Millî kültür, uluslararası medeniyet/ özde Türk kalıp, Avrupa’nın teknolojisini almak ve bu teknolojiyi Türk terbiyesinden geçirerek modernizmin yıkıcı tesirlerinden uzaklaşan bir kalkınmacılığa ulaşmak” iddialarıyla formüllendirilir.

Anahtar Kelimeler

Muhafazakârlık, Batı muhafazakârlığı, Doğu muhafazakârlığı, modernizm, Edmund Burke, aydınlanma, ideoloji

Kaynakça

• BORA, Tanıl (1997), “Türk Muhafazakârlığında Bazı Yol İzleri”, (Toplumbilim-67, İstanbul).
• BOTTOMORE, Tom-NISBET, Robert (1990), Sosyolojik Çözümlemenin Tahlili (Verso, İstanbul).
• BURKE, Edmund (1960), Jacobinism (The University of Michigan Press, Ann Arbour).
• COBBAN, Alfred (1929), Edmund Burke and The Revolt Against the Eihghteenth Century (London, yayıncısı yok).
• ÇİĞDEM, Ahmet (1997), “Muhafazakârlık Üzerine”, (Toplumbilim-74, İstan-bul).
• DUBİEL, Helmut (1998), Yeni Muhafazakârlık Nedir? (İletişim, İstanbul).
• GIDDENS, Anthony (1991”), Modernity and Self-Identity (Stanford, California).
• HIRSCHMAN, Albert Q. (1994), Gericiliğin Retoriği (İletişim, İstanbul).
• KEKES, John (1998), A Case For Conservatism (Cornell University Press, Ethaca-London).
• KIRK, Russel (1985), The Conservative Mind (Regnery,Washington).
• MERİÇ, Cemil (1986), Kültürden İrfana (İnsan, İstanbul).
• SCRUTON, Roger (2002), The Meaning of Conservatism (St. Augustine’s Press, Indiana).
• VURAL, Mehmet (2003), Siyaset Felsefesi Açısından Muhafazakârlık (Elis, An-kara).