SÜREKLİLİK VE DEĞİŞİM ARASINDA AHMET HAMDI TANPINAR

Yıl 2005, Cilt: 1 Sayı: 4, 37 - 56, 15.04.2005

Tuncay İmamoğlu

Öz

Ahmet Hamdi Tanpınar, eserleriyle olduğu kadar şahsiyeti ve yaşama tarzı ve bütün bunların arka planında sahip olduğu entelektüel derinlikle, yakın dö­nem Türk edebiyatının önemli şahsiyetleri arasında yer alır. O, Türk Edebiya­tında romanları, şiirleri ve edebî tenkitçiliğiyle tanınmaktadır. Tanpınar'ın ro­manları ve makaleleri incelendiğinde onun çok zengin bir bilgi birikimine sahip olduğu görülür. Tanpınar, musikiden güzel sanatlara, tarihten sosyolojiye ve psikolojiden felsefeye birçok konuyla ilgilenmiştir. Çok yönlü bir sanatkar ve in­ce ruhlu bir düşünce adamı olan Tanpınar, romanlarında ve makalelerinde kül­tür ve toplum felsefesiyle ilgili sorunları çeşitli şekillerde ele almış ve tartış­mıştır. Tanpınar değişime açık bir düşünür olmakla birlikte muhafazakâr yönü ağırlıkta olan bir entelektüeldir. Bu makalemizde onun süreklilik ve değişimle ilgili düşüncelerini ortaya koymaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Süre, Bergson, zaman, kültür, değişim, süreklilik, batılı­laşma, muhafazakârlık

Kaynakça

• Aydın, Mehmet. Alemden Allah'a, İstanbul, 2000. Aydın, Mehmet. Niçin?, İstanbul, 2002.
• A.Baki Güçlü, Erkan Uzun, Serkan Uzun, Ümit Hüsrev Yolsal, Felsefe Sözlüğü, Ankara, 2002.
• Bergson, Henry. Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri, çev. Mustafa Şekip Tunç, İstanbul, 1997.
• Bergson, Henry. Yaratıcı Tekâmül, çev. Mustafa Şekip Tunç, İstanbul, 1986. Berkes, Niyazi. Türkiye'de Çağdaşlaşma, İstanbul, tarihsiz.
• Capelle, Sokrates'ten Önce Felsefe I, çev. Oğuz Özügül, Kabalcı yay, İstanbul, 1994. Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yay. İstanbul,1999
• Cobb, John B., Griffin,David Ray. Process Theology, The Westminster Press, 1976.
• Demiralp, Oğuz. "Ahmet Hamdi Tanpınar", Modernleşme ve Batıcılık, III, İletişim yay. ed. Uygur Kocabaşoğlu, İstanbul, 2002.
• Demiralp,Oğuz. "Aydaki Adam", Bir Gül Bu Karanlıklarda Tanpınar Üzerine Yazılar, Haz. Abdullah Uçman, Handan İnci, Kitabevi, İstanbul, 2002.
• Kafadar, Osman. Türkiye'de Kültürel Dönüşümler ve Felsefe Eğitimi, İstanbul, 2000.
• Kahraman, Hasan Bülent. "Yitirilmemiş Zamanın Ardında: Ahmet Hamdi Tanpınar ve Muhafazakâr Modernliğin Estetik Düzlemi", Doğu Batı, sayı:11, Ankara, 2000.
• Kerman, Zeynep. Tanpınar'ın Mektupları, Hazırlayan, Zeynep Kerman, Dergah Yayınları, İstanbul, 1992
• Köroğlu, Erol. "Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Zaman Anlayışı", Cogito, Sayı.11, İstanbul, 1982.
• Mardin, Şerif. Türk Modernleşmesi, İstanbul, 1997.
• Nietzsche, Friedrich. Yunanlıların Trajik Çağında Felsefe, çev. Nusret Hızır, Kabalcı yayınları, İstanbul, 1992
• Okay, Orhan. Ahmet Hamdi Tanpınar, Şule yay. İstanbul, 2000.
• Ortaylı, İlber. İmparatorluğun En Uzun Yılı, İstanbul, 2000.
• Tanpınar, 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul, 2001. Tanpınar, Edebiyat Üzerine Makaleler, İstanbul, 1998 Tanpınar, A.Hamdi. Hikayeler, İstanbul, 1991.
• Tanpınar, Mahur Beste, İstanbul, 1995. Tanpınar, Mücevherlerin Sırrı, İstanbul, 2002.
• Tanpınar, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, İstanbul, 1992.
• Tanpınar, Sahnenin Dışındakiler, İstanbul, 1990. Tanpınar, Yahya Kemal, İstanbul, 1995.
• Tanpınar, Şiirler, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2002. Topçu, Nurettin, Bergson, İstanbul, 1968.
• Tunç, Mustafa Şekip, Bergson ve Kudret-i Ruhiye'ye Dair Birkaç Konferans, İstan­ bul, 1339.
• Uçman, Abdullah., İnci, Handan. "Kitap Üzerine Birkaç Söz", Bir Gül Bu Karanlık­ larda Tanpınar Üzerine Yazılar, haz. Abdullah Uçman, Handan İnci, Kitabevi, İstanbul, 2002.
• Ülken, Hilmi Ziya. Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul, 1992.
• Vorlander, Karl. Felsefe Tarihi, çev. Mehmet İzzet, Orhan Saadeddin, sadeleştiren, Yüksel Kanar, İz yayınalık, İstanbul, 2004
• Yazır, Elmalı Hamdi, "Dibace", Paul Janet, Gabriel Seailles, Metalip ve Mezahip Me­tafizik ve İlahiyat, çev. Elmalı Hamdi Yazır, Eser neşriyat, İstanbul, 1978.