MODERNLEŞME ve KÜRESELLEŞME BAĞLAMINDA VAROLUŞUN TOPLULUKSAL DİNAMİKLERİ

Yıl 2004, Cilt: 1 Sayı: 2, 11 - 32, 15.10.2004

Cevat Özyurt

Öz

Topluluk, post-modernizm tartışmaları, ulusal kalkınmacı anlayışın gerilemesi ve küresel sosyal ilişkilerin yoğunlaşmasıyla birlikte, sosyal bilimlerde yeniden temel kavramlar, olgular arasında yer almaya başlamıştır. Bu makalede modern ve küresel dönemde toplulukların durumu ve dönüşüm olgusu ile sosyolojik düşüncede topluluk düşüncesinin evrimi analiz edilmektedir. Çalışmamız, topluluk(cemaat) ve toplumu(cemiyet) birbirinin anti-tezi olarak kabul eden sosyoloji geleneğindeki genel görüşün aksine, insanın farklı ihtiyaçlarına karşılık veren her iki toplumsallık biçiminin bir arada var olduğunu/var olabileceğini ortaya koymaktadır. Her iki toplumsallık biçiminin olumlu ve olumsuz yönleri vardır. Tarihsel duruma bağlı olarak, bazen topluluk bazen de toplum ilişkileri/kurumları daha etkin görünebilir. İçinde bulunduğumuz süreç ibrenin topluluklar lehine döndüğünü ve toplumsal alanda bir çözülmenin/normsuzlaşmanın yaşandığını göstermektedir. Bu değişim yeni kaygılar ve yeni umutlar doğurmuştur. Geleceğin kestirilebilmesi için, analizimizde, topluluk ve toplum’un son iki yüzyıllık tarihi seyrine genel bir bakış gerekli görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Topluluk (Cemaat), Topluluk Sosyolojisi (Cemaat Sosyolojisi), Modernlik ve Topluluk, Küreselleşme ve Topluluklar, Göçmen Toplulukları, Topluluk ve Toplum (Cemaat ve Cemiyet), Modern Topluluklar, Ulus Topluluklar, Toplulukların Çözülmesi, Güven ve Topluluk Arayışı, Topluluklar Topluluğu

Kaynakça

• Anderson, B. (1995) Hayalî Cemaatler, Çev. İ. Savaşır, İstanbul, Metis Yayınları.
• Appaduari, A. (1990) “Disjuncture and Difference in the Global Cultural Economy", Global Culture, ed. M. Featherstone , London, Sage Publication, p. 295-310.
• Arendt, H. (1994) İnsanlık Durumu, Çev. B. S. Şener, İstanbul, İletişim Yayınları.
• Bauman, Z. (1998) Postmodern Etik, Çev. A. Türker, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• -------------- (1999) Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları, Çev. A. Yılmaz, İstanbul, Ayrıntı .. Yayınları.
• -------------- (2000) Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, Çev. İ. Türkmen, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• --- (20001a) Parçalanmış Hayat, Çev. İ. Türkmen, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• --- (2001b) Community; Seeking Safety in an Insecure World, Oxford, Polity Press.
• Coleman, J. S. (1966) "Community Disorganization", Contemporary Social Problems, Ed. R. K. Merton, R. A. Nisbet, Harcourt, Brace and World Inc. p. 670-722.
• Etzioni, A. (2001) “On Ending Nationalism", Internationale Politik und Gesellschaft = International Politics and Society, 2001/2, p. 144-153.
• Faist, T. (2003) Uluslararası Göç ve Ulusaşırı Toplumsal Alanlar, Çev. A. Z. Gündoğan, C. Acar, İstanbul, Bağlam Yayınları.
• Fromm, E. (1979) Hürriyetten Kaçış, Çev. A. Yürükan, İstanbul, Tur Yayınları.
• Fukuyama, F. (1994) Tarihin Sonu ve Son İnsan, Çev. Z. Dicleli, İstanbul, Simavi Yayınları.
• Gellner, E. (1992) Uluslar ve Ulusçuluk, çev. B. Ersanlı-Behar, G. Göksu-Özdoğan, İs tanbul, İnsan.
• Giddens, A. (1998) Modernliğin Sonuçları, Çev. E. Kuşdil, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• Hall, S. (1998a) "Yerel ve Küresel: Küreselleşme ve Etniklik"; Kültür, Küreselleşme ve Dünya-Sistemi, Der. A. D. King, Çev. G. Seçkin, Ü. H. Yolsal, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, 39-61.
• --------- (1998b) “Eski ve Yeni Kimlikler, Eski ve Yeni Etniklikler”, Kültür Küreselleşme ve Dünya Sistemi, ed. A. D. King, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, ss. 63-96.
• İnsel, A. (2000) “Tikelci Evrensellik Mümkün mü?", E. Laclau, Evrensellik, Kimlik ve Özgürleşme, İstanbul, Birikim Yayınları, ss.7-14.
• Kastoryano, R. (2000) Kimlik Pazarlığı, Çev. A. Berktay, İstanbul, İletişim Yayınları. Kymlicka, W. (2004) Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş, çev. E. Kılıç, İstanbul, Bilgi Üni. Yayınları.
• MacIver, R.M.; Page, C. H. (1994) Cemiyet-I, Çev. A. Kurtkan, İstanbul, MEB.
• Nisbet, R. A. (1966) The Social Tradition, New York, Basic Books Inc.
• Poggi, G. (1991) Çağdaş Devletin Gelişimi, Çev. Ş. Kut. B. Toprak, İstanbul, Hürriyet Vakfı Yayınları.
• Sarıbay, A.Y. (2000) “Küreselleşme, Postmodern Uluslaşma ve İslam", Global-Yerel Eksende Türkiye, Der. E. F. Keyman, A. Y. Sarıbay, İstanbul, Alfa, s. 212-230.
• Schnapper, D. (1995) Yurttaşlar Cemaati, Çev. Ö. Okur, İstanbul, Kesit Yayınları.
• Tiryakiyan, E. A. (1997) “The Wild Card of Modernitiy”, Deadalus, Spring-1997, p.147-181. Touraine, A. (2000a) Modernliğin Eleştirisi, Çev. H. Tufan, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• --------------- (2000b) Eşitliklerimiz ve Farklılıklarımızla birlikte Yaşayabilecek Miyiz?, Çev. O. Kunal, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• Wagner, P. (1996) Modernliğin Sosyolojisi, Çev. M. Küçük, İstanbul, Sarmal Yayınları. Waters, M. (1995), Globalization, London, Routledge.
• Weber, M. (1978) Economy and Society, Vol 1, Berkeley, University of California.
• ------------- (1993) Sosyoloji Yazıları, Çev. T. Parla, İstanbul, Hürriyet Vakfı Yayınları.
• Yelken, R. (1999) Cemaatin Dönüşümü, Ankara, Vadi Yayınları.