SİYASAL ALANDA KAVRAMSAL DEĞİŞİMİN İZLERİ: BİRİNCİ MECLİS İLE İKİNCİ MECLİS TUTANAKLARI ÖZELİNDE BİR SÖYLEM ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 58, 129 - 150, 15.06.2020

Hazan Güler Sarı

Öz

Söylem toplumsal, siyasal ve kültürel bir formdur. Söylem, siyasi gelişmelerin etkisi altında bağlam ve kullanım anlamında farklılıklar gösterebilmektedir. Türk siyasal hayatındaki dönüşümlerin izi hukuki, iktisadi, sosyolojik olarak pek çok açıdan incelenmiş olsa da bu çalışmada değişimin yansımaları dilsel açıdan, hermenötik bilimsel anlayış çerçevesinde ele alınmıştır. Siyasi tarihimizde önemli bir kopuşu ve yeniden var oluşu temsil eden 1920’ler başlangıcında hem politik hem de toplumsal hayat için anahtar niteliği taşıyan irade kavramı özelinde bir söylem analizi yapılmıştır. Söz konusu analiz, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açıldığı ilk dönem ile Cumhuriyet’in ilanı beraberindeki ikinci dönem tutanaklarında belirlenen temalar kapsamında ve dönemler arası karşılaştırmalar yoluyla gerçekleştirilmiştir. Meclis tutanakları kaynakların doğrudan taranmasıyla değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu noktada Birinci ve İkinci Türkiye Büyük Millet Meclisi dönemlerinde milli irade kavramının hangi bağlamlarda kullanıldığı; kavrama atfedilen değerler ile kavramla ilişkilendirilen hususların değişime uğrayıp uğramadığı soruları yanıtlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Birinci TBMM, İkinci TBMM, meclis tutanakları, milli irade, söylem

Kaynakça

• Ball, T.; James F. ve Russell L. H. (1989). Political Innovation and Conceptual Change, Cambridge: Cambridge University Press.
• Connolly, W. E. (1993). The Terms of Political Discourse, Third Edition, Oxford & Cambridge: Blackwell.
• Corcoran, P.E. (1990). “Language and Politics”, içinde David L. Swanson and Dan Nimmo (der.), New Directions in Political Communication, 51-85.
• Farr, J. (1989). “Understanding Conceptual Change Politically”, içinde Terence Ball; James
• Farr ve Russell L. Hanson (der.) Political Innovation and Conceptual Change, Cambridge: Cambridge University Press, 24-49.
• Gadamer, H. G. (1995). “Hermeneutik”, Hermeneutik (Yorumbilgisi) Üzerine Yazılar, Doğan Özlem (der. & çev.), Ankara: Ark Yayınevi.
• Gal, S. (2006). “Language, Its Stakes and Its Effects”, içinde Robert E. Goodin (der.). The Oxford Handbooks of Political Science, Oxford: Oxford University Press.
• Güngör, S. (2014). “Türk Siyasetinde Dil Kullanımı: Siyasal Parti Liderlerinin TBMM Grup Konuşmalarında Siyasal Söylem Analizi”, Yasama Dergisi, No: 26, 65-88.
• Michaels, L. ve Christopher R. (1980). The State of Language, California: The University of California Press.
• Mill, J. S. (1977). “Use and Abuse of Political Terms”, Essays on Politics and Society, Routledge and Kegan Paul: University of Toronto Press, 1-14.
• Norberg, J. (2015). “Concepts, Political”, The Encyclopaedia of Political Thought, First Edition, Michael T. Gibbon (der.), New Jersey: John Wiley & Sons, Ltd., 1-12.
• Ornatowski, C. M. “The Idea of Politics in ‘Political’ Rhetoric”, Forum Artis Rhetoricae, Special issue on “Politics and Political Activity”. April-June 2012/2, 7-21.
• Rorty, R. (1967). The Linguistic Turn, Chicago: University of Chicago Press.
• Rousseau, J.J. (1994). Toplum Sözleşmesi, (Vedat Günyol, çev.), İstanbul: Adam Yayınları.
• Tunaya, T. Z. (2016). Türkiye’de Siyasal Gelişmeler (1876-1938): Kanun-ı Esasi ve Meşrutiyet Dönemi, 4. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Turan, R. (1995). “Milli İrade ve Amasya Mülakatı”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 11 (31): 287-293.
• Van D., Teun A. (2001). “Critical Discourse Analysis”, The Handbook of Discourse Analysis, Deborah Schiffrin, Deborah Tannen ve Heidi E. Hamilton (der.), New Jersey: Blackwell Publishers Ltd., 352-372.
• Van D.- Teun A. (2004). “Text and Context of Parliamentary Debates”, Cross-Cultural perspectives on Parliamentary Discourse, Paul Bayley (der.), Amsterdam: John Benjamins Publishing Company, 339-372.
• Willıams, R. (2016). Anahtar Sözcükler, Savaş Kılıç, (çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.