MODERNLEŞMENİN HALLERİ: MODERN VE YARIMODERN ARASINDA KATILIM

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 60, 212 - 227, 15.03.2021

M. Murat Özkul

Öz

Bu çalışmanın esas amacı artık bütün varlığı ile hayatlarımızı dolduran siyaset etme, siyasal katılım, noksan modernliği anlatan bir kavramlaştırma olarak yarı modern toplum üçlemesinin anlaşılır bir betimlemesini yapmaktır. Çalışma bu amaçla; yarı modern toplumun temel siyasal alan karakteristiklerini, modern siyaset ve onun inşa ettiği siyasal insanın yakın dönem görüngüsü olan kitle toplumu/kitle bireyi üzerinden tartışmaktadır. Machivalleşme temayülü ile birlikte Batı düşüncesi, modern siyasetin felsefesinde
paradigmal bir değişikliğe giderek insanın mutluluğunu sağlayacak bir aygıt olarak kabul gören siyaseti insansızlaştırmaya başlamıştır. On altıncı ve on dokuzuncu yüzyıllar arasındaki tartışmaların yirminci yüzyılda sistemli siyasal ideolojilere dönüştürülürken basit birkaç kavram, sınırlı (tek tip işleyen) bir mantıksal kurgu ile siyasal insan açıklanmaya çalışılmıştır. İnsanlığın tüm kadim medeniyetler boyu siyasal, sosyal, sivil kazanımları total illüzyonlar marifeti ile düzleştirilerek insanlık hafızası silinmek istenmiştir. Bunda siyasetin, diğer birçok kurum ve kavram gibi modernite varsayımları ekseni etrafında yeni görevler üstlenmesinden kaynaklandığı açıktır. Modernite inşa edici bir projeye dayanırken, yedeğine aldığı siyaset ile de toplumsal mühendislikçi bir projeksiyonu nasıl geliştirdiğinin izleri bu çalışmada takip edilmiştir/ sürülmüştür. Aydınlanmanın övdüğü insan bugün, katılım hakkını ve özgürlüğünü elinden kimin ve hangi gerekçelerle aldığını bilememektedir.

Anahtar Kelimeler

Yarı Modern Toplum, Siyasal Katılım, Demokrasi Teorisi, Kamusal Alan, Sivil Toplum

Kaynakça

• Aslan, M. (1989). “Eski İran Devlet Geleneği ve Siyasetnameler”. Sosyoloji Dergisi. Cilt 3, Sayı: 1. İstanbul. ss.231-262.
• Aktay, Y. (1999). “Aklın Sosyolojik Soykütüğü: Soy Akıldan Tarihsel ve Toplumsal Akla Doğru”. Toplum ve Bilim. Sayı: 82. İstanbul. ss.103-113.
• Beck, U. (1999). Siyasallığın İcadı. (Çev. N. Ünlüer). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Canatan, K. (2014). İslâm Siyaset Düşüncesi ve Siyasetnâme Geleneği. İstanbul: Doğu Kitabevi. Ergin, S. (1993). Modern Amerikan Şiirinde Yabancılaşma. İzmir: Ege Üniversitesi.
• Giddens, A. (1991). “Jürgen Habermas”. (Çev. E. Hamzaoğlu), Çağdaş Temel Kuramlar. (Ed. Q. Skinner), Ankara: Vadi Yayınları. ss. 129-147.
• Guenon, R. (1999). Modern Dünyanın Bunalımı. (Çev. M. Kanık). Bursa: Verka Yayınları.
• Göle, N. (2000). İslam ve Modernlik Üzerine Melez Desenler. İstanbul: Metis Yayınları.
• Therborn, G. (1996). “Modernlik Yoluyla Modernliğe Gidilen Yollar”. Postmodernizm ve İslam ve Küreselleşme ve Oryantalizm. (Der. A. Topçuoğlu, Y. Aktay). Ankara: Vadi Yayınları, ss. 57-80.
• Tolan, B. (1980). Toplumların Bunalımı: Anomi ve Yabancılaşma. Ankara: A.İ.T.İ.A. Yayınları.
• Yücekök, A. (1987). Siyasetin Toplumsal Tabanı. Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları.