SOL VE SOSYALİZM KARŞISINDA EROL GÜNGÖR: YOL DERGİSİ YAZILARI ÇERÇEVESİNDE BİR İNCELEME

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 64 - Gelenekten Geleceğe Bir Aydın: Erol Güngör, 111 - 124, 13.12.2023

Cenk Beyaz

Öz

Bu çalışmada Erol Güngör’ün Yol Dergisi’nde kaleme aldığı 31 yazısı ve 4 tercümesi, Yol Dergisi’nin 7 Haziran 1962 ve 3 Ağustos 1966 tarihleri arasında yayın hayatını sürdürdüğü dönem çerçevesindeki bağlamı göz önünde bulundurularak incelenmektedir. Dönemin önde gelen dergilerinden biri olan Yön ile zıtlık teşkil eden Yol Dergisi, yayınlandığı süre içerisinde dönemin siyasi ve toplumsal bağlamı açısından sağ ve muhafazakar yazarlara ev sahipliği yapmıştır. Erol Güngör de genç bir akademisyen olarak hocası Mümtaz Turhan ile Yol Dergisi’nde düzenli bir şekilde fikir yazıları kaleme almıştır. Erol Güngör’ün 28 Aralık 1965’te başlayan 3 Ağustos 1966’da son bulan yazıları bu araştırmanın veri kaynağını teşkil etmektedir. Bu yazılar, Erol Güngör’ün fikir çerçevesi ve dönemin bağlamı açısından incelenmektedir. Bu minvalde 27 Mayıs 1960’taki darbe ile 12 Mart 1971’deki muhtıra arasında geçen süre zarfında vuku bulan siyasi, toplumsal, ekonomik ve benzeri olaylar dikkate alınarak Erol Güngör’ün kaleme aldığı yazıları dönem ile ilişkili bir biçimde değerlendirilmektedir. Erol Güngör’ün milli ve manevi değerleri temel alarak sol ve sosyalist düşünceye ve aktörlere eleştirel bir tavır sergilemesi yazılarındaki ortak özelliklerdendir. Bilhassa dönemin ve tarafların, iç ve dış siyasetin etkisiyle antikomünizm temalı hakim söylem etrafında kümelendiği, bu çerçevede ise sol ve sağ gibi genel bir kutuplaşma halinin mevcut olduğu görülmektedir. Bu dönem içerisindeki gidişat ve devam eden gerilim, Türkiye’yi yeni bir darbe sürecine götürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Erol Güngör, Sol, Sosyalizm, Yol Dergisi, Antikomünizm

Kaynakça

• 1) Güngör, E. (28 Aralık 1965). “İki Ünlü Sosyalistin Otopsisi”. Yol. Sayı 3. s. 9-10.
• 2) Güngör, E. (5 Ocak 1966). “Değişen Dünyada İdeolojilerin Durumu”. Yol. Sayı 4. s. 4.
• 3) Güngör, E. (12 Ocak 1966). “Sovyet İmparatorluğu ve Sömürge Entellektüelleri”. Yol. Sayı: 5. s. 4.
• 4) Güngör, E. (18 Ocak 1966). “Geri Kalmış Aydınlar”. Yol. Sayı: 6. s. 4.
• 5) Güngör, E. (26 Ocak 1966). “Meyhane Filozofları”. Yol. Sayı: 7. s. 4.
• 6) Güngör, E. (1 Şubat 1966). “Dış Politika Reçeteleri”. Yol. Sayı: 8. s. 4.
• 7) Güngör, E. (8 Şubat 1966) “Hangisi Daha Şerefli?”. Yol. Sayı: 9. s. 4.
• 8) Güngör, E. (15 Şubat 1966) “Aydınlara Hitap Etmek”. Yol. Sayı: 10. s. 4.
• 9) Güngör, E. (22 Şubat 1966) “Milli Şuur ve Gençlik Terbiyesi”. Yol. v 11. s. 4.
• 10) Güngör, E. (1 Mart 1966) “Hep Aynı Hikaye”. Yol. Sayı: 12. s. 4.
• 11) Güngör, E. (8 Mart 1966) “Özgürlük Avukatları”. Yol. Sayı: 13. s. 4.
• 12) Güngör, E. (15 Mart 1966) “Dışarıdakiler ve İçeridekiler”. Yol. Sayı: 14. s. 4.
• 13) Güngör, E. (22 Mart 1966) “Bir Acı Hikaye”. Yol. Sayı: 15. s. 4.
• 14) Güngör, E. (29 Mart 1966) “Sosyalist Gerçekçiliğin Geri Tepişi”. Yol. Sayı: 16. s. 4.
• 15) Güngör, E. (6 Nisan 1966) “Gençler”. Yol. Sayı: 17. s. 4.
• 16) Güngör, E. (13 Nisan 1966) “Son Kongre ve Rus Komünist Partisinin Problemleri”. Yol. Sayı: 18. s. 4.
• 17) Güngör, E. (20 Nisan 1966) “Dağ Bir Fare Doğurdu”. Yol. Sayı: 19. s. 4.
• 18) Güngör, E. (26 Nisan 1966) “Türkiye’de Çağdaş Düşünce”. Yol. Sayı: 20. s. 4.
• 19) Güngör, E. (3 Mayıs 1966) “Atın Dişleri”. Yol. Sayı: 21. s. 4.
• 20) Güngör, E. (10 Mayıs 1966) “Parti Rehber Olunca”. Yol. Sayı: 22. s. 4.
• 21) Güngör, E. (18 Mayıs 1966) “Tercüme Faciaları”. Yol. Sayı: 23. s. 4.
• 22) Güngör, E. (25 Mayıs 1966) “Bir Ülke Bağımsız Oluyor”. Yol. Sayı: 24. s. 4.
• 23) Güngör, E. (1 Haziran 1966) “Bir Tercüme Faciası (Nietzsche Tercümeleri)”. Yol. Sayı: 25. s 4.
• 24) Güngör, E. (8 Haziran 1966) “Aldatmaca”. Yol. Sayı: 26. s. 4.
• 25) Güngör, E. (15 Haziran 1966) “Politika ve Politikacılar”. Yol. Sayı: 27. s. 4.
• 26) Güngör, E. (22 Haziran 1966) “Kurutulan Kaynaklar”. Yol. Sayı: 28. s. 4.
• 27) Güngör, E. (29 Haziran 1966) “Kanun ve Laiklik”. Yol. Sayı: 29. s. 4.
• 28) Güngör, E. (6 Temmuz 1966) “Türk Dilini Kurtarınız”. Yol. Sayı: 30. s. 4.
• 29) Güngör, E. (13 Temmuz 1966) “Yeni Bir Dış Yardım Şekli”. Yol. Sayı: 31. s. 4.
• 30) Güngör, E. (13 Temmuz 1966a) “Bugünkü Rus Edebiyatı-I” (ter.). Yol. Sayı: 31. s. 11.
• 31) Güngör, E. (20 Temmuz 1966) “Ortadoğu Teknik Üniversitesi ve Amerikan Uşaklığı”. Yol. Sayı: 32. s. 4.
• 32) Güngör, E. (20 Temmuz 1966a) “Bugünkü Rus Edebiyatı-II” (ter.). Yol. Sayı: 32. s. 11.
• 33) Güngör, E. (27 Temmuz 1966) “Preuves’e Cevap”. Yol. Sayı: 33. s. 4.
• 34) Güngör, E. (27 Temmuz 1966a) “Bugünkü Rus Edebiyatı-III” (ter.). Yol. Sayı: 33. s. 13.
• 35) Güngör, E. (3 Ağustos 1966) “Bugünkü Rus Edebiyatı-IV” (ter.). Yol. Sayı: 34. s. 13.