BÜYÜYEN BİR HUKUK SORUNSALI: İSLAMOFOBİ

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 66 - Türkiye'nin Fikir Dergileri, 342 - 362, 20.07.2024

Hasan Doğan

Öz

İslamofobi ve İslam karşıtlığı, derin tarihi kökler üzerinde dezenformasyona dayalı biçimde varlığını
sürdüren zihinsel bir hastalıktır. Ötekine karşı tahammülsüzlük ve nefretten beslenmektedir. Bu zihni
probleme karşı elde edilen birtakım kazanımlara rağmen İslamofobi, dünya genelinde etki alanını
genişletmeye devam etmektedir. Yükselen şiddet eğilimi ve artan nefret söylemini engelleyebilmek
için çok yönlü bir mücadeleye ihtiyaç bulunmaktadır. Bu çerçevede İslamofobinin, diğer disiplinler
gibi hukukun da temel bir meselesi olarak ele alınması gerekmektedir. İnsan haklarını ve küresel
barışı tehdit eden bu büyük tehlikeye karşı hukuk merkezli değerlendirmeler yapmak, İslamofobi
ve İslam karşıtlığı ile mücadelede hukuktan ve hukukun verdiği imkanlardan yararlanmak ihmal
edilmemesi gereken bir zarurettir.
Bu çalışmada İslamofobiye dair yakın geçmişte yaşanan kavramsal ve kurumsal dönüşüm ele alınacak,
İslamofobinin aynı zamanda temel bir hukuk sorunsalı olarak değerlendirilebilmesinin zemini
sorgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler

İslamofobi, Nefret Suçları, Irkçılık, Hukuk, Ayrımcılık

Kaynakça

• Almanya Federal İçişleri ve Yurt Bakanlığı,
• “Müslüman Düşmanlığına Karşı Bağımsız Uzmanlar Raporu- Müslüman Düşmanlığı Almanya Bilançosu 2023 Yılı Kapanış Raporu Özeti, familie redlich AG – Agentur für Marken und Kommunikation, Berlin 2023.
• https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/kurzmeldungen/DE/2023/06/dik-uem.html “Politisch Motivierte Kriminalität”, Berlin 2018-2022 Raporları.
• https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/downloads/DE/veroeffentlichungen/2019/pmk-2018. pdf?__blob=publicationFile&v=2
• https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/downloads/DE/veroeffentlichungen/2020/pmk-2019. pdf?__blob=publicationFile&v=6
• https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/downloads/DE/veroeffentlichungen/2021/05/ pmk-2020-bundesweite-fallzahlen.pdf?__blob=publicationFile&v=5
• https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/downloads/DE/veroeffentlichungen/nachrichten/ 2022/pmk2021-factsheets.pdf?__blob=publicationFile&v=2#:~:text=Die%20PMK%- 2DFallzahlen%20des%20Jahres,Phänomenbereich%20PMK%20%2Dnicht%20zuzuordnen% 2D.
• https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/downloads/DE/veroeffentlichungen/nachrichten/ 2023/05/pmk2022-factsheets.pdf?__blob=publicationFile&v=5
• Almanya Federal Meclisi,
• https://dserver.bundestag.de/btd/20/067/2006790.pdf
• https://dserver.bundestag.de/btd/20/080/2008016.pdf
• https://dserver.bundestag.de/btd/20/092/2009262.pdf
• Ataman, H. (2012). Nefret Suçlarını Farklı Yaklaşımlar Çerçevesinden Ele Almak: Etik, Sosyo-Politik ve Bir İnsan Hakları Problemi Olarak Nefret Suçları, Nefret Söylemi ve/veya Nefret Suçları (Derleyen: Yasemin İnceoğlu), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi – HUDOC, https://hudoc.echr.coe.int/fre?i=001-230858
• Avrupa Birliği Adalet Divanı - CURIA, https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=280183&pageIndex= 0&doclang=EN&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=6251657
• Aydos, S. S. & O. S. Aydos, (2019). “Yeni Medyada Nefret Söylemi ve Nefret Söyleminden Doğan Hukukî Sorumluluk”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXIII, Y., Sayı 2.
• Bertelsmann Stiftung,
• https://www.bertelsmann-stiftung.de/de/themen/aktuelle-meldungen/ 2015/januar/religionsmonitor
• Birleşmiş Milletler, https://unric.org/en/human-rights-council-condemns-the-burning-of-thequran- as-a-religious-hate-act/
• Brandeilig,
• https://brandeilig.org/category/brandeilig/year/2024/ Bundeskriminalamt,
• “Politisch motivierte Kriminalitaet im Jahr 2022 – Bundesweite Fallzahlen” Raporu, 21.04.2023.
• CAIR California,
• https://ca.cair.com/sfba/news/cair-received-staggering-2171-complaints-over- past-two-months-as-islamophobia-anti-palestinian-hate-spin-out-of-control/ Collectif ContrelL’Islamophobie en Europe,
• Rapport Annuel du CCIE sur l’Islamophobie en Europe pour l’année 2023, Şubat 2024. Centraal Bureau voor de Statistiek,
• https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/statistische-trends/2022/gediscrimineerd-gevoeld-? onepage=tru
• Commission Nationale Consultative des Droits de l’Homme, https://www.cncdh.fr/publications/rapport-2021-sur-la-lutte-contre-le-racisme-lantisemitisme- et-la-xenophobie