The Method of Reading Calamities from The Perspective of Risale-i Nur

Yıl 2023, Sayı: 3, 44 - 69, 31.12.2023

Abdullah Usame Korkut

Öz

In the tradition of Islamic thought, many studies on the “method of reading calamities” have been put forward based on revelation. One of these works is the Risale-i Nur, authored by Said Nursî. Although not in a systematic way, the works include many principles, wisdom and maslahats related to calamities, spread throughout the texts due to the context. These texts are not only theoretical principles but also realistic suggestions and solutions in the form of “calamity management” that are functional in practical life. In short, the works are not based on establishing a cause-and-effect relationship between events, but on a true tawhidic understanding of “what does the Creator want to tell us with this calamity?”. This way of reading and understanding, which the author presented in the difficult conditions of the period, has been and continues to be a “consolation booklet” for his friends and other victims of calamity. In the content of the study, an answer will be sought to the question of “how to look at calamities through the lens of the Qur’an and Sunnah”, and the basic principles related to calamities will be included in the Risale-i Nur works. In addition to these, the purposes and benefits of calamities will be revealed as conveyed from the works, and finally, some recommendations will be conveyed as advice to those who are exposed to calamities.

Anahtar Kelimeler

Calamity, Trouble, Tawhidic Understanding, Risale-i Nur, Said Nursî

Risale-i Nur Nazarıyla Musibetleri Okuma Usulü

Öz

İslam düşünce geleneğinde “musibetleri okuma usulü” ile ilgili vahiyden mülhem birçok çalışma ortaya konmuştur. Bu çalışmalardan birisi de Said Nursî’nin müellifi olduğu Risale-i Nur’lardır. Eserlerde sistematik bir şekilde olmasa da bağlam gereği metinlere yayılmış şekilde musibetlerle ilgili birçok ilke, hikmet ve maslahata yer verilmiştir. Bu metinler birer teorik ilke olmanın yanında, bir anlamda pratik hayatta işlevsel olan “musibet süreci yönetimi” şeklinde realist öneri ve çözümlerdir. Hülasa olarak eserlerde olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisi kurularak değil, gerçek bir tevhid anlayışı ile “bu musibet ile yaratıcı bize ne anlatmak istiyor?” şeklinde bir ibret usulü okuma tarzı mevcuttur. Müellifin dönemin zorlu şartlarında sunduğu bu nazar ve okuma usulü, çevresindeki dostlarına ve sair musibetzedelere bir “teselli kitapçığı” hükmünde olmuş ve hâlihazırda da olmaya devam etmektedir. Çalışma muhtevasında “Kur’an ve sünnet gözlüğüyle musibetlere nasıl bakılmalı” sorusuna cevap aranacak, Risale-i Nur eserleri özelinde musibetlerle ilgili temel ilkelere/prensiplere yer verilecektir. Bunların yanında musibetlerin gayeleri ve faydaları eserlerden nakledildiği şekilde ortaya konacak, son olarak da musibete maruz kalanlara tavsiye niteliğinde birtakım öneriler aktarılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Musibet, Said Nursî, Tevhid Nazarı, Risale-i Nur, Bela.

Kaynakça

• Abdürrezzâk b. Hemmâm, Ebû Bekr b. Nâfi‘ es-San‘ânî el-Himyerî. Musannef. Beyrut: y.y., h. 1403.
• Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî. Keşfü’l-Hafâʾ ve Müzîlü’l-İlbâs ʿAmme’ştehere Mine’l-Eḥâdîs̱ʿAlâ Elsineti’n-Nâs. Kahire: y.y., h. 1351.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsned. nşr. Şuâyb Arnavutî. Beyrut: Muessetu’r-Risâle, 2001.
• Alpsoy, Said. Bela ve Musibet Niçin Gelir? Nasıl Korunulur? y.y., Umran Yayınları, 2014.
• Bezzâr, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. Abdilhâliḳ el-Basrî. Müsned. Medine: y.y., 2009.
• Buhari, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî. Sahih. nşr. Mustafa Dîb Buğâ. Beyrut: Dâru’l-İbn Kesir, 1987.
• Buladı, Kerim. Musibet ve İmtihan. y.y.: Kayıhan Yay, 2021.
• Coşkun, İbrahim. İlahi Adalet ve Engelli Bireyler. İstanbul: Kitap Dünyası, 2016.
• Çağrıcı, Mustafa. “Musibet”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 31/255-256. İstanbul: TDV Yayınları, 2020.
• Çevik, İsmail. “Musibet Kavramının Etimolojisi ve İtikadi-Ameli Sonuçları”. Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi 6/1 (2020), 271-300.
• Çöpür, Mü’mı̇n. İmam Mâtürîdî’ye Göre Musı̇betler Karşısında İnsanın Konumu. Balıkesir, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahmân b. el-Fazl. Sünen. nşr. Hüseyin Selim Esed. Suudi Arabistan: y.y., 2000.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. Sünen. nşr. Şuâyb Arnavutî. y.y.: Daru’r-Risaletu’l-‘Alemiyye, 2009.
• Genç, İsmail. Kur’an’da Musibet. Şırnak: Şırnak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019. Görmez, Mehmet. İslam’da Zor Zamanlar Bir Okuma Usulü. Ankara: Otto Yayınları, 2021.
• İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Ahmed el-Büstî. Sahih. nşr. Şuâyb Arnavutî. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1993.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. Sünen. y.y.: Dâru’l-Risaletu’l-Alemiyye, 2009.
• İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec. Musibetlere Sabretmek, çev. Cihan Varlı. İstanbul: İ’tisam Yayınları, t.y. Kara, Necati “Kur’an ve Sünnette Belâ – Musibet” Ekev Akademi Dergisi (1998), 33-58.
• Karagöz, İsmail. Kur’an’a Göre Musibetler Açısından İnsan ve Toplum. y.y.: Çelik Yayınları, 1996.
• Kaya, Fatih. Kurana Göre Musibet ve Sebepleri. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
• Koçak, Zeki. “Müslümanlar Musibetler Karşısında Nasıl Davranmalı?” Diyanet İlmi Dergi 56/3 (2000), 937-980. Müftüoğlu, Mehmet. “Kur’an-ı Kerim’e Göre Bela ve Musibetler Karşısında İnsanın Durumu ve Manevi Değerlerin Önemi”. İslâm Rumeli Araştırmaları Dergisi 3/5 (2020), 8-27.
• Münzirî, Ebû Muhammed Zekiyyüddîn Abdülazîm b. Abdilkavî b. Abdillâh. et-Tergīb ve’t-terhîb. Beyrut: y.y., 1968.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. Sahih. nşr. Muhammed Fuâd Abdulbâki. Beyrut: Darü’l-İhyai’t-Türasi’l-Arabî, t.y.
• Nursî, Said. Asâ-yı Mûsâ. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2014.
• Nursî, Said. Barla Lahikası. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2013.
• Nursî, Said. Emirdağ Lahikası. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2013.
• Nursî, Said. İçtima-i Dersler. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2013.
• Nursî, Said. İşâratü’l-İ’câz. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2011.
• Nursî, Said. Kastamonu Lahikası. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2019.
• Nursî, Said. Lem’alar. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2013.
• Nursî, Said. Mektubat. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2013.
• Nursî, Said. Mesnevi-i Nuriye. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2013.
• Nursî, Said. Muhakemat. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2014.
• Nursî, Said. Müdafalar. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2014.
• Nursî, Said. Sikkei-i Tasdik-i Gaybî. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2013.
• Nursî, Said. Sözler. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2013.
• Nursî, Said. Şualar. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2014.
• Nursî, Said. Tarihçe-i Hayat. İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2013.
• Özarslan, Selim. Musibet ve İmtihan. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2012.
• Özdemir, Faruk. Kur’an’da Musibetler İnsanın Sorumluluğu ve Sünnetullah. Ankara: Araştırma Yayınları, 2021.
• Özdemir, Metin. İlahi Adalet ve Rahmet Penceresinden Kötülük ve Musibetler. Ankara, DİB Yayınları, 2020.
• Öztürk, Mecit Ömür. Dervişin Teselli Koleksiyonu 3. İstanbul: Hayykitap, 2023.
• Öztürk, Mecit Ömür. Dervişin Teselli Koleksiyonu. İstanbul: Hayykitap, 2019.
• Râgıb el-İsfahânî. el-Müfredât fî Garîbi’l-Kurʾân. Mansure: Mektebetu’l-Feyyad, 2009.
• Taberânî, Ebü’l-Kāsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb. Mu’cemu’l-Kebir. Musul: y.y., 1983.
• Tartusi, Abdulhalim. Bela ve Musibetle İmtihan. İstanbul: Karınca Kitap, 2016.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd). Sünen. nşr. Ahmed Muhamed Şâkir. Beyrut: Dâru’l-İhyâ-i Turâsi’l-Arabî, 1994.