The Problem of Evil and Muhammad Iqbal's Approach to This Problem

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 78 - 88, 31.12.2021

Alper Korkmaz

https://doi.org/10.33817/muhakeme.1002685

Öz

The logical inconsistency between the good, powerful, knowledgeable God and the existence of evil in the world constitutes the starting point of the problem of evil. Based on this problem, there are those who try to prove the non-existence of God, and there are also those who try to prove his wickedness or weakness, not his absence. Some theists try to answer them. These answers are attempts to solve the problem of evil in favor of theism, the term of which is theodicy. Muhammad Iqbal, as a Muslim thinker, also dealt with the problem of evil and proposed a solution in this regard that puts the freedom of beings in the foreground. In doing so, he made an original change to the theistic design of god. With this change, the god of theism can no longer be described as de facto but as potentially omnipotent.

Anahtar Kelimeler

God, evil, theism, atheism, theodicy

Kötülük Problemi ve Muhammed İkbal’in Bu Probleme Yaklaşımı

Öz

Tanrı’nın iyi, güçlü, bilgili oluşu ve dünyada kötülüğün bulunuşu arasında mantıksal bir tutarsızlık olması, kötülük probleminin çıkış noktasını oluşturur. Bu problemden hareketle Tanrı’nın yokluğunu kanıtlamaya çalışanlar olduğu gibi, yokluğunu değil ama kötülüğünü yahut güçsüzlüğünü kanıtlamayı deneyenler de vardır. Bazı teistler bunlara cevap vermeye çalışırlar. Bu cevaplar kötülük problemini teizmin lehine çözme girişimleridir ki bu girişimin terim olarak ifadesi, teodisedir. Muhammed İkbal de Müslüman bir düşünür olarak kötülük problemini ele almış ve bu konuda, asıl olarak varlıkların özgürlüğünü ön plana çıkaran bir çözüm önermiştir. O, bunu yaparken, teistik tanrı tasarımında özgün bir değişiklik yapmıştır. Bu değişiklikle teizmin tanrısı artık fiilen değil, potansiyel olarak her şeye gücü yeten diye nitelenebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Tanrı, kötülük, teizm, ateizm, teodise

Kaynakça

• Albayrak, Mevlüt, Felsefe ve Din - Din Felsefesine Giriş, (Ankara: Asil Yayınları, 2007).
• Aydın, Mehmet S., Alemden Allah’a, (İstanbul: Ufuk Kitap, 2002).
• Cevizci, Ahmet, Felsefe Terimleri Sözlüğü, (İstanbul: Paradigma Yayınları, 2000).
• Coşkun, Berrak, Hannah Arendt’te Radikal Kötülük Problemi, (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013).
• Çınar, Aliye, “Leibniz’de Kötülük Problemi ve Teodise”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (2005).
• Dawkins, Richard, Kör Saatçi, çev. Feryal Halatçı, (Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, 2008).
• Freud, Sigmund, Bir Yanılsamanın Geleceği, çev. H. Zafer Kars, (İstanbul: Kaynak Yayınları, 1995).
• Gazali, “Mümkün Dünyaların En İyisi”, Klasik ve Çağdaş Metinlerle Din Felsefesi, çev. Cafer Sadık Yaran, (Samsun: Etüt Yayınları, 1997).
• Gökberk, Macit, Felsefe Tarihi, (İstanbul: Remzi Kitabevi, 1985).
• Günbulut, Şükrü, Küçük Felsefe Tarihi, (İstanbul: Zepros Yayınları, 2016).
• H. Madden, Edward, “Farklı Açılardan Kötülük Problemi”, çev. Sami Şekeroğlu, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21 (2009).
• Haklı, Şaban, “Kötülük Problemi, Yaklaşımlar ve Eleştiriler”, Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi 2 (2002). Hume, David, Din Üstüne, çev. Mete Tuncay, (Ankara: İmge Kitabevi, 1995).
• İkbal, Muhammed, Aşk ve Tutku - On Uzun Manzume, haz. Celal Soydan, (Ankara: Akçağ Yayınları, 1999).
• İkbal, Muhammed, İslam’da Dini Düşüncenin Yeniden İnşası, çev. Rahim Acar, (İstanbul: Timaş Yayınları, 2013).
• İkbal, Muhammed, Lale-i Tur - Dörtlükler, çev. Murat Sürmen, (İstanbul: Bakış Yayınları, 2004).
• İkbal, Muhammed, Şarktan Haber (Zebur-i Acem – Peyam-i Maşrık), haz. Ali Nihat Tarlan, (İstanbul: Sufi Kitap, 2006).
• İkbal, Muhammed, Yansımalar - Gençlik Notları, çev. Halil Toker, (İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2007).
• Kierkegaard, Soren, Kendinizi Sevmeyi Unutmayın (Aforizmalar), çev. Emre Murat Bozer, (İstanbul: Aylak Adam Kültür Sanat Yayıncılık, 2016).
• Küçükalp, Derda, Siyaset Felsefesi, (İstanbul: Say Yayınları, 2011).
• Mackie, J.L., “Kötülük ve Mutlak Güç”, Tanrı ve Kötülük, (Ankara: Elis Yayınları, 2003).
• Manafov, Rafiz, John Hick’in Din Felsefesinde Kötülük Problemi ve Teodise, (İstanbul: İz Yayıncılık, 2007).
• Nietzsche, Friedrich, Ecce Homo, çev. Can Alkor, (İstanbul: İthaki Yayınları, 2003).
• Peterson, Michael-Hasker, William-Reichenbach, Bruce-Basinger, David, Akıl ve İnanç, çev. Rahim Acar, (İstanbul: Küre Yayınları, 2009).
• Uludağ, Süleyman, Tasavvuf ve Tenkit, (İstanbul: Mavi Yayıncılık, 2011).
• Warburton, Nigel, Felsefeye Giriş, çev. Ahmet Cevizci, (İstanbul: Paradigma Yayıncılık, 2008).
• Whitehead, Alfred N., Mevlüt Albayrak, Dinin Oluşumu, (İstanbul: Alfa Yayınları, 2001).
• Yaran, Cafer Sadık, Kötülük ve Theodise, (Ankara: Vadi Yayınları, 1997).