TÜRKİYE’DE ZORUNLU KARŞILIKLAR VE TÜKETİCİ KREDİLERİ: EKONOMETRİK BİR MODEL DENEMESİ

Yıl 2016, Cilt: 38 Sayı: 2, 63 - 86, 25.12.2016

Nadir Eroğlu , Arif Orçun Söylemez , Cemil Alıç

https://doi.org/10.14780/muiibd.281323

Cited By: 1

Öz

2008 finansal krizin olumsuz etkilerinden kurtulabilmek amacıyla özellikle Amerika ve Avrupa merkez

bankalarının likidite musluklarını sonuna kadar açtıkları ve bu durumun Türkiye gibi gelişmekte

olan ülkelere bol miktarda ucuz sermayenin gelmesine neden olduğu bilinen bir durumdur. Bunun

neticesinde bankaların kredi arzı hızla artmış ve bu artışı kontrol altına alabilmek için TCMB zorunlu

karşılık oranlarını etkin biçimde bir para politikası aracı olarak kullanmaya başlamıştır. Bu çalışmada

TCMB tarafından 2011 sonrası uygulanan geleneksel olmayan zorunlu karşılık politikasının tüketici

kredileri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Yapılan çalışma neticesinde zorunlu karşılıkların tüketici

kredilerini kontrol etmek ve sınırlandırmak için kullanılabileceği ancak tek başına yeterli olmadığı

görülmüştür. Bu sebeple, diğer politika araçları ile birlikte eşzamanlı olarak kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

TCMB, zorunlu karşılık, tüketici kredileri, geleneksel olmayan politikalar, parasal aktarım mekanizması

Kaynakça

• 5411 Nolu Bankacılık Kanunu. (01.11.2005 tarih, 25983 sayılı T.C. Resmi Gazete)
• BAŞÇI, Erdem, “Zorunlu Karşılıklar ve Diğer Makro- İhtiyati Tedbirler: Gelişmekte Olan Ülkeler Deneyimleri Konferansı”, 2012
• BİNİCİ, Mahir, ve Bülent KÖKSAL, “Is the Leverage of Turkish Banks Procyclical?”, Central Bank Review, 12/2, 2012.
• BÖCÜOĞLU, Mehmet Emin, “Rezerv Opsiyon Mekanizmasının Banka Davranışlarına Etkisi”, (Yayınlanmamış Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2015).
• EROĞLU, Nadir, İktisatta Rasyonalite ve Para Politikası, İstanbul: Derin Yayınevi, 2011.
• EROĞLU, Nadir, Türkiye’de Parasal Kesim ve Merkez Bankası İşlemlerinin Analizi, 4.b., İstanbul: Der Yayınevi, 2014.
• GLOCKER, Christian ve Pascal TOWBIN (2012), “The Macroeconomic Effects of Reserve Requirements”, International Journal of Central Banking, cilt 8(1), 65-114.
• GRAY, Simon, “Central Bank Balances and Reserve Requirements”, IMF Çalışma Tebliği, 2011, Vol.11, No.36, https://www.imf.org, (8 Mart 2016).
• KASHYAP, Anil K. ve Jeremy C. STEIN (2012), “The Optimal Conduct of Monetary Policy with Interest on Reserves.” American Economic Journal: Macroeconomics, cilt 4 (1), 266–82.
• KORAY, Alper, BİNİCİ, Mahir, DEMİRALP, Selva, KARA, Hakan ve Pınar ÖZLÜ (2014), “Reserve Requirements, Liquidity Risk and Credit Growth”, TCMB Working Papers 14/24.
• MONTORO, Carlos, and Ramon MORENO, “The Use of Reserve Requirements as a Policy Instrument in Latin America”, BIS Quarterly Review, 2011, https://www.bis.org/ (14 Mart 2015).
• ÖNDER, Timur, “Para Politikası: Araçları, Amaçları ve Türkiye Uygulaması” (Yayınlanmamış Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2005).
• REINHART, Carmen M., and Vincent R. REINHART, “On the Use of Reserve Requirements in Dealing with Capital Flow Problems”, International Journal of Finance & Economics, Vol.4, No.1, 1999.
• TALASLI, İsmail Anıl, “Türkiye’de Bankacılık Sistemi Zorunlu Karşılık Yönetimi”, (Yayınlanmamış Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2012).
• TCMB, 2013 Yılı Para ve Kur Politikası, 2012.
• TCMB, Bülten, 2013.
• TCMB, Finansal İstikrar Raporu, Mayıs 2012.
• TCMB, Finansal İstikrar Raporu, Mayıs 2013.
• TCMB, Finansal İstikrar Raporu, Kasım 2015.
• TCMB, Parasal Aktarım Mekanizması, TCMB Yayını, Ankara, 2013.
• TCMB, TCMB Para Arzı Tanımı, 2011
• TCMB, Zorunlu Karşılıklara İlişkin Basın Duyurusu, 2015/40, www.tcmb.gov.tr, (05.03.2016).
• VARGAS, Hernando ve Diğerleri, “Effects of Reserve Requirements in an Inflation Targeting Regime: The Case of Colombia”, Kolombiya Merkez Bankası Çalışma Tebliği, 2010, http://www.banrep.gov.co (08 Mart 2016).
• YALTA, A. Yasemin, Para Arzı Süreci, Hacettepe Üniversitesi, 2011.
• YAVUZARSLAN, Nursel, “Finansal İstikrar ve Zorunlu Karşılıklar”, (Yayınlanmamış Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2011).
• YÖRÜKOĞLU, Mehmet ve A. Hakan KARA, “Rezerv Opsiyonu Mekanizması”, TCMB Ekonomi Notları, Ekim 2012.
• Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ. (2013), T.C. Resmi Gazete, 28862, 25 Aralık 2013.
• Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2005/1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ. (2011), T.C. Resmi Gazete, 28052, 12 Eylül 2011.
• www.bddk.org.tr
• www.resmigazete.gov.tr
• www.riskmerkezi.org.tr
• www.tbb.org.tr
• www.tcmb.gov.tr