VERGİ HUKUKUNDA BİR BELİRSİZLİK: “BENZERİ MALİ YÜKÜMLÜLÜK” KAVRAMI VE BU KAVRAM AÇISINDAN BAKANLAR KURULUNA VERİLEN YETKİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2016, Cilt: 38 Sayı: 2, 335 - 360, 25.12.2016

Güneş Yılmaz Özgür Biyan

https://doi.org/10.14780/muiibd.281421

Cited By: 4

Öz

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda ifadesini bulan vergi, resim ve harç kavramlarının içeriklerinin

ne anlama geldikleri konusunda nispeten ortak bir görüş birliği olmasına rağmen, “benzeri mali

yükümlülük” kavramı, tanımı ve mahiyeti, kanımızca yeterince belirgin değildir. Üstelik konu

hakkında Anayasa’nın Bakanlar Kuruluna verdiği yetkilerin mahiyeti ve doğurduğu sonuçlar, kavram

kargaşasına yol açmasının ötesinde, yasallık ilkesinin de ihlaline sebep olabilmektedir. Çalışmamız, söz

konusu kavramın izahı ve betimlenmesi ile birlikte, yasallık ilkesi temelinde Bakanlar Kuruluna verilen

yetkilerin, özellikle Anayasa’nın 73/4 maddesinde yer bulan “benzeri mali yükümlülük” kavramının

netleştirilmesine ve eleştirilmesine odaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

“Benzeri mali yükümlülük” kavramı, tanımı ve mahiyeti, Parafiskal yükümlülükler, Anayasa tarafından Bakanlar Kuruluna verilen yetkinin sonuçları

Kaynakça

• Anayasa Mahkemesi Kararları (Otuz yedi adet)
• AKDOĞAN, Abdurrahman Kamu Maliyesi, Gazi Kitabevi, 14.baskı, Eylül 2011, Ankara.
• BAŞARAN, Funda “Anayasa Temelinde “Benzeri Mali Yükümlülük” Kavramı”, Vergi Sorunları, S.118 (Temmuz 1998).
• ÇAĞAN, Nami Türk Anayasası Açısından Vergilendirme Yetkisi, http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi/anyarg1/namicagan.pdf,
• ÇAĞAN, Nami Vergilendirme Yetkisi, İstanbul: Kazancı Hukuk Yayınları, 1982.
• ÇAĞAN, Nami Anayasa Tasarısında Vergi ve Benzeri Mali Yükümlülükler”, Ankara Üniversitesi HukukFakültesi.
• Danıştay 6. Dairesi Kararı, E.S:1999/574, K.S: 2000/2236.
• Danıştay 9. Dairesi Kararı, Esas Sayısı: 2010/4896, Karar Sayısı: 2012/9474.
• DOĞRUSÖZ, Bumin “Vergilendirme Yetkisinin Yasama ve Yürütme Organları Arasında Bölüşümü”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Cilt 6, Sayı 1-3 (1985).
• DOĞRUSÖZ, Bumin “Vergilemede Bazı Anayasal İlkeler”, Dünya Gazetesi, 05.05.2016, http://dunya.newspaperdirect.com/epaper/viewer.aspx#.
• DUVERGER, Maurice Âmme Maliyesi, (Çev. İsmail Hakkı Ülkmen), Ankara: 1955.
• GEREK, Şahnaz Gerek, Aydın, Ali Rıza: Anayasa Yargısı ve Vergi Hukuku, SeçkinYayıncılık, Ocak 2005, Ankara.
• GÜNEŞ, Gülsen Verginin Yasallığı İlkesi, İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık, 2008.
• GÜNEŞ, Gülsen “Anayasadan Sistematik, Kavramsal ve İlkesel Bazı Vergisel Beklentiler”, Anayasadan Mali ve Vergisel Beklentiler, Der: Feridun Yenisey, Gülsen Güneş, Z. Ertunç Şirin, 2012.
• KANETİ, Selim Vergi Hukuku, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayın: 3434, Hukuk Fakültesi Yayın:698, Özdem Kardeşler Matbaası, 1986/1987.
• KAPLAN, İbrahim “Kanun Yapma San’atı ve Tekniği”, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/454/5137.pdf.)
• KARAKOÇ, Yusuf “Anayasal Vergilendirme İlkeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 15, Özel S., 2013, s.1259-1308 (Basım Yılı: 2014).
• NADAROĞLU, Halil Teoride ve Pratikte Parafiskalite, Maliye Ens. Konferansları-9.
• NEUMARK, F, Maliyeye Dair Tetkikler, İstanbul Üniversitesi Yayınlarından No:118, İstanbul: İsmail Akgün Matbaası,1951.
• OKTAR, Ateş “Veri Benzeri Mali Yükümlülükler Ek Mali Yükümlülükler ve Bir Totolojik Düzenlemenin Analizi”, İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 37. Seri Yıl:1996/1997.
• SAYAR, Nihad Kamu Maliyesi I-II, 5. Baskı, İstanbul: Sermet Matbaası, 1975.
• SAYAR, Nihad Amme Maliyesi Cilt I-II, İstanbul: Sermet Matbaası, 1966.
• SABAN, Nihal Vergi Hukuku, Beta Yayınları, 4.b., 2006, İstanbul.
• SÖZER, Ali Nazım “Yeni Bir Bilim Dalı: Yasa Yapma Öğretisi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, s.12, asozer.yasar.edu.tr/MAKALELER/Yasa%20Yapma%20AÜHF.doc.
• SUR, Fadıl H. Maliye Dersleri Cilt II, Ankara: 1946.
• YERELİ, Ahmet Burçin “Türk Hukuk Sisteminde Parafiskalite”, Sosyal Güvenlik Dünyası, Sosyal Güvenlik Dünyası, Nisan-Haziran, 4(14), 2002.
• Yargıtay 3. Dairesi Kararı, E.S: 2014/2855, K.S: 2014/6637, K.G: 12.04.1990, T.C. Yargıtay Başkanlığı.
• Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları (Dört adet).
• 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 24.12.2003 Tarih ve 25326 Sayılı T.C. Resmi Gazete.
• 2548 sayılı Gemi Sağlık Resmi Kanunu, 10.11.1981 tarih,17510 sayılı T.C. Resmi Gazete.