DEĞİŞEN VE DÖNÜŞEN DÜNYADA MUHASEBE MESLEĞİNİN DİJİTALLEŞMESİ FIRSAT MI, RİSK Mİ? MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ALGILARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Cilt: 46 Sayı: 3, 692 - 708, 31.12.2024

Tuba Bora Kılınçarslan

https://doi.org/10.14780/muiibd.1535136

Öz

Gelişen teknoloji, yapay zeka uygulamaları muhasebe mesleğinin dijitalleşmesine olanak sağlarken, muhasebe mesleği açısından bu durumun fırsat mı yaratacağı yoksa risk mi oluşturacağı konusundaki tartışmalar gündeme gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, Bursa Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’na (Bursa SMMMO) ve Bursa Yeminli Mali Müşavirler Odası’na (Bursa YMMO) kayıtlı muhasebe meslek mensuplarının muhasebe mesleğinin dijitalleşmesine yönelik fırsat ve risk algılarını araştırmak ve muhasebe meslek mensuplarının demografik özelliklerinin (cinsiyet, yaş, mesleki unvan ve mesleki deneyim) bu algılara göre farklılık gösterip göstermediğini tespit etmektir. Bu çalışmada muhasebe meslek mensuplarının muhasebe mesleğinin dijitalleşmesine yönelik fırsat ve risk algılarını araştırmak amacıyla Awang vd. (2022)’nin çalışmasında yer alan 5’li Likert ölçeğindeki 10 soruluk anket kullanılmıştır. Araştırmaya 366 muhasebe meslek mensubu katılmış ve veriler SPSS 28 paket programında analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda muhasebe meslek mensuplarının muhasebe mesleğinin dijitalleşmesine yönelik fırsat algılarının yüksek, risk algılarının ise orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca t testi ve ANOVA testinden elde edilen bulgulara göre, muhasebe mesleğinin dijitalleşmesine yönelik fırsat algılarının sadece mesleki unvana göre farklılık gösterdiği, risk algılarının ise yaş, mesleki unvan ve mesleki deneyime göre farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme, muhasebe mesleği, muhasebe meslek mensupları, fırsat, risk

Etik Beyan

Bu çalışma, 1-4 Kasım 2023 tarihleri arasında Trabzon’da düzenlenen VII. Uluslararası Muhasebe ve Finans Sempozyumu’nda özet bildiri olarak sunulmuştur.

Kaynakça

• ACCA (2020). The digital accountant: Digital skills in a transformed world. https://www.accaglobal.com/content/dam/ACCA_Global/professionalinsights/digital_accountant/pi-digital-accountant.pdf (Erişim Tarihi: 25.03.2024)
• ACCA Accountancy Futures Academy (2013). Technology trends: Their impact on the global accountancy profession. https://www.accaglobal.com/content/dam/acca/global/PDFtechnical/futures/pol-af-ttti.pdf (Erişim Tarihi: 20.03.2024).
• Akdoğan, N. & Akdoğan, U. (2018). Büyük veri – Bilişim teknolojisindeki gelişmelerin muhasebe uygulamalarına ve muhasebe mesleğine etkisi. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 55, 1-14.
• Ashoka, M.L., N., Abhishek, M.S., Divyashree (2019). Emerging trends in accounting: An analysis of impact of robotics in accounting, reporting and auditing of business and financial information. International Journal of Business Analytics and Intelligence, 7(2), 28-34.
• Awang, Y., Shuhidan, S. M., Taib, A., Rashid, N. & Hasan, M. S. (2022). Digitalization of accounting profession: an opportunity or a risk for future accountants?”. Proceedings, 82, 93. https://doi.org/ 10.3390/proceedings202.208.2093.
• Bağdat, A. & Şenol, A. (2024). Muhasebe meslek mensuplarının endüstri 4.0 teknolojilerine ve muhasebenin dijitalleşmesine bakışı. Yönetim ve Ekonomi, 31(1), 1-26.
• Coman, D. M., Ionescu, C. A., Duică, A., Coman, M. D., Uzlau, M. C., Stanescu, S. G. & State, V. (2022). Digitization of accounting: The premise of the paradigm shift of role of the professional accountant. Applied Sciences, 12, 3359. https://doi.org/ 10.3390/app12073359.
• Duong, D. C. T. & Fledsberg, K. (2019). Digitalization of the accounting industry. University of Agder, Faculty of Business and Law, Department of Economics and Finance, Master Thesis.
• Dursun, D. G., Ektik, D. & Tutcu, B. (2019). Mesleğin dijitalleşmesi: Muhasebe 4.0”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6(6), 263-271.
• Ionescu-Feleagă, L., Dragomir, V. D., Bunea, Ş., Stoica, O. C. & Barna, L. E. L. (2022). Empirical evidence on the development and digitalization of the accounting and finance profession in Europe. Electronics, 11, 3970. https:// doi.org/10.3390/electronics11233970.
• Kalaycı, Ş. (2017). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 9. Baskı, Ankara: Dinamik Akademi.
• Kotowska, B. & Sikorska, M. (2023). Accounting profession transformation in the wake of digitalization – survey results in Poland. Scientific Papers of Silesian University of Technology, Organization and Management, Series No. 182, 147-165.
• KPMG (2023). Digitalization in Accounting. 2022/2023 Edition, https://kpmg.com/de/en/home/insights/2022/11/digitalisation-in-accounting-2022.html (Erişim Tarihi: 18.10.2023).
• Landell, K. (1977). Management by Menu. 1. Baskı, London: Wiley and Sons Inc.
• Lucia, P. & Lucica, A. (2023). The perception of professionals in the financial accounting field from Romania regarding the digitalization of the accounting profession. Annals of the Constantin Brâncuşi University of Târgu Jiu, Economy Series, 6(1), 93-116.
• Mert, H., Güner, M. & Duyar, G. (2022). Dijitalleşme sürecinin gelişimi ve muhasebe uygulamalarına etkileri yönünden İstanbul ilinde SMMM’ler üzerinde bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 66, 195-218. https://doi.org/10.55322/mdbakis.1055937.
• Mîță, V. & Man, M. (2022). Considerations on the perception of accounting professionals on the future of accounting in the digital economy. Annals of the University of Petroşani, Economics, 22(1), 45-54.
• Ogaluzor, O. I. (2019). Digitizing and the job of the accountant: A threat or a companion?. International Journal of Business Marketing and Management, 4(11), 28-39.
• PwC (2016). Private equity & digital transformation. https://www.pwc.com.tr/tr/sektorler/ozel-sermaye/ozelsermaye-ve-dijital-donusum.pdf (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
• Sekaran, U. (2003). Research Methods for Business: A Skill Building Approach, 4. Baskı, John Wiley&Sons.
• Tihinen, M. & Kääriäinen, J. (2016). The industrial internet in Finland: On route to success?. VTT Technology, 278, Finland.
• Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB), İstatistikler– Meslek mensubu dağılım tablosu, https://www.turmob.org.tr/istatistikler (Erişim Tarihi: 03.08.2023).
• World Economic Forum (2023). The future of jobs report 2023. Insight Report, May 2023, https://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_2023.pdf (Erişim Tarihi: 08.08.2023).
• Yücel, G. & Adiloğlu, B. (2019). Dijitalleşme – yapay zeka ve muhasebe beklentiler. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, Temmuz (17), 47-60.