Eril Tahakkümmün Gölgesinde Bir Entegre Profesyonel: Clara Schumann

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 1, 177 - 197, 27.06.2023

Fatma Gökçe Çiçek Tuğer

Öz

Makale Clara (Wieck) Schumann’ın hayatına ve çalışmalarına odaklanacak; Bourdieu sosyolojisindeki temel kavramlardan eril tahakküm ve sembolik şiddet nosyonundan yola çıkarak hayatındaki iki eril figür olan; evlilik öncesi baba Friedrich Wieck, evlilik sonrası ise Robert Schumann’ın Clara’nın hayatındaki etkilerine değinecektir. Dönem Avrupası’nın toplumsal cinsiyet algısını destekleyen sosyal yapısına ve Clara’ya yüklenen toplumsal cinsiyet rollerine rağmen, profesyonel olarak kamusal alandaki yeri ve başarısı Becker’ın Sanat Dünyaları kuramındaki Entegre Profesyonel sınıflandırması ile somutlaştırılacaktır. Makale Clara (Wieck) Schumann’ın hayatı üzerinden bir kadın sanatçı üzerindeki toplumsal cinsiyet rollerinin, eril hegemonyanın etkisini ele alır. Makalenin, Clara’nın sanat yaşamı ve biyografi incelemesi üzerinden kanonik biyografi araştırmalarına farklı bir bakış açısı getirmesi ve ele alınan kuramlarla beraber disiplinler arası bir anlam oluşturabilmesi hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Clara Schumann, Bourdieu, Toplumsal Cinsiyet, Becker, Sanat Dünyaları

Teşekkür

Doktora eğitimimde ders dönemim boyunca gösterdikleri sabır, anlayış ve verdikleri tüm güzel destekler için İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'ndaki tüm hocalarıma çok teşekkür ederim. Sevgisi, saygısı ve her zaman verdiği eşsiz desteği ile beni dünyanın en şanslı kadını yapan biricik eşim Ahmet Tuğrul Tuğer'e ne kadar teşekkür etsem az...

Kaynakça

• Becker, H. S. (2013). Sanat dünyaları (1. Baskı). (E. Yılmaz, Çev.). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1982).
• Bourdieu, P. (1999). Sanatın kuralları: Yazınsal alanın oluşumu ve yapısı (N. Kâmil Sevil, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Bourdieu, P. (2007). Outline of a theory of practice. Cambridge University Press.
• Bourdieu, P. (2012). Bir otoanaliz i̇çin taslak (M. Erşen, Çev.). Bağlam Yayınları.
• Bourdieu, P. (2015), Eril tahakküm (B. Yılmaz, Çev.). Bağlam Yayınları.
• Büke, A. (2017). Romantizmin ışığı Clara (2. Baskı). Can Yayınları.
• Duchen, J., Hayes, M., Stewart, A., Wigmore, R., Loxley, D., Weeks, M., Zaczek, I. (2021). Composers. Penguin Random House Company. Fox Keller, E. (2007). A clash of two cultures. Nature 445, 603. https://doi.org/10.1038/445603a
• Krais, B. (2006). Gender sociological theory and Bourdieu’s theory of practice theory. Culture, Society, 23(6), 119-134. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0263276406069778
• Oakley, A. (1972). Sex, gender and society. Temple Smith.
• Özkişi, Z. G. (2009). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Türkiye'de Kadın Besteciler: Tanzimat'tan Günümüze Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti'nde Kadın Besteciler ve Yapıtları. [Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. Açık erişim. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/396729
• Özkişi, Z. G. (2013). Müzik disiplini bağlamında feminist müzik teorisi ve cinsiyet semantiği. Turkish Studies (International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic), 7(3), 2105-2114. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5940
• Özkişi, Z. G. (2017). Ekspresyonizm ve müzik: 20. yüzyılın i̇lk yarısında II. Viyana Okulu çevresinde gelişen "Yeni Müzik" yaklaşımı ve müzikal modernizm. İstanbul University Journal of Sociology, 37(1), 143-156. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusosyoloji/issue/35798/40100
• Sarkissian, M. (1992). Gender and music. In H. Myers (Ed.), Ethnomusicology: An introduction (pp. 337-347). W.W. Norton and Company.
• Say, A. (2003), Müzik tarihi (5. Baskı). Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Tunçdemir, İ. (2005, Nisan, 14-16). Ünlü erkek müzisyenlerin eşliğinde yetenekli kadın müzisyenlerin yaratıcılığı. Erciyes üniversitesi GSF Müzik Sempozyumu. Kayseri, Türkiye.
• Wallerstein, I. (2015). Jeopolitik ve jeokültür (M. Özel, Çev.). Küre Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1991).