Enerji Dağıtım Merkezi Perspektifinden Türkiye’nin Enerji Jeopolitiği

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 177 - 211, 27.05.2020

Muazzez Harunoğulları

https://doi.org/10.19059/mukaddime.550689

Cited By: 3

Öz

Türkiye,
coğrafi konumuyla jeopolitik ve jeoekonomik oluşumların merkezinde
bulunmaktadır. Enerji ihtiyacını büyük oranda ithalatla karşılamaya çalışan
Türkiye, bir yandan enerji güvenliğini geliştirirken diğer yandan da
uluslararası bir enerji geçiş koridoru ve enerji merkezi olma çalışmalarını
sürdürmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin coğrafi konumunu, jeopolitik
ve jeostratejik önemini incelemektir. Ayrıca enerji piyasaları ve bölgesel
ölçekte yaşanan siyasi gelişmelerin Türkiye’nin enerji jeopolitiği üzerindeki
rolünü nasıl belirlediğini değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’nin
enerji güzergahı olmasındaki rolü, bulunduğu konumun avantajları ve enerji
jeopolitiğindeki önemi irdelenmiş, nitel araştırma yöntemlerinden içerik
analizi yaklaşımıyla konu değerlendirilmiştir. Jeopolitik ve jeostratejik önemi
her geçen gün artan Türkiye, bölgesel ve küresel alanda önemli bir aktördür.
Türkiye, coğrafi konumunun, jeopolitik ve jeostratejik öneminin sağladığı
avantajlarla doğal gaz ve petrol taşımacılığındaki yerini, aldığı ekonomik ve
siyasi kararlarla hayata geçirmeli ve bölgedeki ülkelerle etkin enerji
antlaşmaları yaparak enerji merkezi olma konusundaki dinamikliğini
arttırmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, enerji jeopolitiği, enerji güvenliği, boru hatları

Kaynakça

• Abbasigil, S. Ö. (2016). Son dönemde gelişen rus ilişkilerinin enerji perspektifinden analizi, Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 4(2):50-83
• Akdemir, I. O. (2011). Global energy circulation, turkey's geographical location and petropolitics, Procedia Social and Behavioral Sciences, 19, 71–80
• Akdemir, İ.O. Kuşçu, V. (2012). Küresel enerji eksenleri ve Türkiye’nin coğrafi konumu, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı 26, 82-107.
• Akengin, H., Gürçay, H. K. (2014). Coğrafya, demokrasi ve yönetim sorunu üzerine bir bölgesel değerlendirme: orta doğu ve kuzey afrika örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (33), 19-40.
• Biresselioglu, E.M. (2007). Turkey: Europe’s emerging energy corridor for Central Eurasian, Caucasian and Caspian oil and gas. Balkanalysis.com Publications. http://www.balkanalysis.com/blog/2007/01/20/turkey-europe% E2%80%99s-emerging-energy-corridor-for-central-eurasian-caucasian-and-caspian-oil-and-gas/. E.T. 15/01/2014.
• Brzezinski, Z. (1997). The grand chessboard, Basic Books, New York.
• Brzezinski, Z. (2005). Büyük satranç tahtası, -Amerika’nın küresel üstünlüğü ve bunun jeostratejik gereklilikleri. (Çev. Yelda Türedi). İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Budak, T. (2017). Türkiye’nin enerji politikasında Tanap ve Türk Akımı, BİLGESAM Analiz/Enerji, No: 1364.
• Campos, A., Fernandes, C. P. (2017). The geopolitics of energy, chapter in the book geopolitics of energy and energy security, Instituto da Defesa Nacional, Lisboa – Portugal, 23-40
• Cohen, S. B. (2015). Geopolitics – the geography of ınternational relations. 3rd ed. London: Rowman & Littlefield.
• Coşkun, B. B. (2010). Energizing the Middle East: Iran, Turkey and Persian Gulf states. Turkish Policy Quarterly, 71-80.
• Davutoğlu, A. (2002). Stratejik derinlik Türkiye’nin uluslararası konumu. İstanbul: Küre Yayınları.
• Defay, A. (2005). Jeopolitik. (Çev. İsmail Yerguz). Ankara: Dost Kitapevi Yayınları. Demir, M. F. (2010). Enerji oyunu. İstanbul: Ayrım Yayınları.
• Emanet, H. (2003). Türk Boğazları. İstanbul: IQ Kültür ve Sanat Yayınları.
• Eslen, N. (2008). Çok kutuplu düzene doğru. İstanbul: Truva Yayınları.
• Fackrell, B. E. (2013). Turkey and regional energy security on the road to 2023, Turkish Policy Quarterly, 12 (2), 83-89.
• Global İlişkiler Forumu (GİFGRF). (2013). 21. Yüzyılda Türkiye’nin enerji stratejisi: belirsizlikler, yapısal kırılmalar ve bazı öneriler, İstanbul: Çalışma Grubu Raporu.
• Hacısalihoğlu, Y. (2001). Yeni dünya düzeni arayışı ve Türkiye Jeopolitik analiz. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Hafeznia, M. R. (2010). Geopolitics Quarterly, Emerging Perspective of the World Geopolitical Structure, 6 (4), 1-6
• Harunoğulları, M. (2013). Yumurtalık- Ceyhan enerji yatırımları ve çevresel etkileri, doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Harunoğulları, M. (2017). Orta Doğu jeopolitiği ve küresel güçlerin enerji mücadelesi, Humanitas, 5(9): 121-137.
• İlhan, S. (2003). Jeopolitik Duyarlılık. İstanbul: Ötüken Neşriyat İlhan, S. (2004). Türkiye’nin zorlaşan konumu (uygarlıklar savaşı-küreselleşme –petrol). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• İlhan, S. (2006). Türklerin jeopolitiği ve Avrasyacılık. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Kaplan, R. D. (2014). The geopolitics of energy, Stratfor Global Intelligence.
• Karabulut, B. (2005). Strateji jeostrateji jeopolitik. Ankara: Platin Yayınları. Kısacık, S. (2013). Türk dış politikasında enerji koridorlarının önemi. National Politics Academy, http://politikaakademisi.org/2013/09/25/ turk-dis-politikasında-enerji-koridorlarinin-önemi.
• Metin, M. (2004). Politik ve bölgesel güç Hazar. İstanbul: IQ Sanat Yayıncılık.
• Özey, R.(2002). Türkiye coğrafyası ve jeopolitiği. İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Özey, R. (2003). Türkiye'nin coğrafyası ve jeopolitiği neden önemlidir?, Stradigma, Sayı 9, 1-12.
• Özey, R. (2017). Ortadoğu’nun jeopolitiği, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Parlar, S. (2008). Barbarlığın kaynağı petrol. İstanbul: Bağdat Yayınları.
• Saka, A., Çemberci, M., Civelek, M. E. (2016). Logistics applications on energy supply chain management: Turkey model, Journal of International Trade Logistics and Law, 2 (1), 9-19.
• Sevim, C. (2012). Küresel enerji stratejileri ve jeopolitik, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Sevim, T. V. (2014). Energy ımpact of coming Eurasian Union and relations between Russia and Turkey, Globalistics and Globalization Studies, pp. 209–222.
• Shah, R. (2009). The geopolitics of water and oil in Turkey, Actuelles de l'Ifri, https://www.ifri.org/en/.../geopolitics-water-and-oil-turkey.
• Tekin, A. Walterova, I. (2007). Turkey’s geopolitical role: the energy angle, Middle East Policy, 14 (1), 84-94.
• Vidakis, I., Baltos, G. (2015). Security aspects of “geoenergeia” and the significance of energy resources management in ınternational politics, Geopolitics of Energy, 37 ( 3), 1-16
• Vlad, L. B., Josan, A., Vlasceanu, G. (2010). Active geo-strategic players, geopolitical pivots and the changing balance of power in Eurasia, Revista Română de Geografie Politică, Year XII, no. 1, pp. 116-125.
• Yıldız, T. (2012). Turkey’s energy economy and future energy vision. Retrieved October 1, 2012, from Turkish Policy: http://www.turkishpolicy.com/dosyalar/ files/13–18.pdf.
• Yılmaz, T. (2009). Uluslararası politikada Orta Doğu. Ankara: Barış Platin Yayınları.