Yoga’nın Kadın Sporcularda Psikolojik Esenlik Düzeyine Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 48 - 59, 29.06.2017

Çiğdem Öner , Turgay Biçer

Öz

Bu çalışmanın amacı, Yoga’nın; kadın sporcularda psikolojik esenlik üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Deney ve kontrol gruplu ön-test son-test desenli deneysel araştırmanın katılımcılarını İstanbul’da aktif iş yaşamındaki kadın sporcular arasından tesadüfi olmayan kasıtlı yöntemle seçilen, daha önce hiç Yoga yapmamış 18’i deney 18’i kontrol grubu 36 yetişkin kadın sporcu oluşturmaktadır. Gruplara atamaların gönüllülük esasında gerçekleştirildiği çalışmada, bağımlı değişkenlerin ölçümlenmesinde Ryff’ın geliştirdiği, kendini değerlendirmeye dayalı Psikolojik İyi Oluş Ölçekleri’nden yararlanılmış, ölçekler, tüm gruplara araştırma öncesinde ön-test, uygulama eğitimleri sonrasında son-test olarak sunulmuştur. Deney grubuna, 12 hafta boyunca haftada bir sıklıkta 90’ar dakika süreli Yoga eğitimi verilmiş, kontrol grubuna çalışma yapılmamıştır. İstatistiki analizde SPSS-20 kullanılmış, bulgular “Mann Whitney-U” ve “Wilcoxon Eşleştirilmiş Çiftler İşaretlenmiş Sıra Sayıları Testleri” ile incelenmiştir. Deney grubu kadın sporcuların Psikolojik İyi Oluş ön-test ve son-test puanları arasında istatistiksel olarak (Z= -2,42, p<.001) anlamlı farklılıklar oluşmuştur. Elde edilen bulgulara göre, Yoga’nın psikolojik esenlik üzerinde olumlu yönde etkide bulunduğu söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Spor ve egzersiz psikolojisi, psikolojik esenlik, yoga, kadın sporcular

Kaynakça

• Akın, A., (2009). Akılcı Duygusal Davranışçı Terapi Odaklı Grupla Psikolojik Danışmanın Psikolojik İyi Olma ve Öz-Duyarlık Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sakarya (Danışman: Prof. Dr. R Abacı).
• Allport, G. W. (1961). Pattern and growth in personality. Oxford, England:
• Holt, Reinhart & Winston. Arslan, A., (2013). Hint Dinlerinde Bir Arınma ve Aydınlanma Yolu Olarak Yoga, Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir (Danışman: Prof. Dr. Aİ Yitik).
• Bradburn, N.M.(1969). The Structure of Psychological Well-being. Aldine, Oxford, England.
• Bühler, C., (1935). From Birth to Maturity. Kegan Paul, Trench, Trubner&Co., London.
• Büyüköztürk, Ş, Kılıç Çakmak, E., Akgün E., Karadeniz, Ş. ve Demirel F., (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri 195, Pegem Akademi, Ankara.
• Cenkseven, F., (2004). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi, Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana (Danışman: Prof. Dr. T Akbaş).
• Diener, E., Oishi, S., Lucas, R.E., (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual review of psychology, 54(1): 403-425.
• Duyan, E.C., Çalışma Yaşamında Yoga : İş Tatmini ve Stres Yönetiminde Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa (Danışman: Prof. Dr. S Aytaç).
• Erikson, E. H., (1959). Identity and the life cycle: Selected papers. Psychological issues, (1): 1-171.
• Gross, C.R., Kreitzer, M.J., Thomas, W., Reilly-Spong, M., Cramer-Bornemann, M., Nyman, J.A. et al., (2010). Mindfulness-based stress reduction for solid organ transplant recipients: a randomized controlled trial. Alternative Therapies in Health Medicine, 16(5): 30-38.
• Güler, M. M., (2010). Yoga Egzersizlerinin, Çalışanlarda Esenlik ve Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul (Danışman: Prof. Dr. T Biçer).
• Hamurcu, H., (2011). Ergenlerin Yetkinlik İnançları ve Psikolojik İyi Oluşlarını Yordamada Psikolojik İhtiyaçlar, Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya (Danışman: Yrd. Doç. Dr. N Sargın).
• Jahoda, M., (1958). Current concepts of positive mental health. Jung, C. G., (1933). Modern man in search of a soul. Kegan Paul, London. Karasar, N., (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi, 87-91. Nobel Yayın ve Dağıtım, Ankara.
• Kavak, F., (2016). Şizofreni Hastalarında Yoganın İşlevsel İyileme Düzeyine Etkisi, Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum (Danışman: Yrd. Doç. Dr. M Ekinci).
• Keyes, C.L.M., Shmotkin, D., Ryff, C.D., (2002). Optimizing well-being: the empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology,82(6): 1007-1022.
• Kozma, A., Stones, M. J. ve McNeil, J. K., (1991). Psychological well-being in later life. Harcourt Brace, Toronto: Butterworths Canada.
• Kuzucu, Y., (2006). Duyguları Fark Etmeye ve İfade Etmeye Yönelik Bir Psiko-Eğitim Programının Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Farkındalık Düzeylerine, Duyguları İfade Eğilimlerine, Psikolojik ve Öznel İyi Oluşlarına Etkisi, Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara (Danışman: Prof. Dr. B Yeşilyaprak).
• Maslow, A.H., (1965). Self-actualization and Beyond. New England Board Of Higher Education; Wincester. Neugarten, B. L., (1973). Personality change in late life: A developmental perspective.
• Öner, Ç., (2015). Yoganın Kadın Sporcular ile İşkadınlarında Psikolojik Esenlik Düzeyine Etkisinin İncelenmesi, Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul (Danışman: Prof. Dr. T Biçer).
• Özen, Y., (2010). Kişisel Sorumluluk Bağlamında Öznel ve Psikolojik iyi Oluş. Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi. 2(4), 46-58.
• Patanjali., (2011). Yoga Sutra İçsel Özgürlüğün Yolu. M. Ali Işım (Çev.), 10. Yoga Sutra. Arıtan Yayınevi. İstanbul. Powers S., (2011). Yoga’nın Özü. Övül Büyükberber (Çev.), 3, 22, 24-46.
• Insight Yoga. YogaŞala Yayınları, İstanbul. Rogers, C.R., (1963). The concept of the fully functioning person. Psychotherapy: Theory, Research & Practice, 1(1): 17.
• Ryff, C.D., (1989a). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological wellbeing. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6): 1069-1081.
• Ryff, C.D., (1989b). In the eye of the beholder: Views of psychological well-being among middle-aged and older adults. Psychology and Aging, 4(2): 195-210.
• Üçdağ, G, (2011). Elit Kadın Sporcularda Menstruel Evrelerin Esenlik Düzeyi ve Performansa Olan Etkisi, Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul (Danışman: Prof. Dr. A Pehlivan).
• Waterman, A.S., (1993). Two conceptions of happiness: Contrasts of personal expressiveness (eudaimonia) and hedonic enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64(4): 678.
• Wood, V., Wylie, M. L., Sheator, B., (1969). An analysis of a short self-report measure of life satisfaction: Correlation with rater judgments. Journal of Gerontology, 24, 465-469.
• Worby, C., (2007). Her Yönüyle Yoga. Çiğdem Fromm (Çev.), 2, 22, 24-46. Everything Yoga Book Arkadaş Yayınevi, Ankara.