Türkiye’de Enerji Sektörü Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2005, Sayı: 14, 35 - 59, 01.12.2005

Ozan Bahar

Öz

Ekonomik olarak üretimin en önemli girdisini oluşturan enerji, geçmişte olduğu gibi bugün de insanoğlunun önemle üzerinde durduğu ve sahip olabilmek için uğrunda savaştığı bir üretim faktörüdür. Dünyadaki enerji kaynakları yavaş yavaş tükenmeye başlamış ve mevcut olanlar da çok değerli hale gelmiştir. Çalışmanın amacı; mevcut bilgilerin ışığında Türkiye’de enerji sektörünü incelemek ve yapılan detaylı literatür taramasına göre, dünyada ve Türkiye’de enerji sektörü ile ilgili olarak yapılmış değişik çalışmalardan bulgular ortaya koymaktır. Elde edilen sonuçlar, Türkiye’de giderek tüketimi yerli üretimle karşılamanın mümkün olamayacağını ve dışa bağımlılığın artacağını ve sanayi sektöründe uygulanan fiyatlandırma politikasının uygun olmadığını göstermektedir. Bu bağlamda; Türkiye’nin içinde bulunduğu durumu görmek ve ekonomik büyümeyi sürdürebilmek açısından enerji sektörüne gereken önemi vermek ve stratejik planlamaları bir an önce gerçekleştirmek gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Enerji ve Türleri, Türkiye’de Enerji Sektörü

An Assessment of Energy Sector in the Turkish

Öz

Ekonomik olarak üretimin en önemli girdisini oluşturan enerji, geçmişte olduğu gibi bugün de insanoğlunun önemle üzerinde durduğu ve sahip olabilmek için uğrunda savaştığı bir üretim faktörüdür. Dünyadaki enerji kaynakları yavaş yavaş tükenmeye başlamış ve mevcut olanlar da çok değerli hale gelmiştir. Çalışmanın amacı; mevcut bilgilerin ışığında Türkiye’de enerji sektörünü incelemek ve yapılan detaylı literatür taramasına göre, dünyada ve Türkiye’de enerji sektörü ile ilgili olarak yapılmış değişik çalışmalardan bulgular ortaya koymaktır. Elde edilen sonuçlar, Türkiye’de giderek tüketimi yerli üretimle karşılamanın mümkün olamayacağını ve dışa bağımlılığın artacağını ve sanayi sektöründe uygulanan fiyatlandırma politikasının uygun olmadığını göstermektedir. Bu bağlamda; Türkiye’nin içinde bulunduğu durumu görmek ve ekonomik büyümeyi sürdürebilmek açısından enerji sektörüne gereken önemi vermek ve stratejik planlamaları bir an önce gerçekleştirmek gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Energy and Kinds, Energy Sector in Turkey

Kaynakça

• Enerji Raporu (1998). Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, Ankara.
• Altaş Macide ve Diğerleri (1994). Türkiye Enerji Sektörünün Gelişimi ve Arz- Talep Projeksiyonları, Ajans-Türk Matbaacılık, Ankara 1994.
• Arabul Hüseyin (1999). “Türkiye’de Elektrik Enerjisi Dağıtımında Yatırım Fırsatları”, Enerji Dünyası,Sayı25,Ankara.
• Aruoba Çelik, Alpar Cem (1992). Türkiye Ekonomisi Sektörel Gelişmeler, Özyurt Matbaacılık, Ankara.
• Atılgan İbrahim (2000). “Türkiye’nin Enerji Potansiyeline Bakış”,Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, Cilt 15, No:1.
• Aybar Emine N. ve Diğerleri (1986). Türkiye’nin Bugünkü ve Gelecekteki Enerji Durumu, İzmir. Bayar Güzin. http://www.dtm.gov.tr/ead/ekonomi/sayi13/bor.htm.15.09.2004. ve Türkiye İçin Önemi”,
• Bayraktar Nazım (1997). “Enerji Kullanımı Yönünden Ülkelerin Uygarlık Düzeylerinin Karşılaştırılması”,Türkiye 7. Enerji Kongresi, Ankara.
• DİE (2003),Türkiye İstatistik Yıllığı, DİE Yayını, Ankara.
• Dinler Zeynel (1998). Mikro Ekonomi, Ekin Yayınevi, Bursa.
• DPT (1995), 7. Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2000 Yılı Programı, Ankara.
• DPT (2000). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001-2005, Ankara.
• Enerji Raporu (1998).Enerji Dünyası, Sayı 20,Ankara.
• Eren Aslan (2002). Türkiye’nin Ekonomik Yapısı ve Güncel Sorunlar,Muğla Üniversitesi Yayını, Muğla.
• ETKB (2002). Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı İle Bağlı ve İlgili Kuruluşlarının Amaç ve Faaliyetleri, Bağlı ve İlgili Kuruluşlar Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• International Energy Agency (2003), 2003 Key World Energy Statistics, http://library.iea.org/dbtw-wpd/Textbase/nppdf/free/2003/key2003.pdf. 10.02.2004.
• Kayabaş Çetin (1997).”Elek.En.Tarife Yapısının Türkiye’deki ....”,Türkiye 7. Enerji Kongresi,Ankara.
• Kıcıman Sevinç (1999). “Fosil Yakıtların Avrupa ve Orta Asya’daki Stratejik Değeri”, Enerji Dünyası, Sayı 25, Ankara.
• Kösetorunu Alev, “Türkiye’de Enerji Sektörünün Geleceği”, http://www. dtm. gov.tr /ead/DTDERGI/tem97/6.htm.02.02.2004.
• Noyan Ömer F. (1997). “Nükleer Güç Santrali Teknolojisine Girerken...”, Türkiye 7. Enerji Kongresi, Ankara.
• Ölçen A. Nejat (2000). Türkiye Sorunları, Şahin Matbaacılık, Ankara.
• Sözübir Aydın, “Enerji Sektörü”, http://www.etimenkul.com.tr.12.02.2004.
• Şahinöz Ahmet, Türkiye Ekonomisi, İmaj Yayınevi, Ankara.
• T.C.Maliye Bakanlığı (2003). 2003 Yıllık Ekonomik Rapor, Başbakanlık Basımevi, Ankara.
• TEAŞ-APK Araştırma, Dış Ekonomik İlişkiler ve İstatistik Müdürlüğü (2002), İktisadi İşbirliği ve Kalkınma, TEAŞ Yayını, Ankara.
• Telatar Erdinç (2001). “Madencilik ve Enerji Sektörü”, ss.147-166, (Ed.) Ahmet
• The World Bank (2004), 2004 World Development Indicators, The World Bank Publication, Washington DC.
• TÜBİTAK (1998). Enerji Teknolojileri Politikası Çalışma Grubu Raporu, TÜBİTAK Yayını, Ankara.
• TÜSİAD (1994). Enerji Sektöründe Geleceğe Bakış, TÜSİAD Yayını, Yayın No. TÜSİAD –T/94, İstanbul.
• TÜSİAD (1998). “21. Yüzyıla Girerken Türkiye’nin Enerji Stratejisinin Değerlendirilmesi”, TÜSİAD Yayını, Yayın No.TÜSİAD-T/98- 12/239İstanbul.
• Yıldırım Nilgün (1997). “Elektrik Dağıtım Tarifeleri ve Uygulamaları”, Türkiye 7. Enerji Kongresi, Ankara.
• Yücel F. Behçet (1994). Enerji Ekonomisi, Akay Ofset Matbaacılık, Ankara.
• http://www.enerji.gov.tr.16.02.2004.